Kamerdebat corona • 25 dagen tussen prikken • Rutte woedend over motie Simons

Debat afgelopen

Het coronadebat waarvoor een deel van de Tweede Kamer was teruggekomen van reces is afgelopen.

Lees hier het belangrijkste nieuw terug (onder meer over het thuiswerkadvies en ventileren):

Rutte woedend over motie van Simons

Demissionair premier Rutte is op zijn zachtst gezegd niet te spreken over de motie die Simons (Bij1) heeft ingediend waarin de strategie "van het virus gecontroleerd laten uitrazen" wordt afgekeurd. "Woorden kunnen kwetsen. Dit is een verschrikkelijke motie", zei Rutte.

In de motie staat onder meer dat de strategie van het kabinet 30.000 coronadoden in Nederland tot gevolg heeft. "Deze motie vliegt volledig, maar dan ook echt volledig uit de bocht", zei Rutte. Die eraan toevoegde hij het "onbeschaamd" vond en een een klap in het gezicht is van het kabinet, maar ook van de duizenden mensen die hebben geholpen bij bestrijden van de pandemie.

Simons antwoordt daarop dat ze juist "not done" vindt dat het kabinet zolang vasthoudt aan de strategie. "Zeker na het weekend dat hier ter discussie staat, het loslaten van maatregelen met desastreuze gevolgen, vind ik het onbeschaafd om daar niet de verantwoordelijkheid voor te willen nemen."

De motie werd door geen enkele andere partij gesteund.

Bekijk hier de discussie tussen Rutte en Simons:

Motie van wantrouwen

Kamerlid Van Haga van Groep van Haga dient een motie van wantrouwen in tegen demissionair minister De Jonge. Volgens Van Haga heeft de minister jongeren en ondernemers misleid.

De Tweede Kamer heeft nog een aantal moties ingediend waar vanavond nog over gestemd gaat worden. Zo wil PVV-leider Wilders dat het kabinet ventilatie "topprioriteit" maakt en stelde Simons van BIJ1 dat het kabinet de huidige coronastrategie moet loslaten. SP-Kamerlid Hijink vindt dat het kabinet meer zou moeten doen voor mensen met long covid.

Minister Van Ark als laatste bewindspersoon aan het woord

Voorzitter Bergkamp heeft het debat weer heropend en nu is het de beurt aan demissionair minister Van Ark voor Medische Zorg.

Volg het debat live via deze stream of op NPO Politiek.

Coronadebat geschorst voor het diner

Het coronadebat is geschorst, zodat de Kamerleden en de bewindslieden de kans krijgen om even wat te eten. Om ongeveer 21.15 uur gaat het debat verder. Dan krijgt demissionair minister Van Ark het woord.

25 dagen tussen coronaprikken

De periode tussen de eerste en de tweede coronaprik wordt verkort van ca. 35 naar 25 dagen, heeft minister De Jonge bekendgemaakt in de Tweede Kamer. "We gaan dus van bijna vijf weken naar een ruime drie weken."

Vorige week schreef hij al in een Kamerbrief dat hij de wachtperiode wilde inkorten, maar nog niet met hoeveel dagen. Vanaf maandag zullen de GGD's dit nieuwe 'prikinterval' aanhouden, zei De Jonge.

Hij zei verder zei ook dat nog gekeken wordt of mensen die al een afspraak hebben gemaakt, hun tweede prik naar voren kunnen halen. Hij riep mensen wel op niet nu al te bellen. Dat gebeurt wel, en daardoor wordt het bij de GGD "een zooitje", aldus de minister.

Vanaf vrijdag kunnen ook 60- tot 64-jarigen die alleen hun eerste prik van AstraZeneca hebben gehad de GGD bellen voor een afspraak om de tweede prik met het vaccin van Pfizer te laten zetten, als zij dat willen.

De Jonge: check wijsopreis.nl

Nederlanders die op zomervakantie gaan naar het buitenland doen er volgens De Jonge goed aan om vlak voor vertrek de website van het ministerie van Buitenlandse Zaken te raadplegen. Hij noemt wijsopreis.nl, de site die doorverwijst naar de reisadviezen van BuZa. "Die worden de hele tijd geüpdatet." Ook is er een Reisapp.

Als de besmettingscijfers blijven stijgen, is de kans groot dat Nederland binnenkort rood of donkerrood kleurt op de kaart van het Europese Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). Het veranderen van die kleurcode kan als gevolg hebben dat Nederlandse reizigers aan extra regels moeten voldoen of zelfs niet welkom zijn in sommige landen.

Maar zo ver hoeft het niet te komen, legden we eerder in onderstaand artikel uit:

In september nieuwe routekaart

Minister De Jonge zegt dat hij in september met een nieuwe routekaart komt, om duidelijk te maken hoe het demissionaire kabinet de volgende fase van de corona-epidemie wil ingaan. Het gaat daarbij volgens De Jonge om de overgangsfase naar het moment dat het coronavirus een endemische status krijgt en het dus niet meer verdwijnt.

Wetenschappers zeiden in februari al tegen de NOS dat ze verwachtten dat corona endemisch wordt. We moeten ermee leren leven, stellen zij, zoals met andere virussen.

Kamerleden willen duidelijkheid voor 13 augustus

D66 en VVD vragen demissionair minister De Jonge om eerder dan 13 augustus met zijn verbeterplan te komen voor de toegangsbewijzen. Het kabinet besloot afgelopen vrijdag om het nachtleven tot die tijd op slot te doen en om meerdaagse festival te verbieden.

Maar De Jonge zegt dat het echt enkele weken gaat duren om, samen met de sectoren, lessen te leren uit de ervaringen van de afgelopen weken. Die lessen worden vervolgens voorgelegd aan het Outbreak Management Team. En het kabinet neemt pas een besluit na dat nieuwe advies van het OMT.

Tot hoeveel besmettingen zijn toegangsbewijzen verantwoord?

De Jonge wil van deskundigen horen wat het maximumaantal coronabesmettingen is waarbij het werken met toegangsbewijzen nog verantwoord is. Hij hoopt daarover "in het vroege najaar, maar eigenlijk al op 13 augustus" meer met de Kamer te kunnen delen.

Hij legt uit dat het kabinet het werken met toegangsbewijzen (Testen voor Toegang) bij een lage besmettingsgraad wel verantwoord acht en nu, met meer dan 10.000 besmettingen per dag, niet meer. Maar waar de grens precies ligt wanneer het systeem onverantwoord wordt, weet De Jonge niet. Daarover wil hij advies van het Outbreak Management Team.

De Jonge wil met horeca en evenementensector praten over toegangsbewijzen

Demissionair minister De Jonge gaat in zijn beantwoording eerst in op het werken met toegangsbewijzen, het zogenoemde Testen voor Toegang. Hij zegt dat hij heel graag met dat systeem wil blijven werken, omdat het volgens hem de komende tijd nog wel nodig blijft.

Maar De Jonge erkent dat er eerst lessen moeten worden getrokken uit de ervaringen van de afgelopen weken, waarin het aantal coronabesmettingen enorm opliep. "Dit is niet voor herhaling vatbaar."

Er was een grote run op toegangsbewijzen en er was volgens De Jonge ook sprake van "gesjoemel aan de deur" bij horecazaken en festivals. "We hebben huiswerk te doen, met de evenementensector en met de horeca. Onder welke omstandigheden kan het dan wel?" Dat gesprek volgt maandag.

Na Rutte de beurt aan De Jonge

De demissionair minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport geeft nu antwoord op vragen van de Kamerleden.

Volg het debat live via deze stream of op NPO Politiek.

Wetenschappers vroegen al om ventilatie-icoon

Bij de persconferenties komt voortaan een plaatje te staan die het belang van goede ventilatie uitbeeldt, zegde premier Rutte eerder in het debat toe aan de Kamer. Gisteren riepen twintig wetenschappers daartoe al op.

"Je kunt wel 1,5 meter afstand houden maar zonder ventilatie hebben de maatregelen weinig zin", stelde Philomena Bluyssen, hoogleraar binnenmilieu aan de TU Delft en de eerste ondertekenaar van een open brief aan Rutte.

Rutte: thuiswerkadvies opnieuw instellen

Demissionair premier Rutte zegt aan de Kamer toe dat het onlangs vervallen thuiswerkadvies weer gaat gelden. "We gaan dus terug naar 'werk zoveel mogelijk thuis'", zei hij.

Rutte zei erbij dat hij "gezien de cijfers" geen aanleiding ziet om het thuiswerkadvies weer in te stellen, maar wil de Kamerfracties tegemoetkomen in hun wens om dat toch te doen.

OMT komt weer wekelijks bijeen

Het Outbreak Management Team (OMT) met daarin de belangrijkste corona-adviseurs van het kabinet gaat weer wekelijks samenkomen om over de pandemie te spreken. Dat heeft demissionair premier Rutte gezegd na vragen van D66-Kamerlid Paternotte.

Half juni schreef minister De Jonge nog aan de Tweede Kamer dat een wekelijks OMT-advies niet meer nodig was, omdat het toen goed ging met het aantal besmettingen. Wel zei hij erbij dat het "noodzakelijk blijft dat we wendbaar zijn, en het OMT bij eventuele tegenvallers snel beschikbaar is".

Rutte: effect van boodschap over versoepelingen onderschat

Premier Rutte zegt dat hij het effect van de boodschap die het kabinet met de versoepelingen van 26 juni gaf, heeft onderschat. "Het kan weer", vatte Rutte die boodschap samen. Als voorbeeld geeft hij 'dansen met Janssen'. Het kabinet riep jongeren op een Janssen-prik te halen, zodat ze direct het nachtleven in konden.

"We hebben totaal onderschat welk effect dat had op het gedrag", zei Rutte. Hij benadrukt dat hij dat zichzelf aanrekent en niet de jongeren, die nu op grote schaal besmet zijn geraakt. Daarom heeft hij ook excuses gemaakt.

Rutte introduceert vierde basisregel: zorg voor frisse lucht

Na vragen van PVV-leider Wilders over het belang van ventilatie tegen de verspreiding van het coronavirus, kondigt premier Rutte aan dat dat een nieuwe basisregel wordt. Na de 1,5 meter, handen wassen en testen/thuisblijven bij klachten, wordt het zorgen voor frisse lucht de vierde basisregel. "Dat zijn we aan het uitwerken en daar gaan we verder mee aan de slag. We zullen het ook op een bordje toevoegen bij de persconferenties."

Rutte spreekt tegen, zoals Wilders stelt, dat het kabinet structureel te weinig aandacht voor ventilatie heeft (gehad).

Rutte: gedrag onderschat, beperken risico's overschat

De excuses die demissionair premier Rutte en minister De Jonge afgelopen maandag hebben gemaakt, hadden te maken met de inschattingsfout die het kabinet heeft gemaakt om te versoepelen. "Het is een ontzettend ellendige situatie, die kabinet zich aanrekent", zei Rutte bij het begin van zijn beantwoording van vragen uit de Kamer.

Volgens de premier heeft het kabinet niet goed doorgevraagd toen werd besloten om te versoepelen. "We hebben het gedrag onderschat en we hebben overschat in elke mate we de risico's konden beperken."

Debat gaat verder, kabinet aan het woord

Voorzitter Bergkamp heeft het debat heropend en nu is het de beurt aan het demissionaire kabinet. Premier Rutte en de ministers De Jonge en Van Ark zullen reageren op de vragen uit de Kamer.

Volg het debat live via deze stream of op NPO Politiek.

Debat geschorst tot 16.20 uur

Het debat is drie kwartier geschorst, tot ongeveer 16.20 uur. Daarna zal het kabinet de gestelde vragen beantwoorden.

Bij1 vindt dat het kabinet een "misdadige keuze" heeft gemaakt

Kamerlid Simons van Bij1 gelooft niet dat het kabinet is verrast door "deze vierde golf. Zij noemt het een "misdadige en onethische keuze om mensen in gevaar te brengen". Ze zegt dat het beleid van enkelen boven het belang van allen is gesteld.

BBB: blind paard had dit kunnen zien aankomen

Kamerlid Van der Plas (BBB) vindt dat een blind paard de gevaren van het opengooien van het nachtleven nog had kunnen inschatten. Ze zegt dat al eeuwen bekend is dat jongeren de randen opzoeken. "Dat doet iedere generatie opnieuw." Ze vindt met andere woorden dat er te weinig is gekeken naar het gedrag.

SGP: tijdens de Spaanse griep kwam er heel weinig uit Den Haag, nu heel veel

Omdat de Kamer vandaag in de Ridderzaal vergadert, staat SGP-leider Van der Staaij stil bij de Troonrede, die hier altijd wordt gehouden. Hij heeft nagezocht hoe er honderd jaar geleden werd gesproken over de Spaanse griep, die ook veel slachtoffers eiste. Maar de Troonrede ging er niet over, en er waren ook geen debatten. Hij denkt dat het algemene advies luidde om grote menigten te mijden en ruimtes goed te luchten. Maar er kwamen toen heel weinig voorschriften uit Den Haag en nu wel heel veel, vindt hij.

FvD vindt testen voor toegang discriminerend

Forum voor Democratie-Kamerlid Van Meijeren zegt dat alle coronamaatregelen gebaseerd zijn op list en bedrog. Hij vindt het discriminerend als er een onderscheid wordt gemaakt op basis van de gezondheid van mensen, als er om een negatieve test of een vaccinatiebewijs wordt gevraagd bij de toegang tot bijvoorbeeld de horeca. Hij wil dat Nederland snel bevrijd wordt van de "tirannie" van het coronabeleid.

ChristenUnie: ga ervan uit dat mensen niet altijd het goede doen

De ChristenUnie adviseert om misschien iets over te nemen van het christelijke geloof waarin ervan uit wordt gegaan dat mensen misschien wel het goede willen, maar niet altijd het goede doen. Kamerlid Bikker zegt dat ze de strategie van het kabinet met betrekking tot corona altijd goed heeft gevonden: de kwetsbaren beschermen. Ze vindt dat het zich daar altijd goed aan heeft gehouden. "Maar nu beginnen die vakanties te branden", zegt ze. Wat haar betreft was het nog te vroeg voor versoepelingen in het nachtleven.

Partij voor de Dieren: kabinet heeft zorgplicht verzuimd

Ook de Partij voor de Dieren vindt het een slechte zaak dat de geldigheidsduur van de negatieve testen onterecht is verruimd. Daardoor zijn jongeren onbeschermd op pad gedaan, zegt Kamerlid Van Esch. Het kabinet heeft "zijn zorgplicht verzuimd en dat is een zeer ernstige zaak".

Volgens haar zijn de kritische vragen die de Tweede Kamer stelde steeds beantwoord met "een aan zekerheid grenzende zekerheid". Daardoor werden de Kamerleden wat haar betreft op het verkeerde been gezet.

GroenLinks: jongeren waanden zich veilig, maar waren dat dus niet

Ook de goedwillende jongeren zijn slachtoffer van wat er de afgelopen twee weken is gebeurd, vindt GroenLinks-Kamerlid Westerveld. Zij wijst erop dat jongeren lange tijd thuis hebben gezeten en dat ze zich veilig waanden toen ze met een negatief testbewijs gingen stappen.

Ze vindt dat het vooral in de uitvoering mis is gegaan. Ze vindt het belangrijk dat OMT-adviezen precies worden opgevolgd, bijvoorbeeld wat betreft de geldigheidsduur van negatieve testbewijzen, en dat de Tweede Kamer anders een heel goede motivering moet krijgen waarom ervan wordt afgeweken.

PvdA: kijken we naar buitenland, of blijven we stijfkoppig?

PvdA-Kamerlid Kuiken zegt dat maanden van lockdown in twee weken teniet zijn gedaan. "En nu is het sorry" voor mensen die de deuren weer moeten sluiten of ziek zijn geworden.

Op het moment dat de versoepelingen werden aangekondigd, eind juni, lag het R-besmettingscijfer nog boven de 1, zegt ze. Dus het was niet verstandig om de deuren van het nachtleven al zo wijd open te zetten.

Ze wil weten wanneer we eindelijk gaan leren van de aanpak in landen om ons heen. "Of blijven we die stijfkoppige Hollanders? We moeten niet voortdurend blijven hiphoppen van de ene naar de andere maatregel."

SP: waarom zo gretig het 'dansen met Janssen' aangeprezen

SP-Kamerlid Hijink zegt dat zijn partij voorafgaand aan de versoepelingen in het nachtleven wel degelijk heeft gevraagd of op de valreep niet te snel ging. Hij vindt het vreemd dat minister De Jonge zegt dat er "wel heel gretig" gebruik is gemaakt van de nieuwe vrijheden. Wie was er nu precies heel gretig toen de dj al klaarstond en hij dansen met Janssen aanprees?"

CDA: we zijn collectief verantwoordelijk

Volgens CDA-Kamerlid Van de Berg zijn "wij collectief verantwoordelijk" voor het snel oplopen van het aantal besmettingen. Het kabinet had het 'testen voor toegang' niet op orde, maar ook de Tweede Kamer heeft volgens haar niet goed opgelet.

PvdA-Kamerlid Kuiken is het daar niet mee eens. Zij zegt dat de Kamer naar aanleiding van de aangekondigde versoepelingen wel degelijk heeft gevraagd of het niet voorzichtiger moest.

Van de Berg pleit voor meer mobiele prikbussen, met name om jongeren ook te bereiken.

Wilders vreest dat vakantie in de prullenbak verdwijnt

PVV-Kamerlid Wilders wijst erop dat het aantal opnames in de ziekenhuizen is gedaald. De besmettingen vinden nu vooral onder jongeren plaats, die er meestal niet ziek van worden. Daarnaast zijn inmiddels veel mensen gevaccineerd.

Hij zegt dat het kabinet zwabbert en vindt dat het eindelijk serieus moet kijken naar ventilatie van binnenruimtes. Hij wil ook dat de "Brusselse kleurenterreur" ophoudt. Hij vreest dat de vakantie van de Nederland door het "wanbeleid" van het kabinet in de prullenbak verdwijnt.

D66: er zijn fouten gemaakt bij 'testen voor toegang'

Paternotte vindt dat er fouten zijn gemaakt bij 'testen voor toegang'. De geldigheid van een negatieve test was 40 uur in plaats van 24 uur, waar het OMT voor had gepleit. De handhaving was ook een mislukking, zegt hij. "Hoeveel boetes zijn er eigenlijk uitgedeeld voor fraude?"

D66: weer wekelijks cijfers en advies van het OMT

D66-Kamerlid Paternotte zegt dat we net lekker op weg waren en nu toch uit de bocht zijn gevlogen. Hij zegt dat de winst van de afgelopen maanden in twee weken tijd is verdampt. Hij vindt het daarom goed dat er afgelopen maandag excuses zijn gemaakt door premier Rutte en minister De Jonge.

Hij wil onder meer kijken naar het weer invoeren van mondkapjes in binnenruimtes. Verder vindt hij dat gekeken moet worden naar het laten doorgaan van buitenevenementen vanaf 13 augustus, omdat inmiddels wel duidelijk is dat het aantal besmettingen in de buitenlucht veel lager ligt.

In antwoord op een vraag van PvdA-Kamerlid Kuiken zegt Paternotte dat er te veel risico is genomen. Hij is blij dat er voor het afgelopen weekend al is bijgestuurd. Want dat moet snel, zegt hij.

Hij wil weer terug naar een wekelijks advies van het Outbreak Management Team (OMT) op basis van recente cijfers. Dan kan er, zo nodig, snel worden ingegrepen.

Wilders wil meer aandacht voor ventilatie

PVV-leider Wilders vraagt aan De Vries waarom de VVD met geen woord rept over ventilatie en de rol van aerosolen bij de overdracht van corona. "Waarom zwijgt u daarover?"

De Vries zegt dat ventilatie zeker een rol speelt, maar niet als enige. Zij zegt dat er bijvoorbeeld "ook gerommeld is met QR-codes" om horecagelegenheden binnen te komen.

Wilders houdt vol dat met goede ventilatie voorkomen had kunnen worden dat de versoepelingen teruggedraaid moesten worden. Hij toont een foto van een binnen-evenement, in een tent, met een massa "dampende mensen". "Natuurlijk hebben die elkaar besmet."

Hij wil het kabinet onder druk zetten om dit probleem met voorrang aan te pakken.

VVD: De Jonge was met 'dansen met Janssen' te luchtig

De eerste spreker is VVD-Kamerlid De Vries. Zij vindt dat minister De Jonge met zijn uitspraken over "dansen met Janssen" te luchtig is geweest. Ze vindt dat ook de Kamer, de discotheken en de jongeren naar hun eigen rol moeten kijken, waardoor we nu weer een paar stappen terug moeten doen. "Voor veel mensen is dit een enorme dreun, die ze niet aan zagen komen."

De Vries vindt dat ondernemers voldoende moeten worden ondersteund. En ze maakt zich zorgen over de gevolgen voor mensen die op vakantie willen. "Laten we met zijn 17 miljoenen nog even de schouders eronder zetten, zodat we medio augustus misschien wat meer kunnen." Zij gaat ervan uit dat er dan voldoende mensen gevaccineerd zijn.

Kamer spreekt over terugdraaien versoepelingen en 'inschattingsfout'

De Tweede Kamer debatteert vandaag met demissionair premier Rutte en minister De Jonge over de coronamaatregelen. Het kabinet draaide vrijdag een deel van de versoepelingen terug, omdat het aantal besmettingen snel opliep. Maandag boden Rutte en De Jonge excuses aan, omdat ze een inschattingsfout hadden gemaakt.