Verbod van Memorial in Rusland: 'Voor Russen bevestiging terugkeer dictatuur'
Het hooggerechtshof in Rusland heeft mensenrechtenorganisatie Memorial verboden. Memorial is de oudste en meest gerespecteerde mensenrechtenorganisatie van Rusland. Het hof oordeelde dat de organisatie moet worden ontbonden vanwege het overtreden van de regels voor 'buitenlandse agenten'.
Memorial werd in 2013 bestempeld tot buitenlands agent en stond sindsdien onder verscherpt toezicht van de Russische autoriteiten. Verder werd de organisatie aan scherp financieel toezicht onderworpen en was Memorial verplicht om in alle uitingen de kwalificatie buitenlands agent te vermelden.
In november besloot justitie tot vervolging van Memorial vanwege de schending van wetsregels. Maar volgens directeur Irina Galkova was de aanklacht duidelijk politiek gemotiveerd en bedoeld om kritiek op het Sovjetverleden en hedendaagse ondemocratische beslissingen te smoren.
In beroep
Het hof veroordeelde Memorial ook omdat de organisatie "een vals beeld schept van de Sovjet-Unie als een terroristische staat".
Een advocaat van Memorial zegt dat de organisatie zich niet neerlegt bij het vonnis. De mensenrechtenorganisatie wil in Rusland zelf en bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in beroep gaan.
De aanklacht tegen de organisatie leidde de laatste tijd tot veel verontwaardiging. Veel journalisten, wetenschappers en activisten tekenden petities om Memorial te behouden. De Raad van Europa noemde de vervolging van Memorial een "verwoestende klap" voor onafhankelijke denkers in Rusland.
Bij het hooggerechtshof verzamelde zich vanmorgen een handjevol demonstranten:
Memorial-directeur Galkova zei eerder dat de classificatie als 'buitenlands agent' haar deed denken "aan de verschrikkelijke jaren 30". "In die tijd werd iedereen die connecties had met het buitenland gezien als een spion en 'vijand van de staat'. Dat label wordt nu weer volop gebruikt."
Memorial is opgericht in de jaren 80 in de Sovjet-Unie, onder andere door fysicus en Nobelprijswinnaar Andrej Sacharov. Al ruim dertig jaar zet de organisatie zich in voor de onthulling van mensenrechtenschendingen in Rusland, voornamelijk in de noordelijke Kaukasus.
Een ander speerpunt is het onderzoek naar de misdaden in de Stalintijd, die miljoenen mensen het leven kostten. Daarnaast houdt Memorial een openbare lijst bij van politieke gevangenen, waarop onder andere oppositiepoliticus Aleksej Navalny staat. De autoriteiten beschouwen dit als steunbetuiging aan extremisme en terrorisme in Rusland.
Bekijk hier de reportage die correspondent Iris de Graaf in november over Memorial maakte:
