50Plus kiest: wordt het de 'scorende spits' of het 'prima Kamerlid'?

• Guus Dietvorst en Jorn Jonker

  redactie Den Haag

Een spits die doelpunten scoort en de club kampioen maakt. Als het aan de 'kersverse' partijvoorzitter van 50Plus ligt, is dat het profiel van de lijsttrekker die vandaag in een virtuele ledenvergadering wordt gekozen. Jan Nagel doelt daarmee op ANBO-directeur Liane den Haan, de kandidaat die het bestuur heeft voorgedragen.

En hij doelt daarmee expliciet niet op de huidige fractievoorzitter in de Tweede Kamer Corrie van Brenk, de meest kansrijke van de vijf tegenkandidaten die op het formulier staan. "Corrie is een prima Kamerlid, maar geen spits."

Dat mag hij vinden, vindt Van Brenk dan weer op haar beurt. "Maar de leden gaan erover." En de voormalig FNV-bestuurder hoopt dat vooral haar pensioenstandpunt kan overtuigen. "Ons pensioenstelsel is het beste ter wereld en zet je niet bij het grofvuil. Dat is de ziel van de partij."

Baggerresultaat

Dat minister Koolmees van Sociale Zaken het pensioenstelsel "verkwanselt" is één ding, maar Den Haan werkt eraan mee, stelt het kamp-Van Brenk (met daarin Eerste Kamer-fractieleider Martin van Rooijen). Den Haan zat als ouderenbond-directeur aan de onderhandelingstafel van het deze zomer gesloten pensioenakkoord en stemde ermee in.

"Je kan meepolderen, maar uiteindelijk gaat het erom wat je bereikt voor je achterban", zegt haar tegenstander Van Brenk. "Als het resultaat is zeven jaar niet indexeren en dreigende kortingen, dan is dat een baggerresultaat en dan heb je mij niet aan je zijde."

Den Haan noemt dit dan weer "ontzettend geframed". Haar bond heeft 'ja' gezegd, maar dat was tegen een hoofdlijnenakkoord, waarvan de uitwerking nog op tafel ligt.

Als je de hele tijd 'nee' zegt, dan mag je niet meer aan die tafel zitten, is haar idee. "Pas als iets helemaal is uitgewerkt, kan je zien of het goed is voor je achterban." Ze wil dan ook dat 50Plus voortaan meer gaat mee onderhandelen. "Wat heeft negen jaar 'nee' roepen nou opgeleverd?"

Nieuwsuur maakte deze reportage met de hoofdrolspelers:

Inhoudelijke discussie dus, maar ook - waar de partij om bekend staat - niet-inhoudelijk gekrakeel. Achter de schermen wordt met modder gegooid tussen de kampen. Maar het blijft niet achter de schermen. Zo zou het bestuur een debat tussen kandidaten hebben tegengehouden en gaan er geluiden op dat Den Haan wordt voorgetrokken.

De afgelopen weken is zij het land ingegaan om met afdelingen te praten, andere kandidaten werd dat niet gevraagd. En op de persuitnodiging voor de verkiezing van vandaag wordt alleen Den Haan bij naam genoemd.

Oprichter en voorzitter Nagel (teruggekeerd met steun van Van Brenk) noemt het onzin dat zijn kandidaat wordt voorgetrokken. "Alle kandidaten hebben een profiel op de website, ze hebben allemaal een videobandje mogen maken en ze krijgen vandaag allemaal 2 minuten spreektijd." Dat Den Haan vaak werd uitgenodigd wijt hij eraan "dat ze nieuw is".

Vergrootglas

Van ruzie is dan ook absoluut geen sprake, zegt hij. "Er zijn geen ruzies, zelfs niet als u met een vergrootglas te werk gaat." Nagel vindt dat andere partijen een voorbeeld zouden moeten nemen aan 50Plus. Feit is wel dat Van Brenk al heeft aangekondigd te vertrekken als Den Haan wordt gekozen. Kamerlid Leonie Sazias noemt het "verschrikkelijk jammer" als dat zou gebeuren. "Maar dat is nog geen ruzie."

Sazias staat overigens zelf ook op de kandidatenlijst, maar zegt dat ze zich wil terugtrekken. "Liane is het beste om 50Plus uit het slop te trekken." Dat is nodig, want de partij staat er niet goed voor in de peilingen. Begin dit jaar stond 50Plus rond de tien zetels, in maart zes à zeven en nu zijn er nog een à twee over.

Oud-voorzitter Geert Dales (met fikse ruzie weggegaan, samen met de vorige lijsttrekker Henk Krol) zegt er "zonder leedvermaak" een hard hoofd in te hebben dat het goedkomt met 50Plus. Volgens hem kan de lijsttrekkersverkiezing alleen maar slecht aflopen. "Als Van Brenk het wordt, is het een afgang van jewelste voor Jan Nagel. Als Den Haan het wordt, zitten ze met een lijsttrekker die een pensioenstandpunt heeft dat niet strookt met dat van 50Plus."

Voor dat laatste heeft Dales, nooit om een scherpe tekst verlegen, een analogie bedacht. "Alsof je de directeur van een slager lijsttrekker van de Partij voor de Dieren maakt onder het motto 'die heeft ook wat met dieren'."

Teenslippers

Den Haan, nog geen twee maanden lid van 50Plus, benadrukt dat ze vooral afstand hoopt te houden van dit soort "wrijving" in de partij. "Ik ga niet beloven dat er het komende jaar geen gedoe is. We moeten eerst kijken wat voor partij we willen zijn, daar hoort vast wat gedoe bij, maar daarna moet het roer recht."

En dan is zes of zeven zetels bij de verkiezingen in maart mogelijk, denkt ze. "Ik heb eerder gezegd dat ik anders mijn schoenen zou opeten." Maar: "Ik doe dan wel teenslippers aan, want die zijn kleiner."

En of ze op die slippers die scorende spits kan zijn die de voorzitter zoekt? "Ik hou helemaal niet van voetbal, maar ik denk dat ik op meerdere plekken kan staan. Dus in de spits, maar ook ergens anders omdat je het samen moet doen." Hoe het afloopt, wordt vanmiddag duidelijk (als alles goed gaat).