Kuipers: geen coronaminister, maar minister van VWS • Rutte: wantrouwen ongetwijfeld ook door mij

Dit was de dag van Rutte IV in (iets meer dan) 2 minuten

Van "dat verklaar en beloof ik" en "zo waarlijk helpe mij God almachtig" tot aan de bordesfoto en de overdracht op verschillende ministeries: zo zag de dag van het aantreden van het nieuwe kabinet eruit.

Liever teruglezen? Dat kan hier:

Rutte: afnemend vertrouwen door corona en formatie, maar ongetwijfeld ook door mij

Premier Rutte reageerde in het kennismakingsgesprek opnieuw op het afgenomen vertrouwen in de politiek. Vandaag bleek uit een onderzoek van I&O Research in opdracht van de NOS dat zelfs mensen die op de coalitiepartijen hebben gestemd er maar weinig vertrouwen in hebben. Net als eerder wijt Rutte dat in gesprek met politiek verslaggever Ron Fresen en presentator Saïda Maggé deels aan corona en aan de lange kabinetsformatie.

Ernaar gevraagd denkt hij echter ook dat hijzelf mede een oorzaak is van dat afnemende vertrouwen. "Ongetwijfeld, ik ben natuurlijk ruim 11 jaar minister- president. Dan is het natuurlijk onvermijdelijk. Als het goed gaat - zeg ik altijd - is dat het team, en als het niet goed gaat moet je bij mij zijn", aldus Rutte.

Verder ging hij nog even in op het feit dat hij de langstzittende premier van Nederland wordt als zijn kabinet niet voortijdig valt. Dat noemt hij "een voetnoot in de geschiedenis".

Bruins Slot: bedreigingen bijl aan de wortel van de democratie

Minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken vindt het belangrijk dat er de komende jaren wordt gewerkt aan de vitaliteit van de democratie. Politieke ambtsdragers moeten volgens haar hun werk kunnen doen zonder dat ze onder druk staan van bedreigingen. "Dat is echt de bijl aan de wortel van de democratie en dat mogen we niet normaal vinden", zegt ze. "Wat heel belangrijk is dat mensen eerst uitspreken dat dit niet normaal is. Ondertussen zijn we als Binnenlandse Zaken ook bezig met kijken wat we hieraan kunnen doen."

Van Gennip en Dijkgraaf willen 'mismatch' vacatures en werklozen aanpakken

Minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) denkt dat haar belangrijkste uitdaging het aanpakken is van de onbalans is tussen de tekorten aan medewerkers in specifieke sectoren en "aan de andere kant meer dan een miljoen mensen die thuiszitten". Ze noemt dat een "mismatch".

"Het probleem is vaak: de mensen zijn er niet", vult minister Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) aan. "Daar kan enorm veel gedaan worden, om studenten beter te oriënteren: betere stages, grotere kansen. Als we het talent - de mensen - niet hebben, dan gaan al onze grote plannen ook niet lukken." Dijkgraaf zegt daarom trots te zijn dat het mbo in zijn portefeuille zit, omdat hij dan mee kan beslissen over het opleiden van vakmensen.

Verder zegt Dijkgraaf dat hij zich hard gaat maken voor de heropening van het onderwijs. "Als we een ding hebben geleerd is het hoe belangrijk het onderwijs is", vindt hij. "En hoe groot de schade is voor heel veel studenten." Wel tempert hij de verwachtingen wat: het virus is volgens hem "een geduchte tegenstander, die ook steeds weer de regels wijzigt".

Jetten staat stil bij verharding in politiek

Minister Jetten voor Klimaat en Energie zegt dat hij de geuzennaam "klimaatdrammer", die hij eerder opgeplakt kreeg door de VVD, niet meer nodig heeft. "Het was even nodig om het thema hoog op de agenda te krijgen. Gelukkig heeft het vorige kabinet het al hoog op de agenda gekregen", zegt hij.

Gevraagd of dit soort geuzennamen niet een symptoom zijn van de polarisering in de politiek, antwoordt hij bevestigend. Hij denkt dan ook dat politici gewend zijn geraakt aan verharding in het debat. "Daar doen we zelf ook aan mee, maar je ziet het ook online en op straat, met protesten die aan het verharden zijn."

Daarbij verwijst Jetten ook naar de mensen die de laatste maanden onder meer ministers De Jonge en Kaag en hemzelf thuis hebben opgezocht, in het geval van Kaag vorige week nog met een brandende fakkel. "Een idioot met een fakkel", noemt Jetten die man. De nieuwe minister denkt dat politici zich zelf redelijk hebben gewapend tegen dit soort verharding, maar dat niet vergeten moet worden dat sommigen ook kinderen hebben en dat het voor hen ook zeer intimiderend is.

Harbers gezicht van rekeningrijden

"Wie had dat ooit gedacht", reageerde minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat op de constatering dat hij als VVD'er het gezicht wordt van rekeningrijden. Voor de VVD was rekeningrijden lang onbespreekbaar, maar de partij is om en rekeningrijden staat in het coalitieakkoord. "Ik denk dat dit een eerlijke variant is", zegt Harbers. "En de automobilist krijgt er als het goed is ook wat voor terug."

Kuipers: geen coronaminister, maar minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Minister Kuipers (VWS) wil nadrukkelijk geen coronaminister zijn, maar minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, waarmee hij bedoelt dat er nu breder moet worden gekeken dan naar alleen het coronavirus. "Corona gaat niet meer weg, dat weten we wel na de afgelopen periode van twee jaar. Het moet wel anders. Dat was het ook met dezelfde minister ongetwijfeld geworden, want je kom terecht in een andere fase", aldus de nieuwkomer op het Binnenhof.

In de komende dagen overlegt het nieuwe kabinet volgens Kuipers over een lange termijnaanpak. Daar zal ook worden besproken of er nog persconferenties worden georganiseerd zoals die sinds het begin van de coronacrisis worden gehouden, met ministers die het land bijpraten en wijzigingen in het coronabeleid aankondigen. "Er wordt goed nagedacht over wat de beste koers is voor de komende periode."

Minister Adriaansens, die als minister van Economische Zaken tegenover 'witte jas' Kuipers stond, zei dat ze graag zou willen dat dit de laatste corona-lockdown is. Eerder zei ze al over Kuipers dat ze blij was dat hij welzijn breder benadert dan de volksgezondheid, en dat ze daar enthousiast over was.

Weerwind en Yesilgöz: geen jurist, geen probleem

De ministers Weerwind en Yesilgöz vinden het geen probleem dat ze voor hun nieuwe functie op het ministerie van Justitie en Veiligheid geen achtergrond hebben als jurist. "We zijn omringd door topjuristen. Dat heb ik vandaag mogen ondervinden bij de gevangenis De Schie in Rotterdam", zei Weerwind, verwijzend naar de onrust in de Rotterdamse gevangenis van vanmiddag.

Ook Yesilgöz zegt dat het niet veel uitmaakt: "Ik denk het niet. Zoals de heer Weerwind zegt: er werken al topjuristen en ondertussen laten we ons adviseren door mensen die zich in het land inzetten voor onze veiligheid."

Volgens Yesilgöz komt de grootste dreiging voor Nederland nu vanuit de georganiseerde misdaad. "Vanuit de drugscriminaliteit. Daarom moeten we investeren in preventie, hoe voorkom je dat kleine jongens grote criminelen worden, en repressie: als ze eenmaal die grote criminelen zijn - die inhakken op alles wat we koesteren van de rechtsstaat - dan moet je daar ook tegen optreden."

Wie zijn de nieuwe ministers?

Om 20.30 uur is er een speciale uitzending op NPO 1, NPO Radio 1 en NOS.nl met kennismakingsgesprekken met de leden van het nieuwe kabinet. De gesprekken zijn ook te volgen via NPO Politiek en Nieuws en NPO Start.

Met de bordesfoto op de waterbus: 'Ik heb er niet veel vertrouwen in'

Het vertrouwen in het vandaag aangetreden kabinet is beperkt, blijkt uit onderzoek van I&O Research in opdracht van de NOS. En ook op de waterbus in Rotterdam is dat de tendens.

De Minister Filter

Wie zagen we al eens eerder in een kabinet, wie woont buiten de Randstad en wie heeft een diploma? Gebruik de Minister Filter van NOSop3 om de bewindspersonen uit het nieuwe kabinet te leren kennen, individueel en als groep:

Rutte wil vertrouwen terugwinnen, ziet veel passie in nieuwe ploeg

Premier Rutte denkt dat corona en de lange formatie er mede toe hebben geleid dat het vertrouwen in zijn kabinet zo laag ligt. Vanmiddag bleek uit onderzoek van I&O Research in opdracht van de NOS dat zelfs kiezers van de coalitiepartijen er maar weinig vertrouwen in hebben.

"Ik vermoed dat een paar dingen een rol spelen: we zijn klaar met corona, dat legt een grauwsluier over ons allemaal. En het record in de formatie, dat heeft ook niet geholpen", zegt Rutte. Hij zegt er hard aan te gaan werken om het vertrouwen van kiezers terug te winnen.

Eerder zei hij al dat Rutte IV nieuw elan moet bieden. Dat deed hij vandaag opnieuw. "Ik denk dat het team dat er nu staat een heel sterk team is, maar ik denk ook dat mensen zullen zeggen: laat het nu maar zien."

Na afloop van de eerste ministerraad van zijn nieuwe kabinet zei Rutte verder dat hij een "ongelofelijke hoop energie en passie voor de opdracht die er ligt" bespeurt in de nieuwe ploeg.

De Jonge: "ik kan niet toveren, maar wel heel hard werken"

Minister De Jonge, die tot voor kort minister van Volksgezondheid was en nu aan de slag gaat als minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening, ziet zekerheid bieden en de volkshuisvesting als zijn belangrijkste opgaven. "Het is een hele taaie opdracht, waar je echt je tanden op stuk kunt bijten. Ik kan niet toveren, maar ik kan wel heel hard werken en dat is ook wat ik ga doen."

De Jonge noemt het afschaffen van de verhuurderheffing ook heel belangrijk, omdat er zo meer ruimte komt bij woningcorporaties. Die afschaffing wil hij in 2023 voor elkaar hebben, en dan zorgen dat de financiële ruimte bij corporaties wordt gebruikt om woningen te verwezenlijken.

Staghouwer en Van der Wal willen landbouwsector duidelijkheid bieden

De ministers Staghouwer (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) en Van der Wal (Natuur en Stikstof) stonden na afloop van de eerste ministerraad van Rutte IV stil bij de ingewikkeldheid van hun dossiers. Van der Wal vreest dat ze soms besluiten moet nemen die slecht vallen, gaf ze aan in reactie op de vraag of ze verwacht dat haar besluiten ertoe zullen leiden dat het Malieveld opnieuw vol komt te staan met protesterende boeren. "De kunst is om te kijken hoe natuur en stikstof samen kunnen. Ik denk dat het wel samen kan", aldus Van der Wal.

Staghouwer denkt dat het vooral belangrijk is dat er duidelijkheid komt voor de landbouwsector, en dat die zal leiden tot meer rust. "Wat ik voor mij zie is een innovatieve sector die toch heel sterk gericht is op gesloten kringlopen", zei Staghouwer, waarmee hij bedoelt dat veel boeren bijvoorbeeld hun aanvoer van grondstoffen zelf op of in de buurt van hun bedrijf organiseren.

Hij sluit een gedwongen opheffing van boerenbedrijven niet uit. "Dat moet ik natuurlijk samen met mijn collega Van der Wal oplossen, en dat doen we samen met de provincies." Hij spreekt van "een interessante en spannende zoektocht".

Jetten ziet grote opgave in opgeschroefde klimaatambities

Minister Jetten voor Klimaat en Energie vindt dat het nieuwe kabinet de "klimaatambities enorm heeft opgeschroefd". Hij zegt dat dat ook nodig is, "want we hebben wel het een en ander in te halen", al vindt hij ook dat het afgelopen kabinet al een flinke inhaalslag heeft gemaakt wat betreft klimaatbeleid.

Jetten zegt er zeer bewust van te zijn dat hij voor een grote opgave staat als klimaatminister. Hij hoopt op korte termijn maatregelen te nemen waarmee mensen makkelijker thuis kunnen vergroenen en wil ook werken aan beleid waarmee binnen tien jaar flinke resultaten geboekt kunnen worden op het gebied van klimaat.

Dijkgraaf: als dief in de nacht weggeslopen uit Princeton

Een andere nieuwkomer op het Binnenhof is minister Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, die tot voor kort in de Verenigde Staten werkte aan het Princeton Institute for Advanced Studies. "Ik voel zelf wel dat ik een hele grote sprong heb gemaakt. Ik ben een beetje als een dief in de nacht uit Princeton weggeslopen", zegt hij daar zelf over.

"Het is een groot avontuur en het is fijn dat mensen hooggespannen verwachtingen hebben, maar dat betekent ook wel dat ik mensen ga teleurstellen", aldus Dijkgraaf (D66). Hij zegt veel zin te hebben "om wat terug te geven aan een systeem waar ik veel van genoten heb."

Dijkgraaf vindt dat te zien is dat het onderwijs kwetsbaar is in een pandemie, en dat dat met stip bovenaan zijn prioriteiten staat. "Het is moeilijk om te rekenen met een virus; dat is wispelturig en we weten niet wat op ons afkomt. Ik denk wel dat belangrijk is dat we de gezondheid en de toekomst van onze kinderen vooraan moeten zetten."

Hij kon al zeggen dat hij in ieder geval meer kansen wil creëren voor studenten in het mbo, ook met het oog op bijvoorbeeld het opleiden van vakmensen die nodig zijn om oplossingen voor klimaatverandering te verwezenlijken. Ook hoopt hij "meer rust" te bieden aan het hoger onderwijs, waar volgens hem terecht wordt geklaagd over de hoge werkdruk.

Kuipers: focus op covid begrijpelijk, maar nu ook kijken naar andere zorg

De kersverse minister van Volksgezondheid, Kuipers, reageerde direct na de eerste ministerraad van Rutte IV over een sportruimte bij zijn oude werkgever, het Erasmus MC. De gym in dat ziekenhuis is nog open, meldde het AD, en Kuipers werd gevraagd of dat uit te leggen is. Dat vindt hij wel: "Dit is een besloten ruimte, alleen toegankelijk voor mensen van het Erasmus MC, en dat valt wat dat betreft volledig binnen de regels zoals die landelijk zijn vastgelegd."

Kuipers wil dat de overige, niet-covid-gerelateerde zorg, weer vooraan op de agenda komt te staan. Hij noemt het begrijpelijk dat de focus de afgelopen periode op corona lag, "terwijl er voordat dit kwam al grote uitdagingen in de zorg waren". Die uitdagingen wil hij ook weer aanpakken, want zegt hij "corona gaat niet meer weg, het blijft weer.

De nieuwkomer op het Binnenhof zegt in reactie op vragen daarover dat een vaccinatieplicht "nu niet im frage is". Hij wil ook niet vooruitlopen op zaken als een Nederlands 2G-beleid.

Hoekstra: focus nu op situatie Oekraïne

De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken, Hoekstra (CDA), zegt dat het zijn belangrijkste taak is om "Nederland te verbinden met Europa en de wereld, in de volle wetenschap dat de wereld op veel plekken buitengewoon onrustig is". Hij kijkt ook vooral naar de oostelijke buitengrens van Europa. "Plek één, twee, en drie is de situatie rondom Oekraïne. Die is zeer zorgelijk en daar zal ik deze week ook contact over hebben met mijn collega's in Europa.

Of er sprake is van een heropleving in de Koude Oorlog, wil Hoekstra niet zeggen. "Die vergelijking is natuurlijk vaker getrokken, ook bij andere conflicten de afgelopen jaren. De vergelijking is eigenlijk terug van nooit weggeweest." Hij zegt dat hij zal inzetten op de-escalatie van de spanningen. "Dat is in ieders belang."

Adriaansens (EZK) wil ondernemingsklimaat verbeteren, uit lof voor Kuipers (VWS)

Minister Adriaansens van Economische Zaken (VVD) zegt dat het haar bedoeling is om zich de komende jaren "heel hard in te zetten" voor de verbetering van het ondernemingsklimaat in Nederland. Na afloop van de eerste ministerraad van Rutte IV zei ze verder dat ze het "heel jammer" vindt dat Unilever en Shell - "mooie bedrijven" - Nederland hebben verlaten. Volgens Adriaansens worden dit soort grote bedrijven vaak als vanzelfsprekend gezien. "We moeten zuinig zijn op wat we hebben", vindt ze, verwijzend naar de vele mensen die er werken.

Verder stond ze stil bij de coronacrisis. 'We zijn anderhalf jaar op weg en we beginnen meer te begrijpen van wat de effecten zullen zijn, en die zijn niet best." Adriaansens zei dat ze erg te doen heeft met de mensen die door de coronamaatregelen nu niet kunnen werken.

Verder gaf ze aan dat ze blij is met de opmerking van de nieuwe minister van Volksgezondheid, Kuipers, eerder vandaag. Hij zei dat welzijn wat hem betreft verder gaat dan alleen de zorg. "Dat is ook met elkaar werken en je goed voelen. Ik voel ook ruimte om hier breder naar te kijken", aldus Adriaansens.

Weerwind: complimenten voor personeel gevangenis De Schie

De nieuwe minister voor Rechtsbescherming, Franc Weerwind, reageerde na afloop van de eerste ministerraad van Rutte IV meteen op de ordeverstoring in gevangenis De Schie in Rotterdam. Hij was net op het ministerie aangekomen toen hij daarover hoorde en zegt meteen "adequaat" te zijn geïnformeerd. "Alle complimenten aan het gevangenispersoneel en de directie, die adequaat gehandeld hebben", aldus de D66-minister.

Verder gaf hij aan dat het voor hem erg belangrijk is dat iedereen in Nederland "optimaal gebruik van het recht kan maken", en dat hij zich daarvoor wil gaan inzetten als minister. "De overheid staat niet tegenover de burger. De overheid hoort op sommige punten ook de burger te ondersteunen", zei Weerwind.

Nieuwe minister van Justitie Yesilgöz: uitspreken tegen intimidatie

De politiek heeft de taak om duidelijk te maken dat het niet normaal is om de adresgegevens van bewindspersonen online te delen en hen thuis op te zoeken. Dat zei de kersverse minister van Justitie en Veiligheid, Dilan Yesilgöz, na afloop van de eerste ministerraad van het nieuwe kabinet in reactie op vragen van de pers.

"Dit is zeer heftig", zei Yesilgöz over de intimidatie aan het adres van D66-leider Kaag, afgelopen week, en het online delen van haar adresgegevens door VirusWaarheid-voorman Willem Engel. "Dit blijft een heel groot aandachtspunt. We hebben de taak om duidelijk te maken: dit is niet normaal", aldus Yesilgöz.

De nieuwe VVD-minister ging ook in op het strafbaar stellen van het online delen van adresgegevens, dat doxing wordt genoemd. Ze vertelde dat er een wetsvoorstel ligt, dat voor de zomer door de Tweede Kamer wordt behandeld, waarmee dit strafbaar kan worden. "Maar het gaat er ook om dat we ons met elkaar blijven uitspreken tegen dit soort gedrag."

Eerste ministerraad Rutte IV begonnen

In de Rolzaal, achter de Ridderzaal, is zojuist de eerste ministerraad in de nieuwe samenstelling begonnen. Die eerste ministerraad is de enige vergadering waarbij de pers aan het begin foto- en filmopnames mag maken.

Sinds het begin van de coronacrisis is de wekelijkse vergadering van ministers in de Rolzaal in plaats van in de Trêveszaal op het ministerie van Algemene Zaken, omdat de Rolzaal ruimer is.

Oude én nieuwe minister complimenteren medewerkers VWS, 'al 2 jaar in de vuurlinie'

Complimenten van zowel de oude minister van Volksgezondheid De Jonge als de nieuwe, Ernst Kuipers, voor alle medewerkers van VWS. Dat gebeurde bij de officiële overdracht op het departement. Kuipers sprak van een departement dat sinds twee jaar "in de vuurlinie ligt". De medewerkers hebben het fenomenaal gedaan, zei hij. Waar eerst de publieke opinie lovend was kreeg het publiek geleidelijk om begrijpelijke redenen steeds meer last van de maatregelen. "Ik kan me heel goed voorstellen dat mensen de pandemie zat zijn", zei Kuipers na afloop van de overdracht.

Corona gaat niet meer weg, daar moeten we wat op vinden, aldus de nieuwe minister van Volksgezondheid. Hij sprak ook over capaciteitsuitbreiding, maar kon nog niet op de details in gaan. "Maar we moeten ook bedenken dat capaciteitsuitbreiding niet alles is. Ook als mensen niet heel ziek worden en geen medische hulp nodig hebben, heeft het toch heel veel invloed op sectoren. Wat nu echt nodig is is lange termijnbeleid maken, omdat corona niet meer weg gaat."

Afzwaaiend Volksgezondheid-minister De Jonge kreeg van zijn opvolger Kuipers een artikel uit zijn geboortemaand cadeau over de zevende cholera-epidemie:

Kamp: heb mijn vrouw beloofd dat ik nu echt stop

Vandaag is hoogstwaarschijnlijk de laatste dag dat VVD'er Henk Kamp als politicus zal rondlopen in Den Haag. Hij droeg zojuist zijn taken over aan de nieuwe minister van Defensie, Kajsa Ollongren. Kamp werd vorig jaar teruggehaald van pensioen, nadat Ank Bijleveld was afgetreden vanwege de desastreus verlopen evacuatie uit Kabul. Eerder was Kamp minister van VROM en Economische Zaken.

Hij acht de kans klein dat hij nog een keer terugkomt. "Je kunt nooit in de toekomst kijken, maar ik word dit jaar 70 en ik heb 51 jaar gewerkt, waarvan een groot deel in Den Haag. Ik heb mijn vrouw beloofd dat ik stop. Maar dat had ik de vorige keer ook gedaan."

Podcast De Dag: 'De bordesfoto, meer dan een ritueel'

Het kabinet-Rutte IV is beëdigd en de bordesfoto is gemaakt. Hoe is het om daarbij te zijn? In podcast De Dag blikt oud-minister Sybilla Dekker van Volkshuisvesting terug op haar bordesfoto, in 2003 in het kabinet-Balkenende II. Ze herinnert zich dat vooral het moment voorafgaand aan de foto voor haar grote betekenis had. "Dan word je beëdigd en denk je: ik word minister. Dat is het formele moment. De bordesfoto is het slot van de ceremonie. Dan ontstaat iets meer ontspanning."

In dezelfde podcastaflevering vertelt parlementair historicus Alexander van Kessel van de Radboud Universiteit wanneer de traditie van de bordesscène eigenlijk is ontstaan. De eerste foto op de paleistrappen werd in 1971 gemaakt, nadat het eerste kabinet van premier Biesheuvel was beëdigd. "Vanaf toen was het een traditie voor elk nieuw kabinet om op de foto te gaan met het staatshoofd. Dat was een wens vanuit de politiek: de roep om openheid en openbaarheid werd steeds groter."

Luister hier naar de aflevering van podcast De Dag: 'De bordesfoto, meer dan een ritueel'.

Eerste overdrachten op departementen begonnen

In Den Haag zijn de eerste overdrachten van bewindslieden begonnen. Op het ministerie van Financiën overhandigde oud-minister Hoekstra symbolisch een klein koffertje met een sleutel aan de nieuwe minister van Financiën Sigrid Kaag. Dat ging via een videoverbinding, want Kaag zit thuis in isolatie vanwege corona. Ze zei er "enorm naar uit te kijken" om aan de slag te gaan met de "ambitieuze agenda".

Zo ging de 'digitale sleuteloverdracht' op Financiën:

Ook de staatssecretarissen Vijlbrief en Van Huffelen zwaaiden af. Vijlbrief wordt staatssecretaris voor Mijnbouw, van Huffelen staatssecretaris Koninkrijksrelaties en Digitalisering.

De nieuwe minister van Veiligheid en Justitie, Yeşilgöz, kwam zojuist aan op haar nieuwe departement:

Kappers blij met hier en daar een 'uitgroeiinkje' op bordes

Kappersorganisatie ANKO zegt tegen het ANP blij te zijn dat er 'hier en daar' een 'uitgroeiinkje' in de kapsels op het bordes te zien was. "Gelukkig stonden de nieuwe bewindslieden er niet met vers geknipte en geföhnde kapsels." ANKO had één van haar leden gevraagd met een deskundige blik naar de hoofden te kijken. Waren het inderdaad "coronacoupes" of hadden sommige bewindslieden ondanks de lockdown toch stiekem een kapper bezocht?

Volgens de Almeerse kapster Angela viel het mee. "' We konden goed zien dat de kapsels niet professioneel waren geföhnd. En ook waren hier en daar uitgroeiinkjes te zien."

De kappersbranche had de nieuwe ploeg van bewindslieden eerder al opgeroepen niet met vers geknipte en geföhnde kapsels op het bordes te gaan staan. Dat zou volgens de bond een heel slecht signaal naar de kappers geweest zijn, die al 3,5 week gesloten zijn.

Terugkijken: de bordesscène

Middagprogramma: overdracht en ministerraad

Nu de beëdiging op Noordeinde erop zit, vertrekken de bewindspersonen naar hun nieuwe werkplek op de ministeries. Hun voorgangers dragen daar officieel hun dossier aan hen over.

Vervolgens staat er nog een ministerraad op het programma, de allereerste van het kabinet-Rutte IV. De ministerraad is niet in de statige Trêveszaal, maar in de grotere Rolzaal op het ministerie van Algemene Zaken. Sinds er vanwege corona anderhalve meter afstand moet worden gehouden, vergadert het kabinet daar.

Van de ministerraad mogen deze eerste keer beelden gemaakt worden; dat is de enige keer per kabinetsperiode dat fotografen en cameraploegen naar binnen mogen. Ze moeten hun beelden wel snel draaien, want ze mogen maar een paar minuten in de zaal zijn.

Dit was de eerste ministerraad van het kabinet-Rutte III in 2017:

Kabinet op bordes voor foto

Het nieuwe kabinet is zojuist op het bordes verschenen en op de foto gegaan. De premier en de vicepremiers stonden rondom de koning. Sigrid Kaag was niet bij het moment aanwezig, zij zit in thuisisolatie en werd eerder via een videoverbinding beëdigd. De negen staatssecretarissen gaan ook niet buiten op de foto, wel zijn ze binnen gefotografeerd.

Het is trouwens niet voor het eerst dat er een minister ontbreekt op de foto. In 1982 was Hans van Mierlo (D66, Defensie) vanwege ziekte niet bij de presentatie van het derde kabinet Van Agt.

Kleine demonstratie tegen kabinetsbeleid in Den Haag

Op meerdere plekken in Den Haag wordt gedemonstreerd tegen het nieuwe kabinet en het coronabeleid. Volgens een NOS-verslaggever ter plaatse zijn er in de buurt van paleis Noordeinde ongeveer dertig mensen op de been.

De gemeente Den Haag zegt dat er vandaag geen demonstratie was aangekondigd. De politie heeft een deel van de demonstranten gevraagd te vertrekken naar de Toussaintkade, om de hoek bij paleis Noordeinde. Daar wordt een "spontane demonstratie" mogelijk gemaakt. De demonstranten houden daar nu een lawaaiprotest.

Eerste foto van Rutte IV (maar nog niet de traditionele bordesfoto)

Het nieuwe kabinet is in de balzaal van paleis Noordeinde vastgelegd op de gevoelige plaat. Een uitdaging voor de fotograaf, vanwege de anderhalve meter. Hier zijn de heren nog te zien in jacquet; straks op de bordesfoto hebben ze iets anders aan.

'Rutte IV moet het nu gaan laten zien'

Politiek Verslaggever Xander van der Wulp zegt dat Rutte IV nu al een kabinet is dat meerdere records breekt.

"Zo had het de langste formatie, heeft het de grootste ploeg en de meeste vrouwen." Maar verschil met de eerdere kabinetten Rutte is er wel, zegt hij. "Waar Rutte voorheen de jonge premier was die met iedereen verbonden sloot en creatieve meerderheden zocht, staat hij er inmiddels meer als politiek overlever. Aan het begin van de formatie bijvoorbeeld dachten andere partijen dat zijn tijd er wel op zat. Met een nieuwe VVD-generatie hoopt hij dat het nieuwe elan ook op hem afstraalt. Hij begint wel met een paar punten achterstand: de toeslagenaffaire heeft bijvoorbeeld diepe sporen achter gelaten. Hij moet zich nu gaan laten zien. En dat geldt voor het hele kabinet, midden in de coronapandemie, met een laag vertrouwen."

Terugkijken: ministers leggen de eed af

Wachten op bordesscène

Nu het kabinet-Rutte IV officieel is beëdigd, is het wachten op de traditionele groepsfoto. Eerst gaan alle ministers en staatssecretarissen binnen op de foto, op anderhalve meter afstand.

Daarna poseert de ministersploeg met koning Willem-Alexander op het bordes van paleis Noordeinde. De mannelijke ministers hebben dan overigens geen jacquet meer aan, zoals net bij de beëdiging. Op het bordes is 'tenue de ville' de dresscode, ofwel een donker pak. De mannen zijn zich dus waarschijnlijk nu aan het omkleden. (Lees hier meer over de bordesscène.)

De fotografen hebben zich daar al opgesteld, sommige kwamen met ladders aan:

Staatssecretarissen beëdigd

Na de ministers zijn de negen staatssecretarissen van Rutte IV beëdigd. Ook zij moesten ten overstaan van de Koning de eed of belofte afleggen.

Ze kwamen één voor één naar voren om "zo waarlijk helpe mij God almachtig" te zeggen of "dat verklaar en beloof ik".

Ze mochten ook in het Fries, de tweede landstaal, antwoorden. Staatssecretaris voor Toeslagen en Douane Aukje de Vries (VVD) antwoordde in het Fries.

Kaag op afstand beëdigd

Beëdiging ministersploeg begonnen

Premier Rutte heeft zijn nieuwe ministersploeg aan koning Willem-Alexander voorgesteld. Nu wordt de ploeg officieel beëdigd, te beginnen met D66-minister Kaag via een videoverbinding.

De ministers Ollongren, De Jonge, Schouten, Hoekstra en Rutte, die ook in het vorige kabinet minister waren, hoeven niet opnieuw de eed of belofte af te leggen.

Nieuwe ministersploeg komt aan op paleis Noordeinde

Koninklijke Besluiten getekend

Koning Willem-Alexander heeft op paleis Noordeinde de Koninklijke Besluiten ondertekend, die de benoeming van de ministers regelen. Rutte heeft de besluiten ook getekend, het zogeheten contraseign.

Nu is het wachten op de officiële beëdiging van het kabinet-Rutte IV door de koning. Dat gebeurt in de Grote Balzaal op Noordeinde, waar alle bewindspersonen zojuist zijn aangekomen.

Dit zijn de twintig ministers en negen staatssecretarissen

Over enkele minuten worden ze beëdigd, daarna kunnen ze aan de slag, de twintig ministers en negen staatssecretarissen.

Ken jij ze al? Kijk hier naar de kleine portretjes van alle bewindslieden.

Mona Keijzer keert niet terug als Tweede Kamerlid

CDA-politicus Mona Keijzer keert niet terug in de Tweede Kamer, laat ze op Twitter weten. Keijzer verliet de landelijke politiek in september, nadat ze was ontslagen als staatssecretaris van Economische Zaken vanwege kritische uitspraken over het coronatoegangsbewijs. Ze gaf toen ook haar Tweede Kamerzetel op.

Nu haar partijgenoot Wopke Hoekstra weer in het kabinet gaat zitten, komt er in de Tweede Kamer een zetel vrij. Er klonken geluiden dat Keijzer die plek zou willen opeisen, meldde EenVandaag vorige week, maar de CDA'er zegt op Twitter dat ze heeft besloten dat niet te doen. In plaats daarvan wil ze een "actieve, onafhankelijke rol spelen in het publieke debat over corona, omdat ik meen dat ik daar meer van betekenis kan zijn zonder dat het ten koste gaat van mijzelf en mijn naasten".

Keijzer geeft aan dat haar opvattingen over het coronabeleid niet zijn veranderd en dat ze nog steeds achter haar verklaring van eind september staat. "Maatregelen hameren het virus niet kapot, maar wel vele andere zaken die ons altijd dierbaar zijn geweest."

Rutte gearriveerd op Noordeinde

Beoogd premier Mark Rutte is zojuist aangekomen op paleis Noordeinde. Daar ondertekent koning Willem-Alexander nu de Koninklijke Besluiten, die de benoeming van de ministers regelen. Rutte ondertekent de besluiten ook, het zogeheten contraseign. Ministers worden volgens artikel 43 van de Grondwet per koninklijk besluit benoemd (en ontslagen).

Maar een paar minuten op het bordes: fotografen en ministers staan op scherp

Waar moet je staan? Wat trek je aan? Sta je als fotograaf wel op de juiste plek? Voor ministers en fotografen is het aan het einde van de ochtend even goed opletten: dan is de traditionele bordesscène met koning Willem-Alexander, direct na de beëdiging van de bewindspersonen.

De bordesfoto met de nieuwe ministersploeg is sinds 1971 traditie. Waar iedereen staat, is van tevoren vastgelegd: de premier en de vicepremiers staan rondom de koning. Nieuwe ministersposten, zoals in dit geval Klimaat of Natuur en Stikstof, staan over het algemeen meer naar achteren.

De aanstaand minister van Financiën, Sigrid Kaag, is niet bij het fotomoment aanwezig omdat ze corona heeft. Het is niet voor het eerst dat er een minister ontbreekt op de foto. In 1982 was Hans van Mierlo (D66, Defensie) vanwege ziekte niet bij de presentatie van het derde kabinet Van Agt.

De nieuwkomers in het kabinet-Rutte IV

Er zijn veel nieuwkomers in dit kabinet, zoals wetenschapper Robbert Dijkgraaf, cultuurhistoricus Gunay Uslu, ziekenhuisbestuurder Ernst Kuipers en oud-burgemeester van Almere Franc Weerwind. Lees hier de portretten van de nieuwe bewindspersonen.

Of swipe hieronder door de portretjes van alle twintig ministers en negen staatssecretarissen:

Het programma op Paleis Noordeinde

Na de officiële beëdiging van het kabinet gaan de nieuwe ministers op de foto met koning Willem-Alexander bij de de traditionele bordesscène. Later in de middag is dan de eerste ministerraad. Zo ziet de dag eruit:

Overigens is aankomend minister Kaag van Financiën niet bij de bordesscène. Zij wordt via een online videoverbinding beëdigd, omdat ze positief is getest op corona.

De NOS zendt de beëdiging en de bordesscène vanaf 11.00 uur live uit op NPO 1. De uitzending is ook te volgen via NOS.nl en op de Facebook- en YouTube-pagina van de NOS.

Welkom!

In dit liveblog houden we je op de hoogte van het nieuws over het kabinet-Rutte IV. De bewindslieden van dat nieuwe kabinet worden vandaag beëdigd op Paleis Noordeinde: twintig ministers (inclusief minister-president Rutte) en negen staatssecretarissen.

Precies 361 dagen geleden was Rutte ook al bij koning Willem-Alexander, toen om het ontslag van zijn derde kabinet aan te bieden, dat viel vanwege de toeslagenaffaire. Zijn nieuwe kabinet is nu bijna een feit - tot stand gekomen na een zeer moeizame formatie.

Bekijk hieronder de terugblik op de formatie, de langste in de geschiedenis van de Nederlandse politiek: