EU-verkiezingen: opkomst hoogste in 20 jaar

Winnaars en verliezers van EU-verkiezingen in ruim 1 minuut

Even de uitslag van jouw woonplaats opzoeken?

Europarlementariër Vlaams Belang: PVV moet iets doen, dat is evident

Vlaams Belang is de grote winnaar van de EU-verkiezingen in Vlaanderen, met een winst van 2 zetels. Lijsttrekker Gerolf Annemans wijt de zege aan een vernieuwing en verjonging van de partij die in 2014 werd ingezet. "We hebben ons ook qua taalgebruik, qua strategie helemaal herdacht. Er staat een nieuwe partij. Zo zijn we in vijf jaar uit het diepe dal geraakt."

Hij hoopt dat zijn "trouwe bondgenoten" van de PVV, die vooralsnog niet terugkeren in het Europarlement, ook iets gaan doen om het tij te keren. Maar hij wil voor de camera niet zeggen wat hij Geert Wilders zal adviseren.

Wat is de kans van Frans?

Opkomst in hele EU hoogste in 20 jaar

SP-Europarlementariër: zonde van harde werk

De SP heeft niet genoeg stemmen gehaald voor een zetel in het Europees Parlement. SP-Europarlementariër Dennis de Jong reageert teleurgesteld. "Zonde van al het harde werk van iedereen de afgelopen jaren."

Timmermans: 'Fantastisch resultaat'

Geen nieuwe uitslagen meer op de kaart

Het ANP laat weten dat er geen uitslagen meer bij komen. Er ontbreken nog tien gemeenten, die worden morgenochtend aangevuld.

Salvini's Lega lijkt grootste partij van Italië

In Italië wijzen exitpolls op een grote overwinning voor de rechts-populistische Lega van de huidige vice-premier Matteo Salvini. De partij komt uit op 26 tot 31 procent van de stemmen. Salvini reageerde op Twitter zo:

De Vijfsterrenbeweging van premier Luigi Di Maio, nu nog de grootste partij van Italië, verliest veel en komt op 20 tot 23 procent van de stemmen. Mogelijk valt de partij nog terug naar de derde plaats en wordt de pro-Europese PD de nieuwe tweede partij van Italië.

Opkomst Nederland 41,8 procent

Volgens het ANP komt de opkomst in Nederland uit op 41,8 procent. Dat is 4,5 procentpunt hoger dan in 2014 en de hoogste opkomst in 25 jaar.

Eindelijk ook verkiezingsnieuws uit VK

ANP spreekt van voorlopige uitslag

Met ruim 98 procent van de stemmen geteld spreekt het ANP van een voorlopige uitslag van de EU-verkiezingen in Nederland. Die verschilt niet van de voorlopige prognose van de einduitslag van iets na 23.00 uur:

Eppink (Forum voor Democratie): van 0 naar 3 is grote overwinning

PVV na brexit wél in Europarlement

Het ANP heeft ook berekend hoe de zetelverdeling wordt zodra het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie treedt. Na de brexit krijgt Nederland drie zetels extra in het Europees Parlement (van 26 naar 29). Daarvan gaat één zetel naar de PVV, die dan dus alsnog terugkeert in het Europarlement. Ook de VVD (komt op 5) en GroenLinks (4) krijgen er volgens deze ANP-prognose van de uitslag een zetel bij na de brexit.

PVDA OP 6 ZETELS, PVV EN SP 0

Het ANP heeft na het verwerken van 301 van de 355 gemeenten (86 procent van de stemmen) een landelijk beeld van de zetelverdeling in het Europees Parlement. De eerste prognose van het ANP is als volgt:

Griekse premier kondigt verkiezingen aan

De Griekse premier Tsipras heeft tussentijdse verkiezingen aangekondigd. Zijn partij verloor bij de EU-verkiezingen de positie als grootste partij aan de centrum-rechtse Nieuwe Democratie. "Ik kan de uitslag van de verkiezingen niet negeren", zei Tsipras. Hij gaat 3 juni naar de president, waarna eind juni of begin juli nieuwe verkiezingen kunnen worden gehouden.

Uitslagen tientallen gemeenten zijn binnen

Om 23.00 uur gingen de stembureaus in Italië dicht, waarna alle EU-lidstaten de verkiezingsuitslagen bekend mochten maken. In onze uitslagenkaart zijn al tientallen gemeenten zichtbaar, ook de uitslagen van grote steden als Amsterdam, Groningen en Breda.

In 't Veld (D66): wij hebben sleutel tot meerderheid in hand

"Wij hebben de sleutel tot een meerderheid in handen", zegt Sophie in 't Veld (D66) van de liberale ALDE-fractie. De liberalen willen hun macht gebruiken om meer Europees beleid af te dwingen. Ze steunen de partij die sprongen vooruit wil maken op het gebied van klimaat en migratie. Wie krijgt die steun dan? Daar wijden de liberalen nog niet over uit. Ze zullen een van de Europese lijsttrekkers, de zogenoemde Spitzenkandidaten, steunen. "Want we willen niet meer terug naar de tijd dat de posten achter gesloten deuren werden bedisseld."

Ondertussen bij de Britten...

'Blijkbaar zijn de verkiezingen gaan leven'

In Nieuwsuur zijn Europa-correspondent Sander van Hoorn en politiek duider Arjan Noorlander aangeschoven. Zij zullen de hele avond hun analyses geven over de verkiezingsuitslagen.

Van Hoorn valt het op dat de opkomst een stuk hoger is dan bij eerdere Europese verkiezingen. "In Nederland hadden we al een 5 procentpunt hogere opkomst dan in 2014, dat lijkt Europabreed op 10 procentpunt uit te komen. Je kunt dus zeggen dat, om welke reden dan ook, de verkiezingen blijkbaar zijn gaan leven."

Daar zijn volgens Van Hoorn verschillende redenen voor te geven. In Frankrijk trekt de strijd tussen Le Pen en Macron bijvoorbeeld voor veel aandacht. In Oost-Europese landen kan de hogere opkomst komen door het wantrouwen van politici in z'n algemeen, kiezers verwachten mogelijk dat er met deze verkiezingen iets te veranderen valt.

Noorlander let nu vooral op wat de traditionele bondgenoten van Nederland gaan doen. "Lijkt het Europa dat vandaag verkozen wordt, op het Europa dat we graag willen als Nederland? Nederland kiest namelijk voor middenpartijen, de vraag is nu of die partijen ook in de rest van Europa gaan winnen."

Kijk hier live naar Nieuwsuur.

Esther de Lange (CDA) reageert namens haar Europese fractie op verkiezingsuitslag

Terugkijken: prognose zetelverdeling Europarlement (stand 21.30 uur)

'Pro-EU-partijen hadden veel meer winst nationalisten verwacht'

Eickhout (Groenen) sluit pact met Timmermans niet uit

Bas Eickhout, een van de leiders van de Groenen, sluit een samenwerking met Frans Timmermans van de sociaal-democraten in het Europees Parlement (S&D) niet uit. "Maar laten we nu eerst de onderhandelingen doen", zegt hij tegen de NOS.

Of hij daadwerkelijk steun gaat geven aan de S&D hangt volgens Eickhout af van het programma. "Wij geven steun aan de partij die het programma zo groen en zo links mogelijk gaat maken." Voor hij zijn zegen geeft aan de nieuwe commissievoorzitter zal er eerst onderhandeld moeten worden over zo'n groen en sociaal programma.

Regeringspartij Polen blijft grootste

Bekijk de laatste prognoses in drie kaarten

In onderstaand artikel verschijnen de uitslagen van de verkiezingen in de EU. Na 23.00 uur zie je hier ook de uitslag per gemeente in Nederland. Nu zijn er al de prognoses uit de EU: eerst hoe de prognose zich vertaalt naar het Europees Parlement, daarna de exitpolls per land. Voor app-gebruikers: klik op de afbeeldingen.

Exitpoll Zweden: forse winst rechtspopulisten

In Zweden blijven de sociaaldemocraten (S) de grootste partij. Ze haalden volgens een prognose van omroep SVT een kwart van de stemmen. Forse winst was er voor de rechts-populistische Zweden Democraten (SD). Die partij is met de centrumrechtse Moderaterna (M) verwikkeld in een nek-aan-nekrace om de tweede plaats.

Le Pen: overwinning van het volk

Boze Roemenen belagen ambassade

Duizend journalisten volgen uitslag vanuit Europarlement

Le Pen: scheiding tussen globalisten en nationalisten

Franse exitpolls wijzen op een nipte winst voor Le Pens partij ten opzichte van de partij van president Macron. Het zou gaan om 23 à 24 procent van de stemmen, tegen zo'n 22 procent.

Het Élysée, het Franse presidentieel paleis, noemt de tweede plaats teleurstellend, maar vindt de prognose geen afstraffing. Volgens de regering betekent het dat er geen beleidswijzigingen hoeven te komen, de ingezette koers zal juist worden "opgevoerd".

Volgens Le Pen, die net een overwinningstoespraak hield, bevestigt het beeld "de nieuwe scheidslijn tussen de globalisten aan de ene kant en de nationalisten aan de andere" in Frankrijk en daarbuiten. Ze riep president Macron op om het parlement te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven.

Ze zei verder te hopen dat deze uitslag een voorspelling is van de Franse presidentsverkiezing in 2022. Le Pen hoopt dan de zittende president Macron te verslaan.

Sander van Hoorn: wat opvalt, is de opkomst

Eerste prognose verdeling Europees Parlement

Het Europees Parlement heeft een eerste prognose gepubliceerd van de nieuwe zetelverdeling in het Europees Parlement. Daaruit blijkt dat de twee grote machtsblokken, de christendemocratische EVP en de sociaaldemocratische S&D, enorm verlies hebben geleden. Maar ze blijven nog wel veruit de grootste politieke families in het Europarlement. De liberale ALDE-fractie wint fors en ook de groenen en de eurosceptische EVDD hebben het goed gedaan.

Nu live op de radio: de EU-verkiezingsavond

Spaanse prognoses: socialisten op winst

In twee Spaanse exitpolls steven de Socialisten af op een verkiezingsoverwinning. De partij zou volgens de prognose van de krant ABC uitkomen op 30 procent van de stemmen. Onderzoeksbureau Celeste-Tel houdt het op ruim 28 procent van de stemmen. Regeringspartij PP verliest flink en komt op 17 à 19,5 procent. De rechts-populistische Vox, die voor het eerst meedeed, zou uitkomen op 6,5 à 8 procent.

Prognoses Frankrijk: partij Le Pen verslaat die van Macron

Volgens de eerste prognoses van de uitslag in Frankrijk wint Marine Le Pen nipt van de partij van president Macron. Volgens drie verschillende exitpolls komt haar nationalistische Rassemblement National uit op 23 à 24 procent van de stemmen, tegen zo'n 22 voor Macrons La République en Marche.

Europees Parlement verwacht opkomst van 51 procent

Ook het Europees Parlement verwacht dat de opkomst dit jaar veel hoger ligt dan vijf jaar geleden. Voor de hele Europese Unie zou die uitkomen op bijna 51 procent, tegen 42,6 in 2014.

Het wachten is op Frankrijk

De eerste prognose van de verkiezingsuitslag in Frankrijk komt om 20.00 uur. Nog eventjes wachten dus. Intussen is wel duidelijk dat de opkomst ook hier flink hoger was dan in 2014.

Recordopkomst in Denemarken

Om 19.00 uur had 63,2 procent van de Deense kiezers zijn of haar stem uitgebracht. Dat is een record, meldt de Deense publieke omroep. Het opkomstpercentage zal alleen nog maar hoger worden, want de stembureaus zijn nog tot 20.00 uur geopend.

Vlaams Belang wil einde boycot van partij

Partij Orbán wint en wordt nóg groter

Fidesz, de partij van de Hongaarse premier Viktor Orbán, wint volgens een prognose 5 procentpunt en komt uit op 56 procent van de stemmen. De andere partijen kwamen er niet aan te pas, volgens de regeringsgezinde peiler Nezopont.

Premier Orbán voert in eigen land een anti-Europese en harde anti-immigratiekoers. Ook holt hij volgens critici de rechtsstaat en democratie uit, snoert kritische media de mond en legt politieke tegenstanders boetes op. Zijn partij maakt in het Europarlement deel uit van de christen-democratische EVP-fractie, maar werd in maart geschorst.

Orbán heeft aangegeven dat hij na de verkiezingen besluit of hij met zijn partij in de EVP wil blijven of dat hij overstapt naar een andere politieke familie, mogelijk de nieuwe rechts-populistische fractie van Salvini, Le Pen en Wilders.

Journalisten in Brussel maken zich klaar voor een lange avond

Voorlopige opkomstcijfers

Vlaams Belang maakt comeback bij landelijke verkiezingen

In België werd vandaag ook gestemd voor het landelijke parlement en de regioparlementen. De rechts-populisten van het Vlaams Belang maakten volgens de voorlopige uitslagen een enorme comeback.

Satirische partij over verkiezing Duitsland: lol

Omdat er in Duitsland bij de EU-verkiezingen geen kiesdrempel geldt, maken ook kleinere partijen kans op een zetel in het Europarlement.

De leider van de satirische partij Die Partei reageert op karakteristieke wijze op de mogelijke drie zetels die hij en de zijnen mogen innemen:

In zeker negen landen hogere opkomst

In diverse Europese landen is een opvallende trend zichtbaar. Namelijk dat de opkomst beduidend hoger is dan bij de vorige verkiezingen voor het Europarlement. In Nederland, Duitsland, Frankrijk, Spanje, Polen, Oostenrijk, Kroatië, Slowakije en Hongarije is de opkomst vooralsnog hoger dan vijf jaar geleden.

In Frankrijk was de opkomst eind van de middag zeker 8 procentpunt hoger. In Spanje zelfs 11 procentpunt meer dan de vorige keer. En in ons land was de opkomst volgens Ipsos de hoogste sinds 1989. Het onderzoeksbureau stelt dat 41 procent van de kiesgerechtigden naar de stembus ging - tegenover 37 procent in 2014.

De afgelopen decennia was de algehele trend in de EU juist dat steeds minder mensen naar de stembus gingen voor het Europarlement.

Volg de (voorlopige) prognoses in onze interactieve kaart

Nu er wat exitpolls en prognoses binnen zijn, raakt ook onze uitslagenkaart voorzichtig gevuld. Voor de duidelijkheid: nog niet met uitslagen, want die komen pas om 23.00 uur als de stembureaus in Italië sluiten. Maar dus wel met voorlopige en definitieve prognoses van de uitslag. Vooralsnog staan Oostenrijk, Duitsland, Ierland, Cyprus, Malta en ook Nederland erin.

Exitpolls in Griekenland

Volgens een prognose van de Griekse publieke omroep ERT staat de centrum-rechtse Nieuwe Democratie (ND) op winst. Volgens ERT zal ND 30,5-33,5 procent van de stemmen krijgen, regeringspartij Syriza 25,5-28,5 procent. Bij de commerciële kanalen, die eigen exitpolls hebben, is dat 25-29 procent voor Syriza en 32-36 voor ND.

Om de derde plaats wordt het spannend. De extreem-rechtse Gouden Dageraad (nu de derde partij) en KINAL (de voormalige socialistische Pasok) staan beiden tussen de 6-8 procent. De communistische KKE lijkt ongeveer hetzelfde te blijven met 5 à 7 procent.

Duiding van onze Duitsland-correspondenten

Duitsland: CDU en SPD verliezen flink, Groenen verdubbelen

De Duitse regeringspartijen CDU en SPD hebben naar verwachting flink verloren bij de EU-verkiezingen, blijkt uit de exitpoll van de Duitse publieke omroep. Vooral voor de sociaal-democraten van de SPD is het verlies gigantisch, -11,8 procent. Merkels CDU verliest ook flink, terwijl zusterpartij CSU iets groeit. Samen blijven ze wel de grootste partij. De Groenen verdubbelen in grootte en worden de tweede Duitse partij in het Europees Parlement.

De opkomst lag met 59 procent bijna 11 procentpunt hoger dan vijf jaar geleden.

Hogere opkomst in Frankrijk, Hongarije, Kroatië

Om 17.00 uur was de opkomst in Frankrijk 43 procent, zegt het ministerie van Binnenlandse Zaken. Vijf jaar geleden was de opkomst op dat tijdstip 35 procent. Ook de opkomst in Hongarije en Kroatië is hoger, net als in Duitsland en Spanje.

In verschillende landen wordt nog gestemd

Enorme drukte bij Roemeense ambassade

Ook bij de ambassade in Londen is het ongelooflijk druk:

Oostenrijkse exitpoll: regeringspartij ÖVP wint

Volgens een exitpoll van de Oostenrijkse publieke omroep ORF heeft regeringspartij ÖVP naar verwachting 2 zetels gewonnen bij de EU-verkiezingen. De partij van premier Kurz stijgt naar 7 zetels in het Europees Parlement. De sociaal-democratische SPÖ blijft op 5 zetels. De Grüne verliest 1 zetel en zakt naar 2, de liberale NEOS behoudt 1 zetel.

De rechts-populistische FPÖ verliest ook 1 zetel en daalt naar 3. De partij lag de afgelopen weken zwaar onder vuur nadat een video was opgedoken waarop topman Strache zich samen met fractievoorzitter Gudenus open lijkt te stellen voor corruptie om hun partij aan een verkiezingsoverwinning te helpen. Strache trad af als vicekanselier, waarna premier Kurz de president vroeg om nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Die volgen over enkele maanden.

Kiezers in 21 landen stemmen vandaag

In 21 EU-lidstaten gingen de kiezers vandaag naar de stembus. In België, waar ook verkiezingen waren voor het landelijke parlement en de regioparlementen, gingen de stembureaus al om 16.00 uur dicht. De eerste prognoses over de uitslag van de EU-verkiezingen zullen naar verwachting daarvandaan komen. Om 14.00 uur sloten weliswaar de stembureaus in Luxemburg, maar exitpolls worden daar pas om 20.00 uur verwacht.

Om 17.00 uur sloten de stembureaus in Oostenrijk, een uur later die in Duitsland, Griekenland, Cyprus. Om 19.00 uur beginnen Bulgarije, Kroatië, Slovenië, Litouwen, Finland, Estland en Hongarije met het tellen van de stemmen. Frankrijk, Denemarken, Portugal en Roemenië volgen om 20.00 uur, Zweden, Polen en Spanje een uur later. De stembureaus in Italië sluiten pas om 23.00 uur, waarna de daadwerkelijk uitslagen mogen worden bekendgemaakt.

Vanavond 22.00 uur op NPO 2: de EU-uitslagenavond

Waar wordt het spannend?

Zoals in dit kaartje te zien is: vandaag gaan de meeste Europeanen naar de stembus. Eind van de middag komen de voorlopige prognoses voor België, daarna volgen druppelsgewijs de exitpolls voor andere lidstaten. In dit artikel hebben we op een rij gezet waar de politieke strijd het spannendst is.

De zetels voor Nederland

Hoewel de uitslag officieel vanavond pas bekend wordt, is er al wel een beeld van de verwachte zetelverdeling in Nederland. De Ipsos-exitpoll in opdracht van de NOS heeft één zetel als foutmarge. GeenPeil heeft op de verkiezingsavond de uitslagen van 732 stembureaus verzameld.

Beide onderzoeken concluderen dat de PvdA de grootste wordt.