Kuipers onderzoekt mogelijkheid extra prik voor Janssen-gevaccineerden • Drukte bij carnavalswinkels
- Welkom in het coronablog van woensdag 16 februari.
- Ook Oostenrijk en Duitsland gaan coronamaatregelen versoepelen.
- Onderzoeksraad: Nederland was onvoldoende voorbereid op pandemie.
- WHO: aantal besmettingen wereldwijd daalt met 19 procent.
Vreugde bij carnavalsvierders over aangekondigde versoepelingen
Na de persconferentie van gisteren is duidelijk dat carnaval, al is het in aangepaste vorm, dit jaar door kan gaan. Zo maakt het voorzichtig optimisme van de afgelopen dagen bij verenigingen en gemeenten in het zuiden van het land, en op sommige plekken boven de rivieren, langzaam plaats voor enthousiasme.
"Wij zijn ontzettend gelukkig dat er überhaupt een carnaval zal plaatsvinden", zegt Armand Peereboom van carnavalsvereniging de Tempeleers. Ook Joep Wijnands, van carnavalsvereniging de Marotte in Sittard, is opgelucht. "We zijn blij dat een bovenrivierse minister uiteindelijk groen licht heeft gegeven."
Drukte bij carnavalswinkel Maastricht: 'Niet verwacht dat alles losgelaten werd'
De persconferentie van gisteren en de daarvoor al uitgelekte maatregelen leidden in de carnavalswinkels in het zuiden van het land tot een run op kostuums, zoals in deze winkel in Maastricht.
Kuipers onderzoekt of mensen met Janssen extra booster kunnen krijgen
Minister Kuipers onderzoekt of mensen die het Janssen-vaccin kregen en daarna ook een booster, nog een extra booster kunnen krijgen. In België kondigde het kabinet vandaag aan dat mensen met Janssen en een booster drie maanden na de extra prik een nieuwe kunnen halen.
De BBB vroeg in het coronadebat of zo'n extra prik hier ook een optie is. In sommige landen, waaronder Duitsland en Frankrijk, krijgen mensen met alleen Janssen en één booster niet overal toegang.
Zo'n prik kan volgens Kuipers pas drie maanden na de laatste worden gezet. De meeste mensen hebben in januari hun booster laten zetten, daardoor zal vanaf half april op z'n vroegst zo'n tweede booster toegediend kunnen worden.
Het kabinet heeft de Gezondheidsraad om advies gevraagd over de extra prik.
Britse 5- tot 11-jarigen kunnen binnenkort vaccin krijgen
Alle Britse 5- tot 11-jarigen kunnen binnenkort een coronavaccin krijgen. Dat heeft gezondheidsminister Javid bekendgemaakt. Op dit moment worden alleen nog kwetsbare Britse kinderen in die leeftijdsgroep gevaccineerd.
Javid volgt hiermee het advies van experts, die stellen dat het vaccineren van deze leeftijdsgroep betere bescherming zal bieden tegen een nieuwe coronagolf. Ook helpen de vaccins om kinderen beter te beschermen tegen ernstige ziekte na een coronabesmetting, aldus de Britse expertgroep.
De vaccins zijn vanaf april voor Britse kinderen boven de 5 jaar beschikbaar. Ouders mogen zelf bepalen of ze hun kind willen vaccineren of niet. In andere landen zoals de VS, Canada en ook Nederland kunnen alle 5- tot 11-jarigen al een vaccin krijgen.
Horeca in Den Bosch sluit tijdens carnaval om 01.00
De kroegen in Den Bosch sluiten tijdens carnaval om 01.00 uur. Dat heeft de gemeente in samenspraak met de horeca in de stad besloten. "Op deze manier is er alle tijd om er overdag en in de avond een mooi feest van te maken", aldus de gemeente.
De maatregel wordt ingevoerd ondanks de aangekondigde versoepelingen die op 25 februari ingaan, waarbij de beperkte sluitingstijden in principe worden opgeheven. Toch kan het feest volgens de gemeente "net zoals andere jaren" gevierd worden in de horeca, op de terrassen en op straat. Den Bosch roept feestgangers wel op om tijdens carnaval alleen in de eigen gemeente te gaan stappen.
Dit zijn de versoepelingen per 25 februari:
Kuipers bereid conceptadviezen van OMT naar Kamer te sturen
Minister Kuipers van Volksgezondheid is bereid de conceptadviezen die zijn ministerie de afgelopen jaren van het OMT heeft gekregen naar de Tweede Kamer te sturen. Hij heeft dat gezegd een Kamerdebat over de coronamaatregelen.
In de Kamer werden veel kritische vragen gesteld over bemoeienis van het ministerie met adviezen van het OMT. Nieuwsuur meldde vorige week dat VWS vaak tekstsuggesties heeft gedaan aan het OMT en dat die ook geregeld zijn overgenomen. Volgens een groot deel van de Kamer kwam daarmee de onafhankelijkheid van het OMT in het geding en is het vertrouwen geschaad. Kamerleden spraken van "politieke sturing", bijvoorbeeld in de kwestie of er in het begin van de pandemie in verpleeghuizen uit voorzorg mondkapjes moesten worden gedragen.
Kuipers zei vorige week en herhaalde vandaag dat het ministerie alleen verhelderende vragen aan het OMT heeft gesteld. Volgens hem was er geen sprake van het "herschrijven van adviezen, het aanpassen van conclusies of het weglopen voor vervelende boodschappen".
De minister benadrukte dat adviezen van het OMT naar de praktijk moesten worden vertaald en eenduidig moeten zijn. "Dat moest heel snel en het moest klip en klaar".
RIVM deelt tips voor kwetsbare ouderen: 'doe op rustige uren boodschappen'
Het RIVM heeft veiligheidstips gedeeld voor kwetsbare ouderen die een groter risico hebben op ernstige ziekte door een coronabesmetting. Deze groep zal vanwege de aangekondigde versoepelingen minder goed beschermd worden.
Daarom adviseert het RIVM onder meer om drukte te vermijden, terughoudend te zijn met het openbaar vervoer en op rustige uren boodschappen te doen.
Oppositie fel na OVV-rapport
Oppositiepartijen in de Tweede Kamer hebben fel gereageerd op de conclusies van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) over de aanpak van de coronacrisis aan het begin in 2020.
Ook het kabinet gaat het OVV-onderzoek eerst goed bestuderen, voordat het half maart met een inhoudelijke reactie zal komen. De ministers Kuipers (VWS) en Yesilgöz (Justitie) lieten vandaag alleen weten dat het kabinet "goed uit de voeten kan" met de aanbevelingen.
Ook Duitsland gaat vergaand versoepelen
In Duitsland zullen de coronaregels de komende weken stapsgewijs geschrapt worden. Dat heeft bondskanselier Scholz bevestigd na overleg met de deelstaatpremiers. De laatste fase van de versoepelingen gaat op 20 maart in.
"De coronamaatregelen hebben ertoe geleid dat we hebben bereikt wat we wilden bereiken", zei Scholz na het overleg.
Hij benadrukte dat de versoepelingen niet betekenen dat de pandemie over is: het aantal besmettingen in Duitsland is nog steeds hoog. Toch was Scholz optimistisch: "We kunnen met meer zekerheid naar de toekomst kijken dan de afgelopen weken."
Verpleeghuiszorg kijkt terug op begin crisis 'als op een slechte film'
De verpleeghuiszorg vond aan het begin van de coronacrisis "helemaal geen gehoor" toen deze vroeg om testen en beschermingsmiddelen. Dat schrijft de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde (Verenso) in een reactie op het OVV-rapport. De vereniging schrijft dat het op de eerste maanden van de coronacrisis terugkijkt "als op een slechte film."
In de verpleeghuizen voltrok zich in de eerste weken van de crisis een "stille ramp", zo staat in het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. De toen schaarse beschermingsmiddelen en testen gingen eerst naar de acute zorg, waardoor er meer risico was op verspreiding van het virus in de verpleeghuizen. Ook was de verpleeghuiszorg in die beginperiode nog niet in het Outbreak Management Team vertegenwoordigd, terwijl ruim de helft van de coronasterfte in 2020 in de verpleeghuizen plaatsvond. Ouderen stierven vanwege het bezoekverbod veelal in eenzaamheid, zonder familieleden en andere naasten.
Verenso hoopt dat hieruit lessen zijn getrokken. De verpleegkundigenorganisatie V&VN heeft ook op het OVV-rapport gereageerd, en vindt dat de overheid excuses moet aanbieden aan alle zorgverleners die in die periode ziek zijn geworden en nog steeds kampen met long covid. Zij werden door het beleid rondom beschermingsmiddelen blootgesteld aan "grote risico's", zo staat in een persbericht van de organisatie. Deze zorgverleners dienen ruimhartig gecompenseerd te worden, vindt V&VN.
Kamerleden hebben kritiek op bemoeienis ministerie met OMT-adviezen
De Tweede Kamer stemt in met de versoepelingen van de coronamaatregelen die het kabinet gisteren aankondigde. In een Kamerdebat toonden bijna alle fracties zich opgelucht dat veel maatregelen verdwijnen, al verschilde de toon erg en vindt een deel dat de versoepelingen veel te lang op zich hebben laten wachten. Verschillende fracties willen dat het coronatoegangsbewijs helemaal van tafel gaat (in plaats van "in de ijskast" verdwijnt) en dat de tijdelijke coronawet helemaal wordt ingetrokken.
In het debat stelden bijna alle fracties kritische vragen over de bemoeienis van het ministerie van Volksgezondheid met adviezen van het OMT. Nieuwsuur berichtte vrijdag dat het ministerie verschillende keren tekstsuggesties heeft gedaan aan het OMT en dat die vaak zijn overgenomen.
De regeringsfracties willen opheldering; de oppositie gebruikte hardere woorden. SP-Kamerlid Hijink is "pis-woest", Denk-Kamerlid Kuzu vindt dat de Kamer is "belazerd" en volgens SGP-leider Van der Staaij is de rechtsstaat in het geding. De oppositie wees erop dat het kabinet vaak heeft benadrukt dat de adviezen van het OMT onafhankelijk zijn; door de bemoeienis van VWS zou het vertrouwen zijn geschonden. Het ministerie stelde vrijdag dat de tekstuele aanpassingen alleen verduidelijkingen waren, maar een groot deel van de Kamer gelooft daar niets van.
63.779 positieve tests, ziekenhuisbezetting neemt iets af
Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 63.779 nieuwe positieve tests gemeld. Dat zijn er ruim 10.000 meer dan gisteren (53.522). Verder werden er bij het RIVM 18 overleden covid-patiënten gemeld. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 13 doden per dag, tegen 7 doden per dag een week eerder.
In de ziekenhuizen zijn 179 nieuwe coronapatiënten opgenomen op de verpleegafdeling. Op de IC's kwamen er 12 nieuwe patiënten bij.
In de ziekenhuizen nam de bezetting iets af. Er liggen nu 1650 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 1656), van wie 173 op de IC (gisteren: 181), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
Oostenrijk heft meeste coronamaatregelen op
Oostenrijk heft per 5 maart de meeste coronamaatregelen op. Kroegen en restaurants hebben dan geen verplichte sluitingstijd meer en nachtclubs mogen weer open, zegt bondskanselier Karl Nehammer op een persconferentie.
De bondskanselier benadrukt dat de pandemie nog niet over is, maar hij zegt dat de huidige situatie ruimte biedt om de samenleving weer deels te openen. Het dragen van maskers in onder meer het openbaar vervoer blijft nog wel verplicht.
Het gebruik van de coronapas in onder meer winkels en horecazaken komt ook te vervallen, schrijven Oostenrijkse media.
Afgelopen winter gold er in Oostenrijk nog een lockdown voor ongevaccineerden; mensen zonder vaccinatie die niet recent zijn hersteld van een besmetting mochten alleen hun huis uit om naar hun werk, school of studie te gaan, om essentiële boodschappen te doen of om medische redenen.
Van Dissel optimistisch: geen grote golf in ziekenhuizen meer door omikron
Het RIVM verwacht geen grote toename van het aantal patiënten in de ziekenhuizen meer door de omikronvariant. Jaap van Dissel, directeur van het Centrum voor Infectieziektenbestrijding van het RIVM heeft dat gezegd bij de coronabriefing van de Tweede Kamer.
Het aantal ziekenhuisopnames zal waarschijnlijk nog oplopen, maar de piek komt waarschijnlijk veel minder hoge uit dan werd gedacht. Zelfs met de versoepelingen in het vooruitzicht komt de piek onder die van de deltavariant te liggen, verwacht Van Dissel. Eerder nog hield het RIVM rekeningen met een overbelasting van de ziekenhuizen.
Op de IC's wordt nauwelijks een stijging meer verwacht, ook niet na de versoepelingen. Van Dissel: "Het aantal IC-opnames blijft min of meer vlak." Daarmee lijkt er sprake van een stabilisatie van het aantal opnames.
Tweede Kamervoorzitter Bergkamp besmet
Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp is positief getest op het coronavirus.
Ze twittert dat ze alleen milde klachten heeft, maar dat vanwege haar positieve test het debat over de omgangsvormen in de Kamer morgen moet worden verzet.
Bergkamp heeft de afgelopen tijd met de meeste fractievoorzitters gepraat over de manier waarop Kamerleden met elkaar omgaan en daarover schreef ze vorige week een notitie. Ze wil onder meer duidelijker gaan ingrijpen bij intimidatie of bedreigingen, maar ze benadrukte dat de Kamer in eerste instantie zelf verantwoordelijk is voor de manier waarop leden met elkaar omgaan.
Voor het debat wordt een nieuwe datum gezocht.
Dijsselbloem presenteert OVV-rapport over aanpak coronacrisis
Voorzitter Jeroen Dijsselbloem heeft vanochtend het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid over de aanpak van de coronacrisis gepresenteerd. "De voorbereiding van de pandemie en de communicatie tijdens de coronacrisis lieten te wensen over", zei hij onder meer.
Bekijk de beelden:
WHO: aantal besmettingen wereldwijd daalt met 19 procent
Het aantal gemelde coronabesmettingen is in de afgelopen week wereldwijd met 19 procent gedaald. Het aantal gemelde coronadoden is ongeveer gelijk gebleven, schrijft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in een wekelijkse update.
Alleen in de regio Western Pacific is het aantal positieve tests gestegen. In de Western Pacific wonen bijna 2 miljard mensen. Landen in Oost-Azië horen erbij, zoals Japan en China en landen in de Stille Oceaan, zoals Australië en Tonga. De grootste daling is te zien in Zuidoost-Azië: 37 procent.
De organisatie zegt verder dat het aantal besmettingen met de besmettelijkere subvariant van omikron, de BA.2-subvariant, "gestaag aan het groeien" is, vooral in Zuid-Afrika, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk.
De Jonge niet eens met conclusies OVV-rapport
Toenmalig minister De Jonge van VWS is kritisch over de conclusies van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) over de aanpak van de coronacrisis. Hij vindt dat de raad te weinig heeft gekeken naar de samenhang van de maatregelen die in het begin van de pandemie door het kabinet zijn genomen. Hij is het ook niet eens met de conclusie dat er te weinig oog was voor de situatie in de verpleeghuizen.
De onderzoeksraad heeft veel kritiek op de aanpak van De Jonge. In zijn brief wijst de voormalig coronaminister erop dat het rapport voor een groot deel is gebaseerd op interviews met betrokkenen achteraf. Daardoor is het volgens hem "moeilijk om de context van destijds, de grote onzekerheid, de enorme schaarste, de hoge verwachtingen, de paniek en de emotie, de tijdsdruk en de in zeer korte tijd gemaakte beleidskeuzes scherp te krijgen".
OVV: Twijfels van Van Dissel over mondkapjes ondermijnden beleid
De twijfels van RIVM-baas Jaap van Dissel over het nut van mondkapjes die, ondermijnden het vertrouwen in het overheidsbeleid. Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) in het eerste van drie rapporten over de aanpak van de coronacrisis. Het deel kijkt naar de periode maart tot september 2020.
Van Dissel benadrukte meerdere malen openlijk dat hij twijfelde aan het nut van de mondkapjes en zei dat het verplichten ervan in het ov en de publieke ruimte een "politieke keuze" was, en geen wetenschappelijke.
Van Dissel: zonder booster twee keer zoveel ziekenhuisopnames
Zonder de boostercampagne zouden er in de periode van 26 januari tot en met 8 februari twee keer zoveel ziekenhuisopnames zijn geweest. Dat zei RIVM-baas Jaap van Dissel in de briefing in de Tweede Kamer.
"Dit is opnieuw een illustratie dat booster helpt", zegt Van Dissel. In die periode werden 1750 mensen vanwege een coronabesmetting opgenomen; volgens berekeningen van het RIVM zouden dat er zonder de boostercampagne 1600 meer zijn geweest.
RIVM-viroloog Chantal Reusken haalde gisteren cijfers aan waaruit blijkt dat het hoogtepunt van omikron in Nederland achter de rug is. "Er is een daling in het aantal testen en besmettingen, in de rioolmetingen en in de ziekenhuis- en ic-opnames", zei ze.
Van Dissel vertelde vanochtend dat de basisvaccinaties voor 76 procent beschermen tegen besmetting met delta, en 33 procent tegen besmetting met omikron. Met een booster stijgt die bescherming naar 93 procent tegen de deltavariant, en naar 68 procent tegen omikron.
Ahold profiteert ook in tweede jaar flink van corona
Ook het tweede coronajaar heeft supermarktconcern Ahold Delhaize geen windeieren gelegd. De supermarkten profiteerden van de coronacrisis doordat de horeca een tijdlang gesloten bleef of maar gedeeltelijk open mocht. Consumenten kochten daarom vaker en meer eten en drinken in de supermarkt. Ook het online boodschappen doen nam sterk toe.
De omzet van Ahold Delhaize groeide met 3,3 procent tot 75,6 miljard euro, en onderaan de streep bleef een nettowinst over van 2,25 miljard euro, een stijging van ruim 60 procent. De online-omzet bedroeg 7,7 miljard euro, dat is 40 procent meer dan in 2020.
Webwinkel Bol.com is goed voor een netto-omzet van 2,8 miljard euro, een stijging van 21 procent. Ahold Delhaize heeft plannen om Bol.com later dit jaar naar de beurs te brengen.
Onderzoeksraad: Nederland was onvoldoende voorbereid op pandemie
Nederland was aan het begin van de coronacrisis onvoldoende voorbereid op een grootschalige uitbraak van een nieuwe infectieziekte. Daardoor is te lang gefocust op enkel de bestrijding van het virus en is onvoldoende rekening gehouden met de maatschappelijke gevolgen van het beleid.
Dat concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) in het eerste van drie rapporten over de aanpak van de coronacrisis. De "sterke focus op infectieziektebestrijding" belemmerde "het zorgvuldig af- en meewegen van belangen" op andere gebieden, schrijft de OVV in het ruim 300 pagina's tellende rapport.
Kamerleden bijgepraat over corona
RIVM-directeur Van Dissel praat Kamerleden bij over de situatie rondom het coronavirus. Volg het hier live.
Kuipers vraagt advies over risico's van besmette dieren
Minister van Volksgezondheid Kuipers heeft aan het RIVM gevraagd een deskundigenberaad te organiseren over het coronavirus bij dieren. Kuipers wil advies over risico's voor de mens, zoals reservoirvorming en het ontstaan van nieuwe virusvarianten. Dat schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer.
Kuipers stipt aan dat al langer bekend is dat dieren als honden, katten, nertsen en hamsters gevoelig zijn voor het virus. Het virus circuleert momenteel onder een wilde hertensoort in de Verenigde Staten en Canada, schrijft hij.
De minister schrijft dat het regelmatig voorkomt dat mensen katten en honden aansteken. Er zijn geen aanwijzingen dat corona rondwaart in honden- of kattenpopulaties die niet met mensen in aanraking zijn geweest.
Recent veroorzaakten besmette hamsters, die waren geïmporteerd uit Nederland, een toename van het aantal besmettingen in Hongkong. Het werd eerder aangenomen dat de dieren in Nederland waren besmet, maar Kuipers schrijft nu dat er aanwijzingen zijn dat de hamsters in Tsjechië zijn besmet.
OVV komt met eerste 'bijzondere' deelrapport over aanpak coronacrisis
De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) presenteert vandaag het eerste van drie deelrapporten van zijn onderzoek naar de aanpak van de coronacrisis. Het doel is om lessen te trekken voor eventuele toekomstige pandemieën.
De OVV heeft gekeken naar de voorbereidingen op de pandemie en de getroffen maatregelen. Ook is onderzocht wat de effecten van de coronacrisis waren voor kwetsbare mensen, die bijvoorbeeld te maken kregen met het wegvallen van zorg of diensten. Medische handelingen en economische steunmaatregelen zijn niet door de OVV onderzocht. Het eerste deel van het onderzoek gaat over de periode van maart tot september 2020.
De presentatie van de OVV is vanaf 10.00 uur live te volgen bij de NOS, op NPO 2.
Zelftesten worden niet gratis
Minister Kuipers van Volksgezondheid is niet van plan om zelftesten voor iedereen gratis te maken, zoals het Outbreak Management Team (OMT) had geadviseerd. Het kabinet vindt dat er al op heel veel plekken gratis zelftesten beschikbaar zijn, schrijft de minister aan de Tweede Kamer. Zo zijn er in het onderwijs bijna 82 miljoen testen verspreid en kunnen gemeenten zelftesten aanvragen voor mensen met een laag inkomen. In totaal stelt het kabinet daar tot 1 mei 10 miljoen zelftesten voor beschikbaar.
"Het kabinet acht het daarom niet opportuun, proportioneel en doelmatig om kosteloos zelftesten te verstrekken aan alle Nederlanders", schrijft Kuipers. Het OMT had aangeraden zelftesten voor iedereen gratis te maken, zodat het testen bij de GGD kan stoppen.
Vanaf vandaag minder landen met 'oranje' reisadvies
Vanmorgen om 09.00 uur worden de reisadviezen van meerdere niet-Europese landen versoepeld. Minister Kuipers van Volksgezondheid schrijft aan de Tweede Kamer dat het aantal landen met een oranje kleurcode ('alleen noodzakelijke reizen') sterk zal afnemen, omdat de coronacijfers vanaf nu niet langer leidend zijn voor het reisadvies.
In plaats daarvan worden alle veiligheids- en gezondheidsrisico's straks weer meegewogen, dus inclusief de coronasituatie. In de praktijk zal dat betekenen dat veel landen op geel springen ('let op, er zijn risico's').
Kuipers waarschuwt wel dat de reisadviezen weer strenger kunnen worden als er een "nieuwe zorgwekkende virusvariant" opduikt. Ook raadt hij reizigers aan om goed voorbereid op vakantie te gaan.
Afgelopen zomer is het oranje reisadvies binnen de Europese Unie al vervallen.
Versoepelingen in drie stappen
De coronamaatregelen worden in drie grote stappen snel versoepeld, heeft minister Kuipers van Volksgezondheid gisteravond bekendgemaakt op de coronapersconferentie.
Per direct vervalt het advies om thuis maximaal vier bezoekers te ontvangen. Ook wordt het thuiswerkadvies gewijzigd in: werk de helft van de tijd thuis. Vrijdag gaan nog meer versoepelingen in. Zo mogen de horeca en de cultuursector dan tot 01.00 uur open zijn en hoef je op locaties met minder dan 500 bezoekers (waar het coronatoegangsbewijs nu nog nodig is) geen mondkapje meer op. Op 25 februari vervallen bijna alle andere coronamaatregelen.
Goedemorgen!
Welkom in het coronablog van woensdag 16 februari. Hier houden we je op de hoogte van het belangrijkste coronanieuws uit binnen- en buitenland. Het blog van gisteren kun je hier teruglezen.