Rusland meldt nieuwe drone-aanvallen • Oekraïne: zeven doden in Cherson

Oekraïners blijven naar verwoeste Transfiguratiekathedraal gaan

De bekende Transfiguratiekathedraal in de Oekraïense havenstad Odesa werd drie weken geleden getroffen door een Russische raket. De kathedraal raakte zwaar beschadigd. Toch blijven de gelovigen zich hier verzamelen. Dat de Russen juist deze plek vernielden, blijft voor velen een grote schok.

Verslaggever Wessel de Jong bezocht de kathedraal vanavond en sprak met de bezoekers:

Nog een drone neergehaald bij Belgorod, zegt Kremlin

In de regio Belgorod, die grenst aan Oekraïne, is volgens het Russische leger weer een Oekraïense drone neergehaald. Dat zou gebeurd zijn rond 21.00 uur Nederlandse tijd. Volgens het ministerie van Defensie vielen er geen slachtoffers en was er geen schade.

Eerder op de dag meldde de gouverneur van Belgorod al een vermoedelijke drone-aanval op de stad. Er was een explosie in een flatgebouw en op de grond raakten zo'n vijftien auto's beschadigd door brokstukken. Ook zouden elders in het westen van Rusland vier onbemande, vliegende toestellen zijn vernietigd.

Rusland meldt drone-aanvallen, flat in Belgorod beschadigd

Het Russische leger heeft naar eigen zeggen in het westen van het land vier Oekraïense drones neergehaald. In de stad Belgorod raakte een flatgebouw beschadigd door een explosie; de gouverneur gaat uit van een drone-aanval. Voor zover bekend raakte niemand gewond.

De gouverneur deelt op Telegram foto's van het incident in Belgorod. Daarop is een beschadigde gevel van een appartementencomplex te zien. Ook worden kapotte ramen getoond, zowel van geparkeerde auto's als van appartementen in het gebouw. De beelden zijn niet op authenticiteit gecontroleerd.

Steden in West-Rusland, zoals Belgorod en Moskou, worden steeds vaker aangevallen door Oekraïense drones. De schade die deze kamikazedrones veroorzaken is vooralsnog beperkt. Oekraïne lijkt Rusland er vooral een mentale klap mee te willen toedienen.

Hoe de strijd om de Zwarte Zee intensiveert

De Zwarte Zee is de afgelopen weken een prominenter onderdeel van het strijdtoneel geworden. Vorige week raakten Oekraïense kamikazedrones voor het eerst een Russische olietanker op de belangrijke zeeroute. En vandaag loste een Russisch militair schip waarschuwingsschoten richting een vrachtschip dat onder de vlag van eilandengroep Palau voer.

Daarmee is elk schip in de Oekraïense of Russische wateren in de Zwarte Zee een potentieel militair doelwit geworden.

NOS sprak met defensie-expert en generaal buiten dienst Mart de Kruif en voormalig luchtmachtofficier Patrick Bolder van het The Hague Centre for Strategic Studies over de recente ontwikkelingen op de Zwarte Zee:

Oekraïense minister: doden bij Russische aanval in Cherson, onder wie baby

In twee dorpen in de Zuid-Oekraïense regio Cherson zijn bij Russische aanvallen vanochtend zeven burgers omgekomen, onder wie een baby van 23 dagen oud. Dat schrijft de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken Klymenko op Telegram.

Bij de aanval op het dorp Sjyroka Balka werd een echtpaar, hun baby en een andere man gedood. De 12-jarige zoon van het koppel overleed even later in het ziekenhuis. Ook in het dorp Stanislav vielen er doden.

"De terroristen gaan nooit stoppen moedwillig burgers te doden", schrijft Klymenko. "De terroristen moeten worden gestopt, met geweld. Ze reageren op niets anders."

Rusland lost waarschuwingsschoten richting vrachtschip in Zwarte Zee

Een Russisch militair schip heeft waarschuwingsschoten gelost richting een vrachtschip in de Zwarte Zee, zegt het Russische ministerie van Defensie. Het vrachtschip voer onder de vlag van eilandengroep Palau.

Volgens het ministerie werden de schoten gelost met automatische wapens nadat de kapitein van het schip niet had gereageerd op een verzoek voor controle. Het schip was onderweg naar Izmajil, in het zuidwesten van Oekraïne.

Russische militairen hebben uiteindelijk per helikopter het schip betreden. Na inspectie mocht het schip verder varen.

Britten: Kremlin financiert Wagnergroep mogelijk niet meer

De mogelijkheid bestaat dat Rusland de activiteiten van het Wagner-huurlingleger niet langer financiert, zegt het ministerie van Defensie in een dagelijkse update op X. Sinds de muiterij van Wagner in juni heeft de Russische staat enkele zakelijke belangen van Wagnerbaas Prigozjin ontmanteld, zeggen de Britten. Hierdoor is er "een reële mogelijkheid" dat het Kremlin ook de groep niet langer financieel ondersteunt.

"Als de Russische staat Wagner niet langer betaalt, zijn de Belarussische autoriteiten de meest plausibele financiers", zeggen de Britten, eraan toevoegend dat dit een fikse aanslag op de bescheiden financiële middelen van Belarus zou zijn. Het ministerie zegt ook dat Wagner waarschijnlijk gaat inkrimpen en herorganiseren om te besparen op de salariskosten van het personeel.

Zelensky bedankt in videoboodschap Nederland en andere landen

De Oekraïense president Zelensky heeft Nederland bedankt voor de mobiele medische centra, die de grenswachten in zijn land deze week hebben gekregen. Hij deed dat in een video op zijn socialemediakanalen.

Volgens Zelensky is Nederland een van de leiders van de defensieve samenwerking met Oekraïne. "Zij beschermen echt het leven", zegt Zelensky. Ook noemt hij de Nederlandse humanitaire hulp betekenisvol.

Verder bedankt de Oekraïense president Duitsland, dat donderdag bekendmaakte nog twee Patriot-systemen te leveren. In zijn video spreekt Zelensky ook dank uit aan veertien Europese landen, waaronder Nederland, die de G7-verklaring ter ondersteuning van veiligheidsgaranties voor Oekraïne hebben onderschreven. De G7 kwam vorige maand met die verklaring, waarin opnieuw steun werd uitgesproken voor de soevereiniteit van het land.

Oekraïne meldt 'gedeeltelijke overwinning' aan het front

Oekraïne meldt een "gedeeltelijke overwinning" bij de frontlinie bij Robotyne, in de regio Zaporizja. Er vonden vandaag 33 gevechten plaats langs de frontlinie, schrijft de legerleiding in een bericht op Facebook.

Daarnaast voerden de Russische troepen in verschillende regio's aanvallen uit. Daarbij zijn burgers gewond geraakt, onder wie kinderen, laat de legerleiding weten. Om hoeveel gewonden het gaat, is niet duidelijk. Ook zijn woningen en civiele infrastructuur beschadigd.

Poolse minister van Defensie: extra troepen naar grens Belarus vanwege 'afschrikking'

De extra militairen die Polen deze week naar de grens met Belarus heeft gestuurd, zijn daar als "afschrikking", zegt de Poolse minister van Defensie Blaszcak. Hij bracht vandaag een bezoek aan de troepen. Eerder deze week zei hij dat er tot 10.000 extra troepen naar de grens zijn gestuurd.

Belarus en Rusland noemen de verhoogde militaire aanwezigheid een vijandige daad, maar Blaszcak benadrukt dat het alleen gaat om de afschrikkende werking.

Polen maakt zich al langer zorgen om de grens met Belarus. Vorige week drongen twee Belarussische helikopters het Poolse luchtruim binnen. Ook de aanwezigheid van Wagnerstrijders in Belarus baart Polen zorgen.

De Poolse politie heeft deze week stickers in beslag genomen waarop reclame wordt gemaakt voor de Russische huurlingengroep Wagner. Het is onduidelijk of ze authentiek zijn of een grap, volgens de politie. Op het rekruteren voor buitenlandse legers staat in Polen een gevangenisstraf van maximaal vijf jaar.

Gewonden in Cherson bij Russische aanval

In de regio Cherson, in het oosten van Oekraïne, zijn twee gewonden gevallen bij Russische luchtaanvallen. Het gaat om mannen van 72 en 70 jaar, laat lokale gouverneur Oleksandr Prokoedin weten op Telegram.

Ook andere plekken in de regio worden bestookt door de Russische troepen. "De beschietingen zijn sinds vanochtend niet gestopt', schrijft Prokoedin.

Rusland: verkeer op Krimbrug weer hervat, geen schade of slachtoffers

De Krimbrug is na een afgewende raketaanval weer opengesteld voor verkeer, melden Russische autoriteiten. Er zijn geen slachtoffers gevallen.

De door Moskou aangestelde gouverneur van het geannexeerde schiereiland, Sergej Aksjonov zei eerder dat de Russische luchtverdediging de aanval had voorkomen door twee Oekraïense raketten neer te schieten.

Op beelden op sociale media is te zien dat er rook opsteeg boven de brug. Een medewerker van Aksjonov beweerde vervolgens dat dit "een rookgordijn" was dat de brug moest afschermen.

Die bewering kan niet worden geverifieerd. De Krimbrug is meermaals aangevallen door Oekraïne. In oktober vorig jaar en ook vorige maand raakte de brug zwaar beschadigd door explosies.

Rusland meldt aanval op Krimbrug

Rusland zegt dat Oekraïne de Krimbrug heeft aangevallen met twee raketten. De raketten zijn uit de lucht geschoten, schrijft het Russische staatspersbureau RIA. De brug is niet beschadigd, benadrukt de Russische gouverneur van de bezette regio, Sergej Aksjonov. Hij roept inwoners op de Krim op om kalm te blijven.

Op sociale media is te zien dat er rook uitstijgt boven de brug. Het verkeer op de brug was stilgelegd, maar zal volgens de gouverneur snel worden hervat. Het bericht van RIA is niet onafhankelijk te verifiëren.

Na de Russische inval in Oekraïne is de Krimbrug meerdere keren aangevallen door Oekraïne; de brug is strategisch belangrijk. De verbinding over de Straat van Kertsj wordt onder meer gebruikt voor de bevoorrading van Russische troepen. In oktober vorig jaar en ook vorige maand raakte de brug zwaar beschadigd door explosies.

Rusland verplaatst troepen uit Cherson naar Zaporizja

Rusland heeft waarschijnlijk eenheden van de luchtlandingstroepen uit de regio Cherson verplaatst naar de oblast Zaporizja. Deze eenheden moeten de Russische verdediging in het gebied versterken en de militairen die daar nu zijn ontlasten. Dit zegt het Britse ministerie van Defensie in een nieuwe update op X, voorheen Twitter.

De oorlog tussen Oekraïne en Rusland is sinds eind vorige maand geïntensiveerd in de regio Zaporizja, waar Oekraïne het tegenoffensief op heeft toegespitst.

Door de verplaatsing, zo betoogt het ministerie, zal de Russische verdediging nabij de oostelijke oever van de Dnjepr waarschijnlijk verzwakken. Daar hebben de Russen in toenemende mate te maken met aanvallen vanaf het water door Oekraïne, aldus de Britten.

De Kruif over Zelensky's ontslag Oekraïense rekruteringschefs: 'Laten zien aan Europa dat hij handelt'

Gisteren kondigde president Zelensky aan dat de hoofden van alle regionale militaire rekruteringscentra in het land worden ontslagen vanwege corruptie. Oud-Commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif vertelt daar meer over in het NOS Radio 1 Journaal.

"Ze hebben zich proberen te verrijken over de ruggen van de soldaten", zegt De Kruif. "Als je een soldaat werft, krijg je daar een bepaalde bonus voor. Daarmee kun je sjoemelen op papier en haal je geld binnen." Dat speelde al een tijdje, zegt De Kruif. "Zelensky moet daar wel wat aan doen omdat het pijnlijk is dat er mensen vechten aan het front terwijl mensen daar rijk van worden. Daarbij wil Oekraïne lid worden van de Europese Unie en de NAVO en dan moet je ook een anti-corruptieprogramma uitvoeren. Zelensky gebruikt dit ook als een voorbeeld om te laten zien dat hij daar op handelt."

Zelensky kiest met de ontslagen voor de langere termijn, zegt De Kruif. "Deze oorlog gaat langer duren dan we allemaal denken. Het is cruciaal voor Oekraïne om de steun van de NAVO en de EU te behouden."

Rusland: 20 drones neergehaald boven Krim-schiereiland

Rusland heeft 20 Oekraïense drones neergeschoten die gericht waren op de Krim, heeft het ministerie van Defensie in Moskou gezegd. Veertien drones werden neergeschoten door de Russische luchtverdediging en nog eens zes werden elektronisch geblokkeerd, zei het ministerie op Telegram.

Er zijn geen slachtoffers gevallen en ook geen schade ontstaan. Het aantal droneaanvallen op Moskou en de Krim, dat in 2014 illegaal werd geannexeerd door Rusland, is de afgelopen weken toegenomen.

Ook Moskou is de afgelopen weken meermaals het doelwit geweest van dergelijke aanvallen, wat leidde tot de tijdelijke sluiting van de belangrijkste luchthaven en tot schade aan gebouwen. De Oekraïense president had eerder gewaarschuwd dat de "oorlog terugkeert naar het grondgebied van Rusland".

Gisteren zei een woordvoerder van de Oekraïense militaire inlichtingendienst in gesprek met de Kyiv Post dat de kans bestond dat het aantal droneaanvallen op Moskou gaat toenemen.

'Training Oekraïense piloten in VS duurt langer'

Het duurt mogelijk tot de zomer van volgend jaar, voordat de eerste Oekraïense piloten hun training in de Verenigde Staten voor het besturen van F-16's hebben afgerond. Dat hebben Amerikaanse en Oekraïense bronnen laten weten aan The Washington Post.

President Biden ging in mei akkoord met de komst van de Oekraïense piloten naar de VS. Maar de start van hun training is herhaaldelijk uitgesteld. Dat komt door de complexiteit van het project, zeggen Amerikaanse bronnen van de krant, en door de moeite die Oekraïne heeft om midden in een oorlog piloten vrij te maken die aan de eisen voldoen.

Bronnen bij het Oekraïense leger zeggen dat er in eerste instantie zes piloten zijn aangewezen en twee op een reservelijst zijn gezet. In een keer meer piloten opleiden zou niet kunnen, omdat er niet voldoende trainers beschikbaar zijn. Maar volgens Amerikaanse bronnen is van slechts acht piloten het Engels goed genoeg om op training te gaan. Deze piloten moeten eerst nog vier maanden in training om de terminologie onder de knie te krijgen die bij een F-16-training hoort. Daarna pas komt de gevechtstraining, die zes maanden duurt.

Nederland

Volgens de krant loopt ook de training in Europa vertraging op. Nederland en Denemarken hebben daarbij een leidende rol. Demissionair minister Ollongren maakte onlangs op de NAVO-top in Vilnius bekend dat de F-16-trainingen met Oekraïense piloten deze maand beginnen. Daarna gaan ze verder in Roemenië, waar een trainingscentrum komt. Ollongren verwachtte dat de training van piloten en grondpersoneel zes tot acht maanden ging duren.

Een woordvoerder van het Nederlandse ministerie van Defensie zegt in The Washington Post dat details nog moeten worden uitgewerkt. Ook hier speelt het gebrek aan trainers een rol. Wanneer de training in Roemenië begint is onduidelijk.

Oekraïne heeft lang aangedrongen op de levering van F-16's en de training van zijn piloten voor het gebruik daarvan. De F-16's zijn veel beter dan de oude Russische straaljagers waar het land nu mee vliegt. Zonder de steun van F-16's in de lucht is het een stuk moeilijker om de Russen uit Oekraïne te verjagen. Wanneer het land ze krijgt en hoeveel het er zijn is nog niet bekend.

Dodelijke slachtoffers gaven concert vlak voor raketaanval

Twee van de drie dodelijke slachtoffers van de raketaanval op Zaporizja, afgelopen woensdag, zijn twee jonge muzikanten. De vrouwen gaven bij een winkelcentrum een straatconcert om geld in te zamelen voor het Oekraïne leger. Kort daarna werden ze gedood bij de aanval.

EenVandaag: voor 10,5 miljard aan illegale transacties met Rusland

Vorig jaar is illegaal naar of vanuit Nederland minimaal 10,5 miljard euro aan Russisch geld overgemaakt. Dat blijkt uit cijfers die EenVandaag bij de Financial Intelligence Unit (FIU) Nederland heeft opgevraagd.

De FIU bestempelde 2721 transacties als verdacht. Dat waren transacties waarbij 137 personen of bedrijven betrokken waren die op de internationale sanctielijst staan. De FIU zegt dat het alleen transacties betreft die bijvoorbeeld door banken, advocaten en accountants zijn aangemeld. Vermoedelijk is het werkelijke aantal illegale transacties met Rusland groter.

Een aantal verdachte transacties heeft tot strafrechtelijke onderzoeken geleid.

Video van eerdere raketinslag in hotel Zaporizja

Er is een video opgedoken van een raketinslag gisteravond in een hotel in Zaporizja. Doelwit was het Reikartz-hotel, dat veel gebruikt wordt door de VN en hulporganisaties. Een gezin in een park zag een Iskander-raket overkomen en inslaan, zo is te zien op de beelden. Het lijkt erop dat het hotel daarvoor ook al was geraakt. Bij de aanval viel een dode en raakten zestien mensen gewond.

Het Russische ministerie van Defensie zegt dat in het hotel "buitenlandse huurlingen" gehuisvest waren. De VN heeft de aanval veroordeeld. Volgens het Oekraïense ministerie van Defensie zat er ook een kinderdagverblijf in. Dat was een uur voor de inslag dichtgegaan.

Dit zijn beelden van de inslag:

'Duitsland praat over levering langeafstandsraketten aan Oekraïne'

De Duitse regering staat onder druk van coalitie- en oppositiepartijen om kruisraketten uit de Bundeswehr-voorraad aan Oekraïne te leveren. Het Oekraïense leger zou daarmee Russische bunkers en commandoposten ver achter het front kunnen vernietigen.

De Duitse regering wil er nog niet aan, maar volgens Duitse media is het ministerie van Defensie wel in gesprek met de Duitse wapenindustrie. Der Spiegel schrijft dat het ministerie de fabrikant van de Taurus-kruisraket heeft gevraagd of het bereik van deze raket begrensd kan worden. Oekraïne zou dan geen doelen diep in Rusland kunnen treffen. Met name de SPD van bondskanselier Scholz is bang dat dat tot een escalatie in de oorlog kan leiden.

Het aanbrengen van een begrenzer zou mogelijk zijn. Kyiv probeert al geruime tijd om de Taurus-raketten van Duitsland te krijgen. De raketten hebben standaard een bereik van 500 kilometer en worden gelanceerd door jachtvliegtuigen.

Kyiv waarschuwt: 'Meer droneaanvallen op Moskou op komst'

Inwoners van Moskou kunnen de komende tijd meer Oekraïense droneaanvallen verwachten. Dat heeft een woordvoerder van de Oekraïense militaire inlichtingendienst HUR gezegd in gesprek met de Kyiv Post.

"De hele wereld blijft zien dat het Russische defensiesysteem en het land dat een leidende rol claimt op de wapenmarkt ineffectief, verouderd is en niet adequaat kan reageren op moderne uitdagingen", zei woordvoerder Andri Joesov.

"Misschien zal deze trend de inwoners van Moskou tot enkele juiste conclusies laten komen. En dan gaat het om het al dan niet geloven van de Russische televisie en Russische propaganda, en het al dan niet blijven steunen van het criminele regime."

De uitspraken van Joesov komen kort na een nieuwe explosie in Moskou. Het Kremlin zei later dat een Oekraïense drone was neergehaald in het westen van de stad. Ook werd het luchtruim boven twee luchthavens in gesloten.

Oekraïne heeft nooit expliciet de verantwoordelijkheid opgeëist voor de droneaanvallen op Moskou. Woordvoerder Joesov doet dat nu ook niet. Wel zei hij dat het aantal droneaanvallen in de toekomst kan toenemen. "Gezien de dynamiek van de afgelopen maanden zou het logisch zijn om uit te gaan van een toename van het aantal dagelijkse aanvallen", zei hij.

Zelensky ontslaat alle regionale hoofden van de Oekraïense militaire rekrutering

De Oekraïense president Zelensky heeft aangekondigd dat de hoofden van alle regionale militaire rekruteringscentra in het land worden ontslagen vanwege corruptie.

Hij merkte op dat er al 112 strafrechtelijke procedures lopen tegen militaire functionarissen.

"Dit systeem zou moeten worden beheerd door mensen die precies weten wat oorlog is en waarom cynisme en omkoping tijdens oorlog verraad is", zegt hij in een verklaring op Telegram. Opperbevelhebber Valerij Zaloezjnyj van de Oekraïense strijdkrachten moet het besluit voor het ontslag uitvoeren.

Tijdelijke sluiting van Russische luchtruim om drones

Rusland heeft vanmorgen korte tijd het luchtruim boven twee luchthavens gesloten. Er mochten geen vliegtuigen landen en vertrekken op de luchthavens van Moskou Vnukovo en van Kaluga, zo'n 150 kilometer ten zuidwesten van de hoofdstad. Dat was vanwege verdachte drones boven Rusland. Inmiddels is het luchtruim weer geopend.

De burgemeester van Moskou meldde later dat er een drone was neergeschoten boven de hoofdstad. Het is niet duidelijk of dit verband houdt met de gesloten vliegvelden. Het aantal luchtaanvallen met drones in Rusland is toegenomen. Begin mei werd een drone boven het Kremlin vernietigd en in de afgelopen maanden zijn er zeker vijf drone-aanvallen op Moskou geweest. Oekraïne lijkt hierachter te zitten.

Omstanders voelden de grond trillen toen de drone explodeerde:

Meerdere explosies gehoord in Kyiv

In de Oekraïense hoofdstad Kyiv zijn meerdere explosies gehoord, in de hele stad gaat het luchtalarm af. "Explosies in de stad. Verblijf in schuilkelders!", schrijft de burgemeester op Telegram.

Volgens de luchtmacht zijn er ballistische raketten gelanceerd, het luchtafweersysteem van de stad doet zijn werk. Fragmenten van de raketten zijn volgens de burgemeester bij een kinderziekenhuis terecht gekomen, maar zijn er geen gewonden gevallen.

Dode en zestien gewonden bij raketaanval op Zaporizja

Een hotel in de Oekraïense stad Zaporizja is donderdagavond getroffen door een Russische raket, zo meldt de politie. Daarbij is ten minste één dode gevallen, en zestien gewonden, onder wie vier kinderen. Doelwit van de ballistische Iskander-raket was het Reikartz-hotel, dat veel gebruikt wordt door VN-personeel en hulporganisaties.

Het was de tweede Russische aanval op de stad in de afgelopen twee dagen: woensdag kwamen twee jonge vrouwen en een man om bij een raketaanval, en vielen er negen gewonden.

Oekraïne evacueert duizenden burgers in regio Charkiv

Oekraïne gaat zo'n 12.000 burgers evacueren uit de omgeving van Koepjansk in de regio Charkiv. Russische troepen zouden daar op het punt staan door de Oekraïense linies te breken. Burgers die willen blijven moeten een verklaring tekenen dat ze dat op eigen risico doen.

Koepjansk ligt in het oosten van Oekraïne, op zo'n 30 kilometer van de Russische grens. De stad is belangrijk omdat er sporen en wegen samenkomen. De Russen kregen de plaats bij de invasie vorig jaar in handen en gebruikten de verbindingen om hun troepen in het zuiden te bevoorraden. Oekraïne heroverde de stad in september.

Rusland heeft tanks, artillerie en luchtwapens naar het front bij Koepjansk gebracht, zei een woordvoerder van de Oekraïense Nationale Garde op televisie. De commandant van de landmacht zegt dat Rusland acht 'Storm-Z-eenheden' wil inzetten. Die bestaan uit voormalige gevangenen die zijn vrijgelaten op voorwaarde dat ze in Oekraïne gingen vechten. Als de Russen druk op de regio Charkiv houden, kan Oekraïne minder militairen vrijmaken voor de strijd in het zuiden.

Of het klopt wat de Oekraïners zeggen, is niet na te gaan. Zeker is wel dat het leger bij de verdediging van het gebied minder met burgers rekening hoeft te houden als die vertrokken zijn.

Nieuwsuur was in januari in Koepjansk. De stad was toen alweer een paar maanden in Oekraïense handen, maar lag voor een groot deel in puin:

Oekraïne: humanitaire corridor in Zwarte Zee

Oekraïne meldt dat het voor een "humanitaire corridor" gaat zorgen in de Zwarte Zee, zodat vrachtschepen die al sinds het uitbreken van de oorlog vastzitten in Oekraïense havens wegkunnen. Die schepen maakten geen deel uit van de graandeal, die de export van Oekraïens graan over de Zwarte Zee regelde. Het Kremlin trok zich vorige maand terug uit die deal.

De corridor is in de eerste plaats bedoeld voor handelsschepen die sinds de invasie van Rusland voor anker liggen in de havens van Chornomorsk, Odesa en Pivdenny, schrijft de Oekraïense marine in een verklaring.

"Vaartuigen waarvan de eigenaren/kapiteins officieel bevestigen dat ze klaar zijn om te varen onder de huidige omstandigheden, mogen passeren", aldus de verklaring. De marine voegt eraan toe dat er risico's blijven bestaan door mijnen en de militaire dreiging vanuit Rusland.

Een woordvoerder van de Oekraïense marine zegt tegen persbureau Reuters dat de corridor "zeer transparant" zal zijn. "We zullen camera's op de schepen plaatsen en het beeld wordt uitgezonden om te laten zien dat dit een puur humanitaire missie is, zonder militair doel."

Rusland heeft nog niet gereageerd op de aankondiging van Oekraïne.

Raketaanval op stad Zaporizja, drones onderschept

Zowel Oekraïne als Rusland heeft vannacht drone- en raketaanvallen uitgevoerd. Bij een Russische raketaanval op de stad Zaporizja (die in tegenstelling tot de kerncentrale met dezelfde naam niet door Rusland is bezet) zijn vannacht drie doden gevallen, melden Oekraïense autoriteiten. Negen anderen raakten gewond. Een kerk en vijftien flatgebouwen zouden beschadigd zijn en bij vierhonderd appartementen sneuvelden ramen.

In de regio Rivne, in het westen van Oekraïne, werd een brandstofdepot verwoest door Russische drones, zegt de gouverneur van de regio. Oekraïne zegt dat zeven van de tien Russische drones zijn neergehaald, onder andere in de buurt van Kiyv.

Ook Rusland zegt dat het Oekraïense drones heeft uitgeschakeld, door ze elektronisch te verstoren of uit de lucht te schieten. Elf drones zouden zijn onderschept bij de Krim, twee waren onderweg naar Moskou.

'Kerncentrale Zaporizja op rand van een blackout'

De kerncentrale van Zaporizja, die in door Rusland bezet gebied ligt, staat "op de rand van een blackout", het grootschalig uitvallen van de elektriciteit in de centrale. Dat zegt Eenergoatom, het Oekraïense staatsbedrijf dat eigenaar is van alle Oekraïense kerncentrales. De kerncentrale van Zaporizja levert weliswaar geen energie meer, maar de reactoren moeten wel voortdurend gekoeld worden om een meltdown te voorkomen. Daar is elektriciteit voor nodig.

Afgelopen nacht verloor de de centrale de verbinding met een hoofdstroomlijn en moest er worden overgeschakeld op een reservelijn. Die heeft maar de helft van de capaciteit van de hoofdlijn. Dat kan problemen gaan geven, waarschuwt Energoatom op Telegram. Als de centrale lange tijd te weinig stroom krijgt kan dat leiden tot "uitval van belangrijke apparatuur".

De Zaporizja-centrale, met zijn zes reactoren de grootste van Europa, wordt sinds de eerste dagen van de Russische invasie gecontroleerd door het Russische leger. Oekraïne en Rusland beschuldigen elkaar van beschietingen rond de site. De Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA) monitort de situatie en tracht met maatregelen en afspraken over de veiligheid ongelukken te voorkomen. Er is al vaker alarm geslagen.

De centrale kampt met meer problemen. De Russische leiding van de faciliteit heeft laten weten dat reactor 4 van een 'warme' naar een 'koude' shutdown is gezet omdat er tekenen van een stoomlek waren. Minstens een van de zes reactoren moet in een 'hete shutdown' staan om stoom te produceren die ook nodig is om de centrale draaiende te houden. Mogelijk wordt reactor 6 nu in zo'n hete shutdown gezet om het probleem op te vangen.

Polen stuurt 10.000 extra militairen naar grens met Belarus

Polen stuurt 10.000 extra militairen naar de grens met Belarus vanwege de aanwezigheid van Wagner-huurlingen in het buurland. De Poolse minister van Defensie Blaszczak zegt dat 4000 militairen de grenswacht zullen ondersteunen en dat de andere 6000 paraat staan om bij te springen.

"We gaan dichter naar de grens met Belarus om de agressor bang te maken en te voorkomen dat die ons aanvalt", zei Blaszczak op de radio.

Een deel van het Wagner-leger is na de afgebroken mars richting Moskou uitgeweken naar Belarus.

Duitsland levert nog twee Patriot-systemen aan Oekraïne, VS veel munitie

Duitsland heeft de luchtverdediging van Oekraïne versterkt met nog twee Patriot-lanceersystemen. Dat valt te lezen op de officiële lijst van militaire hulp voor Oekraïne, die wekelijks door de Duitse regering wordt bijgewerkt.

De levering van de in de VS gefabriceerde Patriot-launchers was eerder overeengekomen met bondskanselier Scholz, meldt de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op sociale media. "Nakoming van onze overeenkomst zal duizenden levens van onze mensen redden. We blijven werken om Oekraïne te versterken en te beschermen tegen Russische terreur", schreef Zelensky.

De nieuwe Duitse militaire hulp omvat ook tien multifunctionele rupsvoertuigen, zes zware vrachtwagens met oplegger en ongeveer 6000 munitiepatronen voor artilleriestukken met een kaliber van 155 millimeter. Duitsland leverde ook machinegeweren, militaire brillen, verrekijkers en apparatuur om mijnen mee op te ruimen, zo blijkt uit de net bijgewerkte lijst.

Ongeveer gelijktijdig werd bekend dat de VS voor zo'n 200 miljoen dollar aan nieuw wapentuig gaat leveren aan Oekraïne, een pakket dat grotendeels bestaat uit nieuwe munitie: raketten voor de Himars-raketlanceerders en de Patriot-luchtafweer, en daarnaast veel munitie voor artillerie, antitankwapens en machinegeweren.

Duitse officier die informatie deelde met Rusland gearresteerd

Duitse aanklagers hebben een militaire officier gearresteerd die informatie deelde met Rusland. De Duitser werkte op het militaire inkoopbureau en wordt verdacht van het doorgeven van geheime informatie aan de Russische inlichtingendienst.

Thomas H. benaderde sinds mei op eigen initiatief het Russische consulaat in Bonn en de ambassade in Berlijn en bood zijn medewerking aan. Hij zou zeker één keer tijdens zijn werk verkregen informatie hebben doorgespeeld aan een Russische inlichtingendienst.

Duitsland is een belangrijk doelwit van Russische spionageoperaties, omdat het land een van de grootste leveranciers van militair materieel aan Oekraïne is. Thomas H. werd gearresteerd in Koblenz en zit voorlopig vast. Zijn huis en werkplek zijn doorzocht door de politie. Het Duitse ministerie van Defensie geeft geen commentaar op de zaak.

Rusland gaat troepen aan westgrens versterken

Rusland gaat de troepen aan grenzen in het westen van het land versterken. Dat zei defensieminister Sjojgoe in een bijeenkomst op zijn ministerie. Volgens hem heeft de versterking te maken met onder meer het NAVO-lidmaatschap van Zweden en het besluit van Polen om zijn leger te versterken. Sjojgoe beschuldigde het "gehele Westen" ervan een proxy-oorlog te voeren tegen Rusland en hij noemde de toetreding van Finland tot de NAVO en de aanstaande toetreding van Zweden "een ernstige destabiliserende factor".

'Tentenkamp voor Wagner dicht bij Oekraïense grens'

Op een luchtmachtbasis in het zuiden van Belarus wordt gewerkt aan een tentenkamp voor duizend Wagner-huurlingen. Dat meldt het Oekraïense Nationale Verzetscentrum, een voorlichtingsorganisatie die wordt gerund door het Oekraïense leger.

Het centrum schrijft dat wordt gewerkt aan het kamp op een vliegbasis bij Zyabrovka, een gehucht op zo'n 30 kilometer van de grens met Oekraïne. Volgens bronnen van het centrum is het de bedoeling dat eenheden van Wagner vanuit die basis "ontwrichtende activiteiten" aan de grens gaan ondernemen.

Het gebied rond Zyabrovka grenst aan de Oekraïense regio's Tsjernihiv en Soemy, die allebei door Rusland werden bezet bij de invasie in februari 2022. Inmiddels zijn de regio's weer in handen van het Oekraïense leger.

Na de opstand van Wagner-eenheden in juni zijn duizenden leden van het huurlingenleger uitgeweken naar Belarus, inclusief hun leider Jevgeni Prigozjin. Onduidelijk is hoeveel huurlingen zich op dit moment in Belarus bevinden. Polen en Litouwen houden rekening met zo'n 4000 strijders.

Oude Belgische Leopard 1-tanks klaargemaakt voor Oekraïne

Een tot nog toe onbekend gebleven land heeft bij een Belgische bedrijf vijftig oude Belgische Leopard 1-tanks opgekocht om ze aan Oekraïne te leveren. België deed ze volgens het Vlaamse radiostation Business AM zo'n tien jaar geleden voor 15.000 euro per stuk van de hand. Toen de regering ze vorig jaar wilde terugkopen, ook voor Oekraïne, zou het betreffende bedrijf er 500.000 euro per stuk voor hebben gevraagd. De Belgische regering vond dat te duur, waardoor de koop afketste.

Wie nu de koper is en hoeveel dat land voor de tanks betaalt, wil de directeur van het Belgische bedrijf niet zeggen. Hij wil wel kwijt dat ze eerst naar Duitsland gaan. Daar worden 30 tanks in een half jaar tijd klaargemaakt voor het slagveld. De andere tanks worden uit elkaar gehaald om reserveonderdelen achter de hand te hebben. Volgens de Duitse krant Handelsblatt gebeurt dat bij het defensiebedrijf Rheinmetall.

Rheinmetall zag in juni een revisie-order voor oude Leopard 1-tanks aan zich voorbijgaan. Nederland en ook Duitsland wilden die in Zwitserland opkopen en bij Rheinmetall laten opknappen. De verkoop ging niet door omdat het Zwitserse parlement daar tegen stemde.

Beelden van de tientallen Belgische tanks:

'Tweede raket op Pokrovsk was voor hulpverleners bedoeld'

Oekraïne zegt dat Rusland bij het bombardement op de stad Pokrovsk met opzet hulpverleners wilde raken. Veertig minuten na de eerste raket volgde de tweede, juist toen hulpverleners en militairen de slachtoffers van de eerste aanval probeerden te redden.

"Iedereen was daar, omdat ze nodig waren", zegt gouverneur Pavlo Kyrylenko van de regio. "Ze wisten dat er gewonden onder het puin lagen. Ze moesten reageren en graven om mensen te redden. En de vijand sloeg met opzet voor de tweede keer toe." Volgens de gouverneur raakten een twaalf verdiepingen tellende flat, een hotel, een apotheek en twee cafés beschadigd.

Pokrovsk ligt in het niet door Rusland bezette deel van de regio Donetsk. De burgemeester spreekt van een "typisch Russisch scenario". "Zodra de reddingswerkers er zijn om levens te redden, komt er nog een raket. Het aantal slachtoffers wordt dan groter."

De inslagen hebben volgens de gouverneur aan zeker zeven mensen het leven gekost, onder wie vijf burgers. Eerder was er sprake van acht doden. Zeker 81 mensen raakten gewond, onder wie 39 burgers. De andere gewonden zouden politieagent, reddingswerker of militair zijn.

Het Russische ministerie van Defensie zegt dat op de getroffen plek een Oekraïense commandopost zat. Als er iets anders is geraakt is, komt dat door Oekraïens afweergeschut, aldus de Russen.

Turkije zet zich in voor hervatten graantransporten Zwarte Zee

De Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Hakan Fidan, zegt dat Turkije blijft proberen om de graandeal met Rusland nieuw leven in te blazen. Rusland maakte vorige maand een einde aan de overeenkomst, die het mogelijk maakte dat Oekraïense graanschepen veilig over de Zwarte Zee konden varen.

Volgens het Turkse persbureau Anadolu is het een Turkse prioriteit dat het rustig blijft in de Zwarte Zee-regio en dat pogingen die rust te verstoren in de kiem worden gesmoord.

"We blijven in contact met alle partijen om de graandeal weer in werking te stellen. De overeenkomst is over de hele wereld van invloed", zegt Fidan. Turkije is de enige speler die dit voor elkaar kan krijgen, voegde hij eraan toe.

Volgens onbevestigde berichten brengt de Russische president Poetin eind deze maand een bezoek aan Turkije. Moskou vindt dat er moet worden tegemoetgekomen aan Russische eisen voor de graantransporten kunnen worden hervat.

Duizend extra Poolse militairen naar grens met Belarus

Het Poolse ministerie van Defensie stuurt duizend extra militairen naar de grens met Belarus, meldt het Poolse persbureau PAP. Dat gebeurt op verzoek van de grensbewaking. Die heeft te maken met een toenemend aantal pogingen om illegaal de grens naar Polen over te steken.

Polen heeft een grenshek met elektronische beveiliging gebouwd op de grens met Belarus. De afgelopen weken verschijnen steeds vaker soldaten van de Wagnergroep aan de grens. Volgens premier Morawiecki willen die de situatie aan de oostgrens van de NAVO destabiliseren.

Beelden van de Russische raketaanval op Prokrovsk

Vrouw opgepakt op verdenking van bespioneren Zelensky

In Oekraïne is een vrouw gearresteerd die wordt verdacht van het bespioneren van president Zelensky. Inlichtingendienst SBU heeft haar naam niet bekendgemaakt.

De vrouw is aangehouden in de havenstad Mykolajiv. "Leden van de SBU hebben de verrader op heterdaad betrapt toen zij probeerde informatie door te spelen aan de vijand", meldt de inlichtingendienst. Zelensky was eind juli voor het laatst in Mykolajiv.

Oekraïne: inmiddels acht doden door Russische raketaanval

Het dodental als gevolg van de Russische raketaanval op Pokrovsk is opgelopen tot acht, meldt Oekraïne. Tientallen mensen raakten gewond toen afgelopen nacht raketten het centrum van de stad in de regio Donetsk troffen.

De gouverneur schrijft in een verklaring dat vijf burgers bij de aanval zijn gedood. De andere gedode slachtoffers zijn militair, hulpverlener of agent. Zeker negen agenten en ruim twintig burgers raakten gewond.

Het is onduidelijk wat het doelwit was van de raketaanval. Rusland beweert steeds dat het alleen militaire doelwitten aanvalt, maar Oekraïne meldt vrijwel dagelijks burgerslachtoffers.

Defensie: geen deelname aan militair sportevenement als Russen meedoen

Nederlandse militairen mogen niet meer namens Defensie deelnemen aan militaire sportevenementen waar ook Russische en Belarussische militairen aan meedoen. Dat heeft demissionair minister Ollongren bepaald nadat Nederlandse militairen twee weken geleden hadden meegedaan aan een judotoernooi in de Dominicaanse Republiek. Aan dat toernooi namen ook Russische militairen deel.

De regels gelden in ieder geval zolang Rusland oorlog voert tegen Oekraïne, schrijft de minister in een antwoord op Kamervragen van VVD'er Peter Valstar. "Daarbij weegt Defensie ook mee dat sport een belangrijk propagandamiddel is voor het Russische regime."

Ollongren schrijft dat er geen toestemming is gevraagd aan haar of aan de Commandant der Strijdkrachten om aan het judotoernooi deel te nemen.

Twee doden bij aanval op Oekraïens wooncomplex

Bij een Russische raketaanval op een wooncomplex in de regio Donetsk, in het oosten van Oekraïne, zijn twee mensen om het leven gekomen. Dat meldt het hoofd van de Oekraïense presidentiële staf op Telegram. Vier mensen raakten gewond bij de aanval.

Oekraïne blij met uitsluiting Rusland bij 'vredestop', China blijft onpartijdig

Oekraïense delegatieleden noemen de vandaag besproken punten op de Oekraïne-conferentie in Saudi-Arabië een "grote klap voor Rusland." Op de top werden principes besproken waarop vredesinitiatieven volgens de Oekraïense president Zelensky gebaseerd moeten zijn. Ook zeggen de delegatieleden dat alle landen die aanwezig waren "alleen Oekraïense vredesinitiatieven" bespraken en dat alle aanwezige landen "achter Oekraïense onafhankelijkheid staan".

Bij de conferentie in de stad Jeddah was Rusland niet uitgenodigd. China, dat met ruim veertig andere landen wel aanwezig was in Jeddah, zegt zich nog steeds afzijdig te houden en blijft onpartijdig bij het conflict. In een telefoongesprek met de Russische minister van Buitenlandse Zaken zegt China te streven naar vrede tussen de twee landen maar "objectief" te willen blijven.

Russische activist op terreurlijst gezet

De prominente Russische socioloog en linkse activist Boris Kagarlitski is op de terreurlijst gezet van de Russische overheidsdienst die witwassen en terrorismefinanciering onderzoekt. Hij werd een aantal weken geleden opgepakt omdat hij zich vaker uitsprak tegen de oorlog in Oekraïne, in zijn tijdschrift en op zijn YouTube-kanaal.

Sinds de oorlog is begonnen heeft Rusland het verboden om de Russische strijdkrachten in het openbaar "in diskrediet te brengen" of om informatie uit niet-officiële bronnen te citeren. Verschillende andere activisten zijn de afgelopen tijd om die reden opgepakt.

Kagarlitski werd in 2018 ook al tot 'buitenlands agent' bestempeld. Hij stond sindsdien onder verscherpt toezicht van de Russische autoriteiten.

Twee burgerdoden in Charkiv, meldt Oekraïne

In de noordoostelijke stad Charkiv zijn twee burgers gedood door Russische beschietingen, zegt Oekraïne. Nog eens drie burgers zouden gewond zijn geraakt.

Eerder vandaag meldden de Oekraïense autoriteiten ook in de zuidelijke stad Cherson een burgerdode. Zowel Charkiv als Cherson ligt vlak bij de frontlinie; de steden worden geregeld beschoten door Russische strijdkrachten.

Andersom meldt het pro-Russische bestuur van de bezette regio Donetsk vandaag beschietingen door het Oekraïense leger. In Russische staatsmedia wordt geen melding gemaakt van eventuele slachtoffers. Alle berichten over beschietingen vandaag konden niet onafhankelijk worden gecontroleerd.

Oekraïne: 22 gevangenen geruild met Rusland

Oekraïne heeft naar eigen zeggen 22 Oekraïense krijgsgevangenen overgedragen gekregen van Rusland. Hun terugkeer is het resultaat van de nieuwste gevangenenruil tussen de twee landen die in oorlog zijn met elkaar.

Het is niet duidelijk hoeveel Russische gevangenen Oekraïne heeft laten gaan als onderdeel van de ruil. De 22 Oekraïense militairen zijn tussen 23 en 54 jaar oud. Een aantal van hen is gewond.

Gouverneur: dode door Russische beschietingen in Cherson

In de zuidelijke stad Cherson is een vrouw gedood door Russische beschietingen, melden de lokale autoriteiten. Volgens de gouverneur van de regio Cherson zijn afgelopen nacht urenlang woonwijken in het centrum onder vuur genomen.

Oekraïne heeft de stad in november vorig jaar bevrijd. Sindsdien wordt Cherson regelmatig beschoten door het Russische leger.

Russische staatsmedia melden dat er in Kaloega, een regio die grenst aan de regio Moskou, een drone is neergehaald. Volgens de autoriteiten heeft het onbemande toestel geen schade of letsel veroorzaakt. De hoofdstad van Rusland wordt de laatste tijd steeds vaker getroffen door Oekraïense drones.

'Russische multinationals werven en betalen huurlingen voor de oorlog'

Een aantal Russische multinationals dat ook zaken doet in Europa rekruteert en financiert huurlingen om te vechten in Oekraïne, meldt dagblad Trouw. Sommige van deze bedrijven hebben ook dochterondernemingen in Nederland. Ze vallen volgens de krant nog niet onder Europese sancties.

Het onafhankelijke Russische onderzoekscollectief IStories heeft de informatie gedeeld met de Nederlandse krant en journalistenplatform Investico. Uit bankafschriften zou blijken dat staatsgasbedrijf Novatek zeker 250 huurlingen heeft betaald. Deze militairen werden gefinancierd uit een 'liefdadigheidsfonds', dat bestaat uit giften van het het Russische bedrijf.

Aluminiumbedrijf Rusal, gasbedrijf Novatek en de Moskouse projectontwikkelaar PIK Group, die huurlingen werft via een advertentiesite, hebben alle een of meerdere in Nederland gevestigde bedrijven. IStories vond geen bewijs dat de huurlingen via Nederland zijn betaald.

Het artikel gaat niet over strijders van de bekende Russische militie Wagner, maar over andere huurlingengroepen die zijn aangesloten bij het reguliere leger van Rusland.

Nog geen concrete resultaten op top in Saudi-Arabië

Op de vredestop in Saudi-Arabië hebben gesprekken nog geen concrete resultaten opgeleverd. Toch noemt Oekraïne de gesprekken wel productief, Rusland daarentegen zegt dat de bijeenkomst "een weerspiegeling is van de vergeefse, tot mislukken gedoemde pogingen van het Westen om het mondiale Zuiden achter het Oekraïense standpunt te krijgen".

Saudi-Arabië had meer dan veertig landen uitgenodigd om te praten over de oorlog, waaronder China, India en Brazilië. Oekraïne wil zo proberen om wereldwijd meer steun te krijgen. Rusland was niet uitgenodigd op de top.

Oekraïne en zijn westerse bondgenoten hebben meermaals aangegeven dat de gesprekken tot brede internationale steun moesten leiden voor de principes die Kyiv als basis voor vrede wil. Dat zijn onder meer de terugtrekking van alle Russische troepen en de teruggave van al het Oekraïense grondgebied, inclusief de in 2014 door Rusland geannexeerde Krim.

Welkom in nieuw liveblog over oorlog Oekraïne

Welkom in het nieuwe liveblog over de oorlog in Oekraïne. Het blog van vorige week kun je via deze link teruglezen.