liveblog
NOS NieuwsAangepast

'Opnieuw Russische generaals gedood' • Zeker acht doden bij raketaanval op Odessa

  • Dit is het liveblog van zaterdag 23 april over de oorlog in Oekraïne
  • Zeker acht doden bij raketaanval op Odessa
  • 'Aanval op Azovstal-fabriek hervat'
  • VN-chef bezoekt na Moskou ook Kiev
liveblog gesloten

OVSE-waarnemers gevangengenomen in Oost-Oekraïne

De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) zegt dat leden van haar waarnemersmissie in het oosten van Oekraïne gevangen zijn genomen. "We benutten alle mogelijke kanalen in om hun vrijlating te bewerkstelligen."

Meer informatie bevat de verklaring niet. Een Britse diplomaat in Oostenrijk zei gisteren dat pro-Russische separatisten de waarnemers gevangen hebben genomen.

De OVSE hield sinds 2014 toezicht in Oost-Oekraïne op de naleving van het bestand tussen de separatisten en het Oekraïense leger. Na de Russische inval in Oekraïne, op 24 februari, trokken meerdere landen hun OVSE-waarnemers terug, waaronder ook Nederland. Het is niet bekend wat de nationaliteit van de gevangengenomen waarnemers is.

Duitse oud-bondskanselier Schröder werpt zich opnieuw op als bemiddelaar

Gerhard Schröder (78) werpt zich opnieuw op als bemiddelaar voor vredesonderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne. Dat deed hij in maart ook al. In een interview met The New York Times zegt de omstreden Duitse oud-bondskanselier (1998 tot 2005) dat het initiatief toen van een Oekraïense parlementariër uitging en dat hij in het Kremlin als een staatshoofd werd ontvangen.

Over de inhoud van het gesprek dat hij toen met president Poetin had, wil hij niets kwijt, behalve dat Poetin interesse toonde in het beëindigen van de oorlog. "Maar dat is niet zo makkelijk. Er zijn een paar punten die opgelost moeten worden." Hij zou de Oekraïense parlementariër over het gesprek hebben ingelicht, maar daarna was er geen contact meer.

Schröder geldt als een vriend van Poetin. Hij is toezichthouder bij de Russische energiegigant Rosneft en was tot voor kort ook nauw betrokken bij de aanleg van de gaspijpleiding Nord Stream 2 van Rusland naar Duitsland. De oud-bondskanselier neemt afstand van de Russische invasie in Oekraïne, maar weigert zijn posities in Rusland op te geven.

Schröder zegt verder dat Duitsland zich niet langdurig van Rusland kan afkeren. "De Duitse industrie heeft de grondstoffen nodig. Het gaat niet alleen om olie en gas, ook om zeldzame metalen. Dat zijn geen grondstoffen die makkelijk vervangen kunnen worden."

Bewoners uit flat geholpen na raketaanval in Odessa

Bij een Russische raketaanval op de Oekraïense havenstad Odessa zijn zeker vijf doden gevallen. Behalve een militair doel zijn ook woningen zijn geraakt.

Brandweerlieden halen bewoners uit getroffen flat Odessa

Zelensky ontvangt Amerikaanse ministers in Kiev

De Oekraïense president Zelensky zegt dat hij morgen in Kiev een ontmoeting heeft met de Amerikaanse ministers Blinken van Buitenlandse Zaken en Austin van Defensie. Waar precies dat zal zijn, zei hij niet. Het Witte Huis wil geen reactie geven.

Zelensky zei ook dat het Oekraïense leger nog niet in staat is om de belegering van Marioepol te doorbreken, maar dat Kiev zich het recht voorbehoudt dat te doen. Ook zei hij dat het voor een diplomatiek oplossing van de oorlog van vitaal belang is dat hij president Poetin persoonlijk ontmoet.

"Opnieuw Russische generaals gedood"

Het Oekraïense ministerie van Defensie zegt dat het Oekraïense leger opnieuw twee Russische generaals heeft gedood. Dat zou gebeurd zijn bij de zuidelijke stad Cherson die in de frontlinie ligt.

De twee zouden zich daar in een mobiele commandopost hebben bevonden. Een derde generaal in de commandopost raakte ernstig gewond, aldus de inlichtingendienst van het ministerie.

In de oorlog met Oekraïne zouden eerder zeven Russische generaals zijn omgekomen. Rusland heeft alleen in de eerste weken van de oorlog de dood van een generaal bevestigd.

Zeker acht doden bij raketaanval op Odessa

Bij een Russische raketaanval op de Oekraïense havenstad Odessa zijn volgens de Oekraïense autoriteiten zeker acht mensen omgekomen en achttien mensen gewond geraakt, onder wie een baby van drie maanden. De raketten zouden door een bommenwerper boven de Kaspische Zee, meer dan duizend kilometer oostwaarts, zijn afgevuurd. Behalve een militair doel zouden ook twee woningen zijn geraakt.

Volgens de autoriteiten wist de Oekraïense luchtafweer twee van in totaal zes Russische raketten uit de lucht te schieten en ook twee Russische verkenningsdrones.

Odessa ligt aan de Zwarte Zee en niet aan het front. De stad is wel vaker beschoten.

Duits instituut verzamelt getuigenissen oorlogsmisdaden in Oekraïne

Een Duits instituut dat onder meer onderzoek doet naar oorlogsmisdaden uit de Tweede Wereldoorlog, richt zich nu ook op de oorlog in Oekraïne. Medewerkers van het Pilecki Instituut voeren daarover gesprekken met Oekraïense vluchtelingen die naar Duitsland zijn gekomen. Dat zijn er op het moment zo'n 370.000. "We verzamelen getuigenissen over oorlogsmisdrijven in Oekraïne waarbij we gebruik maken van de ervaringen die we hebben opgedaan met slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog", zegt een woordvoerder tegen persbureau Reuters.

De onderzoekers vragen de vluchtelingen in een korte verklaring op te schrijven wat ze hebben meegemaakt. Daarna volgen vragen naar specifieke gebeurtenissen die de vluchtelingen hebben meegemaakt. Dat kan gaan over aanvallen op fysieke infrastructuur, zoals ziekenhuizen, maar ook over verkrachtingen en standrechtelijke executies.

Ook het Openbaar Ministerie van Oekraïne, het Internationaal Strafhof in Den Haag en mensenrechtenorganisaties als Human Rights Watch doen onderzoek naar oorlogsmisdrijven in Oekraïne.

Ook nieuwe poging om burgers uit Marioepol te evacueren mislukt

Volgens een adviseur van de burgemeester Marioepol is het opnieuw niet gelukt om burgers uit de belegerde en verwoeste stad in veiligheid te brengen. De Oekraïense vicepremier Veresjtsjoek zei vanmorgen dat om 12.00 uur plaatselijke tijd een corridor zou worden geopend, vooral voor vrouwen, ouderen en kinderen.

De adviseur van de burgemeester geeft Rusland de schuld van de mislukking. Volgens hem kregen de 200 burgers die klaarstonden voor vertrek te horen dat ze zich moesten verspreiden, omdat ze anders mogelijk door granaatvuur zouden worden getroffen.

De afgelopen week is vaker geprobeerd burgers in veiligheid te brengen. Rusland en Oekraïne beschuldigden elkaar over en weer van het mislukken daarvan.

Russische troepen openden vandaag opnieuw de aanval op de Azovstal-staalfabriek. Die wordt volgens de Russen door zo'n 2000 Oekraïense militairen verdedigd. Volgens Oekraïne zitten daar ook zo'n 1000 burgers en 500 gewonde militairen onder de grond in een uitgestrekt gangencomplex.

Toch nog avondklok in regio Lviv

In de regio Lviv geldt vanavond toch een avondklok. Die gaat om 23.00 uur lokale tijd in en duurt tot 05.00 uur, heeft gouverneur Kozytsky aangekondigd. Vanwege orthodox Pasen zou er vanavond geen avondklok zijn om de nachtmissen te kunnen laten doorgaan, maar dat voornemen is vanwege de veiligheid toch geschrapt. Volgens Kozytsky is de kans aanwezig dat "saboteurs" zich zullen laten gelden.

Alle kerken in de regio Lviv hebben inmiddels laten weten hun nachtmissen uit te stellen tot morgenochtend. "Helaas snapt de vijand het concept van een belangrijke religieuze feestdag niet", zegt Kozytsky. "Ze zijn zo beestachtig dat ze niet begrijpen wat Pasen is."

De avondklok in Lviv geldt al sinds het begin van de oorlog en zal nog voor onbepaalde tijd duren.

'Aanval op Azovstal-fabriek hervat'

Het Russische leger heeft de luchtaanvallen op de Azovstal-fabriek in Marioepol hervat, zegt een adviseur van de Oekraïense president Zelensky. Volgens Oleksi Arestovytsj proberen Russische militairen de fabriek ook te bestormen. In het gebouw houden de laatste Oekraïense militairen stand die in Marioepol tegen het Russische leger vechten.

Rusland claimde eergisteren de inname van Marioepol. Daarbij staakte het ook de aanval op Azovstal en riep het de aanwezige militairen op om zich over te geven. President Poetin droeg toen op Azovstal niet aan te vallen, maar om te wachten tot de laatste Oekraïense militairen door hun voorraden heen waren. Russische militairen moesten het terrein blokkeren, "zodat geen vlieg er langs kan", zei Poetin.

Er zitten ook burgers vast op het fabrieksterrein. Zij houden zich onder meer schuil in de kelders van de fabriek. Volgens Oekraïne gaat het om 1000 burgers en 500 gewonde militairen.

Rook bij de Azovstal-fabriek (foto 19 april 2022)

Rusland: Oekraïens gevechtsvliegtuig vernietigd

Rusland zegt dat het een succesvolle aanval heeft uitgevoerd op de Oekraïense luchtmacht. Een gevechtsvliegtuig en drie helikopters zouden zijn neergehaald in de regio Charkov.

Vannacht viel het Russische leger meerdere militaire faciliteiten van Oekraïne aan in de regio. Oekraïne heeft nog niet gereageerd op de berichten.

In Poetins oorlog sneuvelen vooral etnische minderheden. Waarom?

Veel gesneuvelde Russische militairen komen uit armere afgelegen gebieden en behoren tot etnische minderheden. Een van die gebieden is Boerjatië, een deelrepubliek waar een Mongools volk woont:

In Poetins oorlog sneuvelen vooral etnische minderheden. Waarom?

'Bombardementen Loegansk steeds zwaarder'

Alle steden in de oostelijke regio Loegansk die in Oekraïnse handen zijn, worden constant gebombardeerd, zegt de gouverneur van de regio. Volgens Serhi Hajdaj worden de aanvallen steeds zwaarder.

De gouverneur zegt dat Oekraïense strijdkrachten enkele dorpen in de regio verlaten om op een andere plaats te hergroeperen. Dat betekent volgens hem niet dat er sprake is van een zware tegenslag.

Vicepremier bevestigt humanitaire corridor Marioepol

Er wordt vanochtend inderdaad een humanitaire corridor geopend in Marioepol, bevestigt vicepremier Veresjtsjoek op sociale media. Vanaf 11.00 uur Nederlandse tijd worden mensen uit de belegerde havenstad geëvacueerd.

Volgens Veresjtsjoek gaat het vooral om vrouwen, kinderen en ouderen die uit de stad gehaald moeten worden.

'Geen vooruitgang Rusland in afgelopen 24 uur'

Het Russische leger heeft de afgelopen 24 uur geen noemenswaardige vooruitgang geboekt in Oekraïne. Dat schrijft het Britse ministerie van Defensie in zijn dagelijkse update van de oorlogsontwikkelingen.

Volgens de Britten verstoren Oekraïense tegenaanvallen de Russische strijdplannen. Daar komt bij dat de Russen door de "effectieve" zee- en luchtverdediging van Oekraïne nog altijd geen volledige controle hebben op het water of in de lucht. "Daardoor is hun vermogen om vooruitgang te boeken beperkt."

Het VK weerspreekt verder de claim van Rusland dat Marioepol is veroverd. Er wordt nog altijd hard gevochten in de havenstad, "wat hun gewenste opmars in de Donbas verder vertraagt".

'1200 Oekraïners onder puin vandaan gehaald sinds begin oorlog'

Sinds het begin van de oorlog hebben reddingswerkers ruim 1200 inwoners van Oekraïne bevrijd die onder het puin vastzaten, zegt de Oekraïense minister Monastyrsky van Binnenlandse Zaken op Facebook. Volgens hem zijn verder zo'n 70.000 munitie-eenheden vernietigd, waaronder meer dan 2000 bommen die voor luchtaanvallen zijn gebruikt. In totaal is in Oekraïne inmiddels ongeveer 12.000 hectare land doorzocht op landmijnen, aldus de minister.

"Toen de Russen zich terugtrokken hebben ze overal mijnen gelegd", zei de Oekraïense Zachar vorige week tegen de NOS. "Ook in huizen. Zelfs in wasmachines." De 34-jarige inwoner van Kiev ging vrijwillig het leger in om te helpen:

'We verdedigen de huizen van onze gezinnen'

Oekraïne: VS zal ambassade heropenen, maar wanneer is onduidelijk

De Oekraïense premier Sjmyhal is ervan overtuigd dat de Verenigde Staten de Amerikaanse ambassade in Oekraïne op een bepaald moment zullen heropenen. "Dat zal absoluut gebeuren, we wachten af", zei hij tegen journalisten in Washington, waar hij op bezoek was. Het Amerikaanse ambassadepersoneel vertrok half februari uit Kiev, vanwege de dreigende Russische inval in Oekraïne. Eerst werkten de diplomaten nog door vanuit Lviv.

Ook andere westerse landen haalden ambassademedewerkers weg uit de Oekraïense hoofdstad, maar nu de Russische troepen zich daar terugtrekken draaien steeds meer landen dat besluit terug. Zo zijn de Italiaanse en Franse ambassade in Kiev inmiddels weer open. Het ambassadepersoneel van onder meer het Verenigd Koninkrijk, Spanje en België gaat op korte termijn terug naar de hoofdstad. Nederlandse ambassademedewerkers werken vooralsnog vanuit Lviv.

VN-chef bezoekt na Moskou ook Kiev

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Antonio Guterres, spreekt donderdag in Kiev met de Oekraïense president Zelensky. Dat meldt de VN in een verklaring. Guterres zal in Kiev ook een ontmoeting hebben met de Oekraïense minister Kuleba van Buitenlandse Zaken. Gisteren werd al duidelijk dat de VN-chef dinsdag naar Moskou gaat voor een gesprek met president Poetin en diens buitenlandminister Lavrov.

Guterres had eerder deze week bij beide staatshoofden om een ontmoeting gevraagd. Zijn woordvoerder zegt nu dat de VN-baas tijdens beide bezoeken de stappen wil bespreken die nu kunnen worden genomen om de gevechten te stoppen en mensen in veiligheid te brengen. "Hij hoopt te praten over wat er kan worden gedaan om op korte termijn vrede te brengen in Oekraïne."

Guterres riep dinsdag voor het VN-hoofdkantoor in New York op tot een 'humanitaire pauze' van vier dagen. Hij stond daar voor het sculptuur 'The knotted gun' (het geknoopte pistool), dat bedoeld is als symbool tegen geweld:

VN-chef Guterres

Oekraïense vicepremier: zaterdag misschien humanitaire corridor vanuit Marioepol

De Oekraïense vicepremier Veresjtsjoek zegt dat er "een mogelijkheid" is dat vandaag een humanitaire corridor wordt geopend vanuit Marioepol. "Wacht op de officiële aankondiging morgenochtend. Als alles goed gaat, zal ik het bevestigen", meldde ze vrijdagavond in een online boodschap aan de achtergebleven inwoners van de zuidelijke havenstad. Marioepol wordt al weken belegerd door Russische troepen. Vele duizenden mensen zitten er zonder voedsel, elektriciteit, water en toegang tot medische voorzieningen. Oekraïense militairen houden zich schuil in de staalfabriek Azovstal, net als veel inwoners van de stad.

Volgens Veresjtsjoek waren er vrijdag geen evacuatiecorridors mogelijk vanwege "gevaar op de routes". Ze zegt dat ze begrijpt dat het voor de inwoners van Marioepol een hard gelag is dat de evacuatiepogingen zo vaak mislukken. "Maar we moeten het net zo lang proberen tot het lukt", stelt ze.

Gisteren verklaarde het Russische ministerie van Defensie nog dat Rusland bereid is een staakt-het-vuren af te kondigen om Oekraïners te laten gaan uit Marioepol. Het Kremlin sprak van "humanitaire pauze voor de evacuatie van burgers". Oekraïne heeft niet direct op dat voorstel gereageerd.

Welkom

In dit blog houden we je de hele dag op de hoogte van het laatste nieuws over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van gisteren kun je hier teruglezen.