Inlichtingendiensten VS verdeeld over oorsprong covid-19 • EMA: hier geen vervuilde Moderna

Einde liveblog

We sluiten voor vannacht dit liveblog weer af. Morgenochtend kunt u op de site een nieuw blog vinden.

Inlichtingendiensten VS verdeeld over oorsprong covid-19

De oorsprong van covid-19 blijft onduidelijk, maar de Chinese autoriteiten wisten er niet vanaf voordat de uitbraak begon. Dat is kort samengevat het oordeel van de Amerikaanse inlichtingendiensten, blijkt uit een openbaar gemaakt rapport.

De zogenoemde Intelligence Community bestaat uit 18 Amerikaanse inlichtingendiensten. De groep is het niet unaniem eens met elkaar, waardoor er niet echt harde conclusies worden getrokken in het rapport.

Vier inlichtingendiensten denken dat de eerste besmetting van een persoon gebeurde via een dier, maar ze benadrukken dat ze er niet zeker van zijn. Een vijfde inlichtingendienst vermoedt 'met enige zekerheid' dat de eerste infectie gelinkt is aan een laboratorium.

Al langer gaan er geruchten dat het virus uit een laboratorium in China is ontsnapt. Een WHO-team noemde dat in zijn eindrapport maart dit jaar unaniem "zeer onwaarschijnlijk", maar kreeg toen kritiek omdat het enkel afging op de verklaringen van laboratoria in Wuhan.

EMA: geen mogelijk verontreinigde Moderna-flacons in Europa

In Europa zijn geen mogelijk vervuilende flacons met het Moderna-vaccin verspreid. Dat heeft de fabrikant bevestigd aan het Europees Medicijn Agentschap EMA, schrijft het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen.

In Japan waren diverse meldingen binnengekomen over verontreinigde Moderna-flacons. Japan besloot vervolgens uit voorzorg 1,63 miljoen doses van het vaccin niet meer uit te delen. De EMA liet gisteren weten een onderzoek in te stellen naar de kwestie. Nu is dus geconcludeerd dat de betreffende partij vaccins alleen in Japan is terechtgekomen.

Het EMA blijft de situatie onderzoeken en heeft de fabrikant gevraagd om meer gegevens. Ook wil het agentschap informatie over de oorzaak van het probleem.

RIVM: vaccins beschermen uitstekend tegen ernstige ziekte door deltavariant

De coronavaccins die in Nederland worden gebruikt bieden ook tegen ernstige ziekte door de deltavariant van het virus een sterke bescherming. Dat komt naar voren uit berekeningen van onderzoekers van het RIVM.

Mensen die langer dan twee weken volledig zijn gevaccineerd, zijn volgens die berekeningen voor 95 procent beschermd tegen ziekenhuisopname en voor 97 procent tegen IC-opname. Dat maakt hun kans om in het ziekenhuis te belanden zo'n twintig keer kleiner dan voor een ongevaccineerd persoon.

De Jonge: iedereen heeft kans gehad tot vaccinatie

Volgens demissionair VWS-minister De Jonge is het punt aangebroken dat iedereen de kans heeft gehad zich te laten vaccineren. "Nog niet iedereen heeft die kans gegrepen", zegt hij op Twitter.

Ruim 12,5 miljoen mensen hebben een of twee prikken gehad tegen covid-19, staat op het coronadashboard van de overheid. Van hen zijn 10,9 miljoen personen volledig gevaccineerd. Het zijn de meest recente beschikbare cijfers, van 22 augustus. De Jonge heeft geen nieuwe statistieken genoemd. Wel zegt hij dat de opkomst 85 procent is.

De vaccinatiebereidheid is volgens het kabinet gestegen tot 91 procent van de bevolking van 16 jaar en ouder. Bij jongere leeftijdsgroepen ligt dat percentage lager dan bij ouderen, zo zou blijken uit enquêtes. De bereidheid is 85 procent bij de leeftijdscategorie van 16 tot 39 jaar oud.

Het demissionaire kabinet maakte onlangs bekend dat er op termijn moet worden betaald voor coronatests. "Mag je verwachten dat mensen zelf bijdragen aan kosten voor toegangstesten, als iedereen de kans heeft gehad om zich te laten vaccineren? Het kabinet vindt van wel", zei De Jonge.

Evenementenbranche gaat op 11 september weer demonsteren

De evenementenbranche gaat op zaterdag 11 september opnieuw demonstreren tegen "het zwalkende kabinetsbeleid". Dat heeft de organisatie Unmute Us bekendgemaakt op sociale media.

"Wij blijven vechten voor heropening", stelt de organisatie. Unmute Us heeft als eis dat evenementen weer op volledige capaciteit mogen plaatsvinden. Volgens de organisatie heeft het demissionaire kabinet nog niet inhoudelijk gereageerd op de kritiek vanuit de branche. "Dit sterkt ons in onze overtuiging dat dit beleid gebaseerd is op willekeur." Unmute Us vindt het onder meer onterecht dat de Formule 1-race in Zandvoort volgende week wél mag doorgaan.

Minister Blok heeft vandaag toegezegd dat er een gesprek komt tussen het kabinet en de organisatoren van de protesten. Dat gesprek wordt ergens volgende week ingepland.

Tienduizenden sympathisanten van de evenementensector liepen vorig weekend mee in protestmarsen verspreid over zes steden. Volgens de organisatie waren 2500 verschillende bedrijven en organisaties in de cultuur- en evenementenbranche aangesloten bij de demonstratie.

In welke steden de volgende protesten worden gehouden, is nog onduidelijk. "Uit respect voor de Formule 1 gaan we niet volgend weekend, maar zaterdag 11 september de straat op", voegt de organisatie toe.

RIVM: 2853 positieve tests gemeld, weekcijfer met 9 procent gestegen

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 2853 nieuwe positieve tests gemeld. Dat zijn er 226 meer dan gisteren.

Gemiddeld stijgt het aantal positieve coronatests ook: in de afgelopen zeven dagen werden gemiddeld 2585 positieve tests per dag geregistreerd. Dat is 9 procent meer dan de zeven dagen daarvoor.

Blok belooft gesprek met evenementensector na demonstraties

Er komen vooralsnog geen toezeggingen, maar demissionair minister Blok wil wel in gesprek met de evenementensector. Het is voor het eerst dat het kabinet reageert op de protestmarsen van afgelopen zaterdag, gericht tegen het kabinetsbesluit over de festivalzomer.

De minister van Economische Zaken zegt dat het gesprek volgende week zal worden ingepland. "Het is hun wens om verder open te gaan, maar we moeten dat afwegen tegen de taak die we ook hebben om het virus te blijven beheersen."

Onder de noemer 'Unmute Us' eisen betrokkenen uit de sector en bezoekers dat evenementen vanaf 1 september weer op volledige capaciteit mogen plaatsvinden. Tienduizenden sympathisanten liepen vorig weekend mee in protestmarsen verspreid over zes steden.

Aantal coronapatiënten in ziekenhuizen nagenoeg gelijk

In de ziekenhuizen is de bezetting van het aantal coronapatiënten nagenoeg gelijk gebleven. Er liggen nu 659 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 658), van wie 222 op de IC (gisteren: 218), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding.

Denemarken heft groot deel coronamaatregelen op

Denemarken heft op 10 september een groot deel van de coronamaatregelen op. Denen hoeven vanaf die datum geen coronapas meer te laten zien bij restaurants, clubs of grote evenementen. Het dragen van een mondkapje was al niet meer verplicht.

Het land ziet het virus niet meer als een pandemie die de volksgezondheid ernstig bedreigt. Minister van Volksgezondheid Heunicke zegt dat een record aantal Denen een vaccin heeft gekregen. In het land is 80 procent van de bevolking van 12 jaar en ouder volledig gevaccineerd.

Heunicke waarschuwt wel dat de pandemie nog niet volledig voorbij is. "De overheid zal niet aarzelen om snel in te grijpen als de pandemie opnieuw onze samenleving bedreigt."

Sportclub worstelt met omgang ongevaccineerden

Bij de jeu de boules-vereniging Folâtre in Pijnacker weten de meeste leden wel van elkaar dat ze gevaccineerd zijn, maar niet van iedereen. Ernaar vragen doen ze niet, want het is een gevoelig onderwerp.

"Ik denk dat mensen dat in de privésfeer willen houden":

Amerikaanse militairen besmet na feest in Zuid-Korea

Zeker 33 Amerikaanse militairen zijn in Zuid-Korea besmet geraakt met het coronavirus. Dat gebeurde een week na een feest op Osan Air Base, waar geen afstand werd gehouden en geen mondkapjes werden gedragen, schrijft persbureau Yonhap. Op het feest waren volgens Yonhap tientallen mensen aanwezig.

De Verenigde Staten en Zuid-Korea hebben gisteren na negen dagen een gezamenlijke oefening afgerond. De ongeveer achthonderd uit voorzorg geteste Zuid-Koreaanse militairen zijn niet besmet geraakt.

Zuid-Korea kampt met een vierde besmettingsgolf. In de omgeving van de basis gelden sinds halverwege juli weer strenge maatregelen.

'Ziekenhuizen moeten minstens 170.000 operaties inhalen'

Nederlandse ziekenhuizen en klinieken moeten als gevolg van de pandemie tussen de 170.000 en 210.000 operaties inhalen, schat de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) op basis van nieuwe berekeningen. Dat is 11 tot 14 procent van het totaal aantal operaties dat normaal gesproken in een jaar plaatsvindt.

Het grootste deel van die operaties zijn staar- en nastaaroperaties (18 procent). Gevolgd door heup- en knievervanging (9 procent), liesbreuken en andere buikwandbreuken (7 procent), operaties bij spataderen (3 procent), en operaties bij vrouwen met incontinentieklachten en/of een verzakking (3 procent).

Sinds maart vorig jaar, toen de coronapandemie begon, zijn ongeveer 340.000 tot 380.000 minder operaties uitgevoerd dan normaal, becijfert de zorgautoriteit. Dat het aantal inhaaloperaties lager ligt, komt onder meer doordat er minder sprake van letsel zoals botbreuken, en infecties. Sommige klachten zijn bovendien vanzelf overgegaan en terugkerende behandelingen hoeven niet altijd ingehaald te worden.

Weer miljoenenverlies Schiphol

Door het veel lagere aantal passagiers heeft Schiphol Group in de eerste helft van dit jaar 158 miljoen verlies geleden. Dat blijkt uit de halfjaarcijfers van het moederbedrijf van Schiphol. In dezelfde periode vorig jaar noteerde Schiphol Group nog een verlies van 246 miljoen euro. In 2019, voor de coronacrisis, werd er in het eerste half jaar een winst van 133 miljoen euro gemaakt.

Op luchthaven Schiphol reisden in die periode 5,6 miljoen passagiers. Een afname van 57 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. In de eerste zes maanden van 2019 reisden er nog 34,5 miljoen mensen via luchthaven Schiphol. Het volume aan vracht is wel bijna 28 procent hoger dan in 2020.

Amerikaanse gezondheidsdienst: slik geen paardenontwormer tegen corona

In navolging van voedsel- en warenautoriteit FDA heeft nu ook de Amerikaanse gezondheidsdienst CDC (Center for Disease Control) gewaarschuwd tegen het gebruik van ivermectine. Dat is een medicijn om parasieten te bestrijden in mens en dier. In een nieuw rapport meldt het CDC dat het sinds het begin van de zomer een enorme stijging ziet in het aantal recepten voor dit medicijn, dat wordt verstrekt door Amerikaanse apotheken. Voor de pandemie waren dat er wekelijks zo'n 3600, medio augustus ongeveer 88.000.

Ivermectine wordt al maandenlang aangeprezen als mogelijk wondermiddel tegen corona, onder meer op Fox News en door de Republikeinse senator Ron Johnson van Wisconsin. De werkzaamheid tegen corona is het afgelopen jaar in meerdere landen onderzocht, maar er werd nooit bewijs gevonden dat het middel helpt tegen corona.

Ook de variant die bedoeld is voor grote dieren, zoals paarden en koeien, wordt het afgelopen jaar steeds meer verkocht. Dit middel is in de VS te koop zonder recept, en vooral gevaarlijk voor mensen.

Bij overmatige inname kan ivermectine leiden tot maagproblemen, beschadiging van zenuwen of een hartinfarct.

'Eerdere infectie beschermt veel beter dan vaccin'

Iemand die corona heeft gehad is vijf tot zeven keer beter beschermd tegen de deltavariant dan iemand die volledig is gevaccineerd met het Pfizer-vaccin. Dat komt naar voren uit een Israëlische studie. Mensen die herstelden van het virus worden bij een tweede infectie ook minder ziek en belanden minder vaak in het ziekenhuis dan iemand die volledig is gevaccineerd.

De uitkomst van het onderzoek verbaast Debbie van Baarle niet, zij is hoogleraar immunologie aan het UMC Groningen. "Het hele virus komt binnen bij een natuurlijke infectie, waardoor het lichaam beter in staat is om een gevaarsignaal te geven. Ten tweede zit in dat vaccin alleen het S-antigen, en in het virusdeeltje zelf zitten veel meer andere eiwitten waar ook een afweerreactie tegen gemaakt wordt", zegt Van Baarle in het NOS Radio 1 Journaal.

"Vooropstellend: het vaccin beschermt nog steeds heel goed tegen ernstige ziekte, maar met een eerdere natuurlijke infectie is er gewoon net iets betere bescherming, dus minder ziekenhuisopnames en minder infecties." Maar collectieve bescherming door infecties in plaats van vaccins is geen goed idee, zegt Van Baarle. "Dat idee was in het begin misschien een goed idee, totdat je ziet dat heel veel mensen heel erg ziek worden en zelfs doodgaan. Het risico dat je een natuurlijke infectie niet overleeft is heel erg aanwezig. Dus het is nog steeds veel veiliger om de immuniteit op te bouwen via vaccinatie."

Nieuw-Zeeland blijft langer in lockdown vanwege delta-uitbraak

De Nieuw-Zeelandse premier Ardern heeft de lockdown in het land tot zeker dinsdag verlengd vanwege de uitbraak van de deltavariant. De maatregelen in het grootste deel van het land zouden eigenlijk vandaag aflopen. Inwoners van Auckland, de grootste stad van het land, en de regio Northland moeten waarschijnlijk nog twee weken in lockdown blijven. De maatregelen in Auckland golden eerst tot dinsdag.

Dat betekent dat mensen alleen hun huis uit mogen voor doktersbezoek, boodschappen doen of voor een wandeling in de buurt, hardlopen of fietsen. Contacten tussen huishoudens zijn verboden.

Ardern kreeg de afgelopen dagen kritiek, de maatregelen zouden te streng zijn. Maar op de persconferentie vandaag zei ze dat de beperkingen hun vruchten afwerpen: de stijging van het aantal nieuwe gevallen begint af te vlakken.

Nieuw-Zeeland ging vorige week dinsdag in lockdown na één coronabesmetting, de eerste besmetting sinds februari. Het aantal besmettingen is inmiddels opgelopen tot 347

KNVB en Mojo: Fieldlab-resultaten moeten leidend zijn bij evenementenbeleid

De Fieldlab-experimenten moeten weer leidend zijn bij het evenementenbeleid van het kabinet, stellen de KNVB en festivalorganisator Mojo in een gezamenlijke verklaring in het AD. "We weten dat we in Nederland evenementen op een goede en veilige manier kunnen organiseren, of het nou voetbalwedstrijden zijn of festivals."

"We snappen de keuzes van dit kabinet niet meer", zegt Ruben Brouwer van Mojo tegen het AD. Bij de versoepelingen in juni zijn er fouten gemaakt waar evenementen nu de dupe van zijn, stelt hij. "Het kabinet koos voor 'Dansen met Janssen', rekte de geldigheidsduur van een test op van 24 naar 40 uur, en gebruikte de uitkomst van de Fieldlab-experimenten om meteen alles open te gooien, ook de nachthoreca. Daar waren die experimenten niet voor bedoeld. Het gevolg was dat er feesten waren in slecht geventileerde ruimtes, dat er meerdere avonden gefeest werd met één negatieve test."

Gijs de Jong van de KNVB zegt dat ze "heel erg gevochten" hebben voor de Fieldlab-experimenten. "Daar is uitgekomen dat we op een veilige manier dingen kunnen organiseren. Maar vervolgens is daar bijna niks mee gedaan. Dat is vreemd."

'Helft opgenomen patiënten houdt na jaar nog klachten'

Ongeveer de helft van de patiënten die vanwege een coronabesmetting waren opgenomen in een Chinees ziekenhuis, heeft na een jaar nog minstens één hardnekkige klacht. Het gaat daarbij om vermoeidheid, kortademigheid, gewrichtspijn of een reukstoornis, staat in een Chinese studie naar langdurige covid. De resultaten zijn gepubliceerd in medisch tijdschrift The Lancet. De onderzoekers volgden een jaar lang 1276 patiënten die in een ziekenhuis in Wuhan werden opgenomen.

Hoe ernstiger de patiënten ziek waren, hoe groter de kans dat ze langer last hielden van de gevolgen, concluderen de onderzoekers. Een derde van de patiënten was een jaar na de besmetting nog kortademig. De onderzoekers pleiten ervoor dat de gezondheidsautoriteiten aandacht blijven besteden aan patiënten met langdurige covid. "Dit is een medische uitdaging van de hoogste orde."

Het onderzoek is van januari tot en mei 2020, in de beginperiode van de pandemie, in één ziekenhuis in Wuhan uitgevoerd. De resultaten zijn volgens de onderzoekers daarom niet representatief voor alle long covidpatiënten.

In de loop van de pandemie is ontdekt dat bepaalde medicijnen, zoals dexamethason, leiden tot een minder ernstig beloop van covid-19 en zijn er nieuwe varianten, zoals de deltavariant ontstaan.

Uit tussentijdse resultaten van een studie van het RIVM bleek eerder ook dat de gevolgen van langdurige covid groot kunnen zijn; een derde van de 1741 ondervraagde mensen zegt niet te kunnen werken door de klachten. Bijna de helft werkt minder dan gebruikelijk. Het grootste deel van de ondervraagden van het RIVM is niet heel ziek geweest. Maar een klein deel, 5 procent, is in het ziekenhuis opgenomen geweest.

Welkom!

Welkom in het coronablog van vrijdag 27 augustus. Het liveblog van gisteren kun je hier teruglezen.