RIVM: 'Reflecteren op crisis en lessen trekken komt later'

Het RIVM gaat een "redelijke periode" uittrekken voor een reactie op het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) naar de corona-aanpak in de eerste golf. Dat zegt Jaap van Dissel, OMT-voorzitter en directeur van het Centrum voor Infectieziektenbestrijding van het RIVM.

"Ik kan me voorstellen dat anderen ook behoefte hebben om eerst het rapport goed door te lezen en de consequenties te doordenken voordat je erop ingaat", zegt Van Dissel over het OVV-rapport. "We zijn nu nog bezig met de crisis bestrijden. Het reflecteren en lessen trekken komt later", voegt RIVM-hoofdmodelleur Jacco Wallinga toe.

In ruim 300 pagina's concludeerde de OVV deze week dat Nederland niet klaar was voor een pandemie. In het rapport over de aanpak in de eerste golf staat scherpe kritiek op onder meer de aanpak in de verpleeghuizen en de rol van het OMT.

'Verduidelijking'

Een van de kritiekpunten van de OVV gaat over aanpassingen die op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid werden gedaan in OMT-stukken, zoals onlangs werd onthuld door Nieuwsuur. "Pijnlijk en schadelijk", oordeelden de onderzoekers. Het ging bijvoorbeeld om een zin waarmee het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (zoals mondkapjes) werd ontraden in verpleeghuizen.

Kijk hier naar een samenvatting van de conclusies:

Maar volgens Van Dissel gaat het hier niet om een inhoudelijke wijziging. "Ik vind het een verduidelijking, die bovendien helemaal in lijn was met wat er besproken is in het OMT. Er werd gewoon aangegeven dat er behoefte was aan een toevoeging."

Hij zegt niet te weten hoe het kan dat de bewuste zin óók in de notulen van de OMT-vergadering is beland. "Ik zou dat echt moeten uitzoeken en dat gaan we ongetwijfeld ook doen."

'Niet integraal communiceren'

De OVV was ook kritisch over de overheidscommunicatie voor en tijdens de eerste coronagolf. "Onzekerheid moet je niet proberen klein te maken", zei OVV-voorzitter Dijsselbloem daarover. "Hou hem op tafel. Bereid je voor op verschillende scenario's en neem dat mee in de communicatie naar de bevolking".

Uit een reconstructie van de NOS bleek onlangs dat het RIVM begin februari 2020 al een risicoanalyse en scenario's had liggen die wezen op ernstige tot catastrofale impact van corona op Nederland. Maar terwijl die info er lag, sprak het RIVM publiekelijk over het tegenovergestelde: corona zou weinig gevaar opleveren.

Van Dissel en Wallinga zeggen dat ze het met de kennis van nu net zo zouden doen. "Ik vind het een heel gewone situatie, we bekijken alles van alle kanten. Het betekent nog niet dat alles wat er op het RIVM gebeurt allemaal integraal gecommuniceerd moet worden. Dat zou heel erg vermoeiend en verwarrend zijn", zegt Wallinga.

Volgens Van Dissel werd er in die periode gevaren op de kennis van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). "Door de WHO werd het veel lager ingeschat. Dan ga je niet als Nederland daar een mening over geven", zegt hij.

Algemene hygiëneregels

Over een week gaat Nederland terug naar het 'oude normaal'. Vrijwel alle maatregelen inclusief de verplichte anderhalve meter afstand vervallen en alleen wat basismaatregelen blijven staan, zoals frequent handen wassen en vijf dagen in isolatie na een positieve testuitslag.

Die basismaatregelen zijn volgens Van Dissel "maatregelen die je op de lagere school al leert met betrekking tot hygiëne en infectieziektes". Hij benadrukt dat ze ook helpen bij het tegengaan van andere infectieziektes.

Dit zijn de versoepelingen die gisteren zijn ingegaan en de versoepelingen die volgende week ingaan: