De top van het Chinese techbedrijf TikTok moet naar Brussel komen om verhoord te worden door het Europees Parlement. Daarvoor pleit een groep Europarlementariërs mede op initiatief van Nederlander Bart Groothuis (VVD).
"Ik verwacht dat een dikke meerderheid van het parlement het verzoek zal steunen", zegt Groothuis tegen Nieuwsuur. "En als TikTok niet bereid is aan Europese voorwaarden te voldoen, kan het bedrijf een verbod verwachten."
TikTok is bereid "uit te leggen wie wij zijn", zegt Theo Bertram, de Europese toplobbyist van het bedrijf, in een reactie. "Wij vragen alleen wel dat politici echt naar ons luisteren zonder oordeel vooraf."
Spionage
Rondom TikTok, een app waarin gebruikers filmpjes kunnen bekijken en delen, bestaan grote zorgen. Het Chinese moederbedrijf ByteDance ligt al langer onder vuur vanwege het bespioneren van gebruikers. Vermoed wordt dat gebruikersgegevens in handen van de Chinese overheid belanden.
Staatssecretaris Alexandra van Huffelen voor Digitalisering verbood deze week ambtenaren om TikTok op hun werktelefoon te hebben. In de Verenigde Staten dreigt de regering-Biden zelfs met een algeheel verbod als TikTok niet wordt verkocht door zijn Chinese eigenaar.
Donderdag moest topman Shou Chew al verschijnen voor het Amerikaanse Congres, waar wantrouwende parlementariërs hem aan de tand voelden over dataveiligheid en privacy.
Na twintig kliks weet TikTok precies hoe een gebruiker in elkaar zit.
Europarlementariër Groothuis, lid van de commissie tegen buitenlandse inmenging, pleit voor een vergelijkbaar verhoor in Brussel. "Wij zullen scherpere vragen stellen dan onze Amerikaanse collega's."
Groothuis voorziet grote problemen als de EU TikTok en andere Chinese techbedrijven hun gang laat gaan. China zou verkiezingen kunnen beïnvloeden via TikTok, waarschuwt hij. "Na twintig kliks weten ze precies hoe een gebruiker in elkaar zit. Alle alarmbellen moeten afgaan. In de EU constateren we het, maar handelen niet."
TikTokker Somi Lynda (@driplist), oorspronkelijk uit Nigeria, maakt video's over leven in Nederland. Ze verdient geld met sponsordeals en zegt de helft van haar inkomen te verliezen als TikTok wordt verboden:
TikTok-vertegenwoordiger Bertram probeert de zorgen weg te nemen door te benadrukken dat moederbedrijf Bytedance voor een groot deel in bezit is van niet-Chinese investeerders. "Ook het bestuur zit niet in China en alle data worden buiten China opgeslagen. Nederlanders downloaden de volgende versie van TikTok vanaf de servers van Oracle, een Amerikaans bedrijf."
Chinese poortjes op Schiphol
Toch vindt Groothuis dat de eigendomsstructuur van TikTok aangepast moet worden om zo de Chinese invloed verder te verkleinen. Maar hij pleit niet voor een volledig verbod op de app en benadrukt dat andere Chinese bedrijven een groter risico vormen.
Zo baart het Chinese staatsbedrijf Nuctech hem zorgen. Dat technologiebedrijf maakt onder meer röntgenscanners en detectiesystemen en leverde al aan de Rotterdamse haven en Schiphol. In vrijwel alle EU-lidstaten staat Nuctech-apparatuur. "Hiermee kan China onze vitale infrastructuur raken", zegt Groothuis.
Commissievoorzitter Ursula von der Leyen wil Nuctech uitsluiten van een aanbestedingsprocedure voor de beveiliging van Europese luchthavens. Verstandig, vindt Groothuis, zelfs al is er geen hard bewijs dat Nuctech Europese regels overtreedt. "Je moet ervan uitgaan dat China ons wil raken. China heeft een heel offensief spionageprogramma tegen ons gericht, waarbij ze alle bedrijven kunnen verplichten daaraan mee te werken."
