TikTok-verbod vooral politieke kwestie: grote werkgevers staan de app toe
De toenemende zorgen over TikTok hebben bij Nederlandse werkgevers nog nauwelijks geleid tot een verbod op de app op werktelefoons. Dat blijkt uit een rondgang van de NOS. Daarmee lijkt het vooralsnog vooral een politiek thema te zijn. In Nederland hangt wel een mogelijk verbod voor rijksambtenaren boven de markt.
Voor deze rondgang benaderde de NOS tientallen werkgevers. Het overgrote deel daarvan betreft bedrijven. Daarnaast zijn de drie Nederlandse technische universiteiten, de belangrijkste toezichthouders op het gebied van technologie, de politie en de vijf grootste Nederlandse gemeenten benaderd.
Meer dan dertig reacties
In totaal reageerden meer dan dertig werkgevers. Ruim twee derde geeft expliciet aan geen verbod te hanteren. Een aantal andere respondenten zegt er niets over en een enkele werkgever zegt dat er wel restricties zijn.
TikTok is al een aantal jaar aan een opmars bezig. Die begon onder kinderen en jongeren, maar de doelgroep breidt zich steeds verder uit. Omdat de app van Chinese makelij is, zijn er al jaren zorgen over of de overheid in China kan meekijken met wat gebruikers hier doen.
TikTok zegt steevast dat die zorgen ongegrond zijn. Het bedrijf stelt nooit data te zullen afgeven aan de Chinese overheid.
Niks zeggen of juist vergaande restricties
Niet alle werkgevers die op de rondgang reageerden, wilden vertellen of er beveiligingsmaatregelen zijn genomen, en zo ja welke. Het gaat om Philips, Gasunie, KPN, T-Mobile en facilitair dienstverlener Vebego. Gasunie verwacht wel mee te gaan met een verbod als dat vanuit het Rijk wordt aangekondigd. Bij de politie gelden er heel veel restricties op een telefoon van de zaak - dat gaat dus verder dan TikTok alleen.
Chipmachinebedrijf ASML, dat vorige maand nog melding maakte van datadiefstal door een ex-medewerker in China, heeft niet gereageerd. Chipfabrikant NXP heeft wel beperkingen op laptops, maar niet op telefoons.
Bij Vattenfall is TikTok geen onderdeel van de socialemediastrategie en privégebruik is niet toegestaan. De gemeente Eindhoven heeft het installeren van de app technisch onmogelijk gemaakt. De gemeente wil niet spreken van een verbod. Volgens de gemeente heeft TikTok "in onvoldoende mate zekerheid kunnen geven over privacy- en beveiligingsregels". Andere sociale media zijn wél toegestaan.
Sommige werkgevers hebben geen verbod op TikTok, maar hebben in het algemeen uit veiligheidsoverwegingen eigen apps op telefoons wel in een afgeschermd gedeelte gezet. Het gaat om ING, Eneco, Essent en de ACM. De Autoriteit Persoonsgegevens kan, net als de politie, heel veel apps niet installeren.
De uitkomsten van de rondgang roepen bij Ellen Mok, die bij KPMG bedrijven adviseert over hun cybersecuritystrategie wat betreft statelijke dreiging en daarvoor werkzaam was bij de AIVD, de vraag op of bedrijven wel voldoende de risico's in kaart hebben.
Ze wijst op het feit dat spionage vanuit China door onder meer de FBI en de Nederlandse geheime diensten als de grootste economische dreiging wordt gezien op lange termijn. "Met die blik kijken wij naar TikTok. De app verzamelt stelselmatig informatie, bijvoorbeeld locatie. Dat kan binnen het bedrijfsleven risico's vormen."
Een verbodsgolf
In de Nederlandse politiek is er wel een toenemende roep om een verbod op TikTok. Dat sentiment is overgewaaid uit de VS, waar al jaren wantrouwen heerst tegen de app. Toenmalig president Trump probeerde de app al eens in 2020 tevergeefs te verbieden. Inmiddels mogen daar onder anderen medewerkers van de federale overheid de app niet meer op hun telefoon hebben staan. Donderdag wordt de ceo van TikTok gehoord door het Amerikaanse Congres.
In Europa kwamen de Europese Commissie en de Europese Raad vorige maand tot een zelfde besluit, waarna het parlement volgde. Deze maand kwamen België en het Verenigd Koninkrijk met een verbod.
In Nederland is staatssecretaris Van Huffelen van Digitalisering ermee bezig en ze heeft advies ingewonnen van de AIVD. Een woordvoerder zei gistermiddag dat er nog altijd wordt gewerkt aan een "weloverwogen" besluit.