Ze hangen overal, de beveiligingscamera's van de grootste camerafabrikant ter wereld, het Chinese Hikvision. Sinds vandaag mogen ze niet meer door Amerikaanse overheden aangeschaft worden. Het merk staat op de zwarte lijst, zoals met de technologie van Huwawei ook gebeurt, vanwege spionagegevoeligheid. Hikvision zegt zwaar teleurgesteld te zijn en noemt de maatregel onterecht.
Is het een pesterij in het kader van de handelsoorlog of zijn de camera's van Hikvision echt spionagegevoelig? Een belangrijke vraag, want ook in Nederland zijn de camera's populair. Wie op bol.com kijkt komt maar liefst achttien pagina's tegen vol met Hikvision-camera's. Het bedrijf is sponsor van Ajax en levert camera's aan Talpa.
In Australië werden een jaar geleden al camera's van Hikvision verwijderd van gevoelige plaatsen, zoals een luchtmachtbasis en overheidsgebouwen. "Als je naar het hele plaatje kijkt wordt het heel simpel", zegt de Australische cybersecurity-expert Fergus Hanson. "Dan wil je niet dat de Chinese regering toegang heeft tot zulke belangrijke onderdelen van je cruciale infrastructuur."
In een reactie claimt Hikvision nog nooit beschuldigd te zijn van spionage door ook maar één overheid. "Zo'n smoking gun vind je ook maar zelden", zegt Pim Takkenberg, directeur van beveiligingsbedrijf Northwave. Fergus Hanson vult aan: "We weten allemaal dat ze het doen, op basis van een Chinese wet zijn ze verplicht te spioneren ten behoeve van de Chinese staat. Geloof maar niet dat ze tegen die wet ingaan."
Naast spionage wordt Hikvision ook in verband gebracht met mensenrechtenschendingen in China. De camera's zijn bij uitstek geschikt voor gezichtsherkenning. Ook kunnen ze onderscheid maken in etniciteit. In de provincie Xinjiang wordt de Oeigoerse bevolking met behulp van Hikvision-apparatuur overal in de gaten gehouden. De Verenigde Naties spreekt van een 'grote openluchtgevangenis'. Human Right Watch heeft Hikvision opgeroepen te stoppen met het ondersteunen van de onderdrukking.
Hikvision sponsor Ajax
En hoe zit het in Nederland? Hikvision is een belangrijke sponsor van Ajax. Toen het contract twee jaar geleden werd gesloten, zei directeur Van der Sar "met Hikvision hebben we een mooie partner binnengehaald" en "zo kunnen we alles in de gaten houden en daar gaat Hikvision ons bij helpen".
In een reactie laat Ajax weten dat de camera's op het trainingscomplex De Toekomst er hangen vanuit bewakingsoogpunt en voor het analyseren van spelers. Ajax zegt tevreden te zijn over de samenwerking en dat de ban in de VS er niet toe heeft geleid dat er nu anders tegen het bedrijf wordt aangekeken.
En ook John de Mol's Talpa maakt in samenwerking met de KNVB voor VoetbalTV gebruik van camera's van Hikvision. Langs ruim 150 amateurvoetbalvelden staan inmiddels camera's die de wedstrijden registreren en doorzetten naar een app. Desgevraagd laat VoetbalTV weten dat de beelden niet gedeeld worden met Hikvision. En dat ze geen reden zien om de samenwerking met Hikvision te heroverwegen.
Nieuwsuur vroeg verschillende ministeries of er gebruik wordt gemaakt van camera's van Hikvision. Het ministerie van Defensie antwoordt ontkennend. De ministeries van Binnenlandse Zaken en Justitie en Veiligheid reageerden niet op vragen.
De politie geeft aan de bewakingscamera's van gemeentes te gebruiken. Bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is geen informatie bekend over welk merk camera's dat betreft.
