Vandaag stemt leeuwendeel EU-landen: waar wordt het spannend?
Vandaag gaat het grootste deel van de kiezers in de Europese Unie naar de stembus voor het Europees Parlement. In verschillende landen belooft het spannend te worden. Een overzicht.
West-Europa
In Frankrijk is het vooral de vraag wie de grootste wordt: de partij van president Macron of die van zijn grote tegenstander, Marine Le Pen. Het lijkt een nek-aan-nekrace te worden. De gele hesjes doen ook mee, met drie partijen, maar kunnen geen vuist maken. Ook interessant: wat gaan de socialisten doen? Zij hebben nu veertien zetels in het parlement, maar kunnen zomaar op nul uitkomen.
Heel wat partijen in Duitsland zullen op nul uitkomen: er doen dit jaar 41 partijen mee, omdat er geen kiesdrempel is. De aandacht gaat bij deze verkiezingen uit naar de regeringspartijen. Houden de sociaaldemocraten van de SPD stand, of ontstaat er een crisis in de partij na wéér een nieuwe nederlaag? Concurrentie ligt op de loer, van De Groenen. Die doen het de laatste tijd goed in de peilingen. Ook is de vraag hoe de zusterpartijen CDU/CSU het deze verkiezingen doen. En dan is er nog de AfD: hoe groot is hun aanhang?
In België vallen de Europese verkiezingen gelijktijdig met de nationale verkiezingen. De sociaaldemocraten gaan aan kop in de peilingen, hoewel de uitslagen voor Vlaanderen en Wallonië sterk zullen verschillen. Meest gestelde vraag is: gaan de Belgen hun eigen wereldrecord formeren verbreken?
De Britten hebben donderdag al gestemd, maar de stemmen worden pas vandaag geteld. Behalve in Noord-Ierland, want daar tellen ze niet op zondag. De vraag is niet óf Nigel Farage wint, maar hoe groot de Brexitpartij wordt. En wat zijn daarvan de gevolgen voor Labour en de Conservatieven? Interessant is verder hoe groot Labour wordt, omdat die partij wellicht Frans Timmermans aan een overwinning kan helpen in zijn tweestrijd met de christendemocraat Manfred Weber om de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie te worden.
Centraal- en Oost-Europa
In Hongarije gaat het maar om één ding: houdt de partij van premier Orbán de absolute zeggenschap? Met 14 zetels in het Europees Parlement is de partij niet alleen verreweg de grootste Hongaarse partij, maar ook een belangrijke factor binnen de christendemocratische familie (EVP). De partij is geschorst, omdat ze zich niet aan de spelregels houdt van een democratische rechtsstaat. Bij winst zal premier Orbán in de onderhandelingen over beëindiging van die schorsing sterker staan dan wanneer zijn Fidesz-partij verliest.
Ook geschorst: de regerende sociaaldemocraten (PSD) in Roemenië, als lid van de politieke familie van Frans Timmermans, de S&D. De kans bestaat dat de oppositie flink gaat winnen. Bovendien is er in Roemenië een referendum over de vraag of de politiek rechters mag ontslaan en corrupte politici strafvermindering kunnen krijgen. Morgen hoort de voorzitter en sterke man van de PSD of hij naar de gevangenis moet vanwege corruptie.
De strijd in Polen gaat tussen de huidige regeringspartij PiS (Recht en Rechtvaardigheid) en de Europese Coalitie, een samenwerkingsverband van twaalf partijen. Op de achtergrond speelt een schandaal in de katholieke kerk, nadat vorige week een indringende documentaire was verschenen over seksueel misbruik daar. De vraag is of dat de kiezers weerhoudt om op de conservatief-nationalistische regeringspartij te stemmen.
In Oostenrijk is het spannend, na het schandaal van vorige week, waarbij vicekanselier Strache omkoopbaar leek. De christendemocraten (ÖVP) hopen dat het kordate optreden van bondskanselier Kurz in de affaire winst oplevert in het stemlokaal. Maar de vraag is ook hoeveel de rechts-populistische FPÖ van de afgetreden Strache moet inleveren.
Zuid-Europa
Waarschijnlijk wordt in Italië de Lega van vicepremier Salvini de grootste, maar belangrijker is of de partij niet te groot wordt voor de coalitiegenoten van de Vijfsterrenbeweging. Aardig is ook om te letten op de inmiddels 82-jarige oud-premier Berlusconi. Die hoopt in het Europees Parlement te komen voor Forza Italia.
Ook de Spanjaarden stemmen vandaag voor het Europees Parlement. Twee zaken zijn in Spanje van belang: worden de sociaaldemocraten van premier Sanchez de grootste, en wat doet de nieuwe populistische partij Vox?
