liveblog
NOS NieuwsAangepast

OMT adviseert noodrem voor versoepelingen • Turkije opnieuw in strenge lockdown

  • Welkom in het liveblog van maandag 26 april. Hier vind je al het coronanieuws uit binnen- en buitenland.
  • RIVM: 6257 nieuwe bevestigde coronabesmettingen, 1797 minder dan gisteren.
  • Turkije gaat opnieuw in strenge lockdown.
  • De WHO noemt de Indiase variant vooralsnog "niet zorgwekkend".
liveblog gesloten

OMT adviseert noodrem voor versoepelingen coronaregels

Mocht het aantal ziekenhuisopnames de komende tijd toch weer fors toenemen, dan moet er ook een stokje worden gestoken voor de geplande versoepelingen van de coronaregels. Dat zegt het Outbreak Management Team (OMT), dat het kabinet adviseert over de bestrijding van het coronavirus. De deskundigen adviseren "steeds de mogelijkheid van een noodstop op de versoepelingen aan te houden".

Het OMT raadt het kabinet aan heel voorzichtig om te gaan met de volgende stap, na het openen van de terrassen op woensdag. Het gaat dan om het openen van locaties als dierentuinen en pretparken en het toestaan van binnen sporten. Die stap staat onder voorbehoud voor 11 mei gepland. De versoepelingen mogen volgens het OMT alleen doorgaan als het weekgemiddelde van het aantal nieuwe opnames in het ziekenhuis en op de intensive care zeker met 10 procent is gedaald. Het liefst ziet het OMT zelfs een afname van 15 procent voordat er versoepeld wordt.

In het verslag van het OMT-overleg van afgelopen vrijdag, waaruit persbureau ANP citeert, zeggen de deskundigen verder dat de corona-stituatie wordt gezien als "kwetsbaar op de korte termijn". De voorspellingen voor de ziekenhuisopnames en dagelijkse besmettingscijfers zijn nog steeds hetzelfde als afgelopen weken, "maar de verwachting kent grote onzekerheidsmarges". Het OMT benadrukt daarnaast dat de modellen van het RIVM uitgaan van "gunstige voorwaarden" en "gunstige aannames".

Mensen geboren in 1961 kunnen nu afspraak maken voor vaccinatie

Nederlanders met het geboortejaar 1961 kunnen nu ook een afspraak maken om gevaccineerd te worden tegen corona, zo blijkt uit de afspraken-website van de Rijksoverheid. Daarmee lijkt de overheid voor de leeftijdsklasse 1961-1971 op schema te liggen, want die groep zou vanaf begin mei aan de beurt zijn voor een prik van Pfizer, Moderna of Janssen.

Ook mensen geboren in 1955 of eerder kunnen nog steeds een afspraak maken bij de plaatselijke GGD, via dezelfde website.

Een uitzonderingspositie is er voor mensen die nu 61 tot en met 65 jaar oud zijn: zij krijgen het AstraZeneca-vaccin, en moeten een afspraak maken bij hun huisarts.

De Jonge vraagt Gezondheidsraad om advies AstraZeneca-vaccin

Minister De Jonge van Volksgezondheid gaat de Gezondheidsraad om advies vragen over het verlagen van de leeftijdsgrens bij het AstraZeneca-vaccin. Dat wordt nu alleen gegeven bij mensen boven de 60 jaar. Hij doet dat naar aanleiding van de nieuwe analyses van het Europees Geneesmiddelenbureau EMA.

In een brief aan de Tweede Kamer stelt hij onder meer de vraag of de inzet van het vaccin kan worden heroverwogen. Ook vraagt hij zich af of de nieuwe informatie aanleiding geeft om de leeftijd waarboven het AstraZeneca-vaccin kan worden gegeven te verlagen.

Volgens het EMA wegen de voordelen van het vaccin, dat in verband wordt gebracht met een zeldzame combinatie van trombose en een verlaagd aantal bloedplaatjes, op tegen de risico's in alle leeftijdsgroepen. De voordelen van het vaccin nemen toe naarmate iemand ouder is en er meer besmettingen zijn, stelt het agentschap. Ook raadt het EMA nog steeds aan een tweede dosis van het vaccin tussen 4 en 12 weken na de eerste prik te geven.

Massacrematies in New Delhi

De uit de hand lopende coronasituatie in India leidt tot dramatische beelden. Brandstapels van lijken vullen de overvolle crematoria.

Zo ook in de hoofdstad New Delhi, een van de zwaarst getroffen gebieden in het land:

Coronadoden gecremeerd bij massacrematies in New Delhi

Met bijna 17 miljoen besmettingen is India na de Verenigde Staten wereldwijd het zwaarst getroffen. Volgens experts is dat te wijten aan de bevolking die de maatregelen niet naleeft en aan de aanwezigheid van meer besmettelijke varianten van het virus.

Chiptekort raakt productie van AED's bij Philips

Philips produceert op dit moment noodgedwongen minder AED's vanwege het tekort aan chips. AED's zijn apparaten waarmee het hartritme hersteld kan worden bij een hartstilstand. Hoeveel minder er worden gemaakt wil Philips uit concurrentieoverwegingen niet zeggen. Vanmorgen zei topman Frans van Houten al dat het bedrijf vreest de productie van dit soort apparatuur op korte termijn te moeten stoppen.

Het chiptekort raakt meerdere sectoren en begon vorig jaar, aan het begin van de coronacrisis. Toen werden veel chipbestellingen geannuleerd door de auto-industrie, omdat de productie door corona stil kwam te liggen. Tegelijkertijd steeg door het thuiswerken de vraag naar computers en smartphones.

Toen autofabrikanten de productie weer wilden opstarten en bestellingen gingen plaatsen voor chips, moesten ze achteraan aansluiten. Daardoor ontstonden er tekorten die allerlei sectoren nu voelen: de vraag is groter dan het aanbod.

CBR: Extra plekken voor inhalen theorie-examens

Het CBR gaat het aantal inhaalmomenten voor theorie-examens verruimen. Er komen extra examens in avonden en op zaterdagen. Kandidaten van wie het examen door de lockdown niet doorging, krijgen voorrang.

"Voor de inhaalexamens houden we tot en met juli plekken vrij", schrijf de instantie op de website. "Het vergroten van het aantal examenplekken maakt het ook mogelijk om een al gereserveerd examen te verplaatsen naar een eerder of later moment."

Vanaf woensdag mag het CBR weer examens afnemen voor de auto, motor, bromfiets en recreatievaart. Normaal kunnen mensen een theorie-examen een keer verplaatsen. Nu kan dat vijf keer. "Het verplaatsen naar een later moment kan normaal tot een week voor je examen. Tot en met 15 mei kan dit nog tot een dag voor je examen", aldus het CBR.

Turkije opnieuw in strenge lockdown

President Erdogan heeft opnieuw een volledige lockdown voor Turkije aangekondigd. Er gold al een strenge weekend-lockdown, maar nu komt daar de rest van de week bij. De maatregel gaat op donderdag in om 19.00 uur in en geldt tot 17 mei 05.00 uur.

Restaurants, cafés en scholen waren al dicht, maar nu geldt ook een reisverbod naar andere steden. Alleen mensen met een erkende uitzonderingspositie mogen zich verplaatsen. De lockdown geldt tot na de ramadan, de islamitische vastentijd. De traditionele gemeenschappelijke maaltijden waren al verboden.

Het aantal besmettingen in Turkije liep vorige maand flink op. De afgelopen week was een lichte daling te zien. De regering zegt met de lockdown de laatste sprint te willen maken om het cijfer terug te dringen tot maximaal 5000 per dag.

Horeca-ondernemer blijft dicht: 'De cijfers zijn niet goed, dat knaagt aan mij'

De drukte op de IC's brengt ook wat teweeg bij sommige horeca-ondernemers. Tientallen hebben besloten niet open te gaan, uit angst dat heropening zal bijdragen aan stijgende besmettingscijfers.

Uitbater Chris Garrit van EM2 in Groningen bijvoorbeeld ziet het niet zitten om weer open te gaan. Zijn zus werkt in het UMCG en door haar verhalen over drukte op de IC's, besloot hij solidair te zijn aan de zorg.

Horeca mag bijna open, maar deze zaak blijft dicht: 'Het voelt niet goed'

OM trekt gebiedsverboden demonstranten Museumplein in

De gebiedsverboden die ruim 300 mensen hadden gekregen voor het Museumplein, zijn ingetrokken. Het gaat om mensen die op 28 maart protesteerden tegen de coronamaatregelen en werden opgepakt omdat ze de aanwijzing van de politie om weg te gaan niet opvolgden. Het Openbaar Ministerie bepaalde dat ze ruim drie maanden niet op het Amsterdamse plein mochten komen.

Acht mensen maakten daartegen bezwaar en de rechter bepaalde afgelopen vrijdag dat het OM de gebiedsverboden niet goed heeft gemotiveerd. Er was niet duidelijk gemaakt dat er een aanzienlijke kans was dat de mensen zich opnieuw schuldig zouden maken aan ordeverstoringen.

Het OM heeft daarom nu alle gebiedsverboden ingetrokken. Overigens zijn er komende tijd geen demonstraties op het Museumplein. De grasmat is vervangen en mensen die het niet eens zijn met de coronamaatregelen moeten ergens anders 'koffie drinken', zoals de demonstranten het zelf noemen.

Met behulp van een waterwerper werden de demonstranten vorige maand naar de rand van het plein gedrongen:

Demonstranten door politie verdreven van Museumplein

WHO: Indiase variant vooralsnog 'niet zorgwekkend'

De WHO noemt de Indiase variant, die sinds december rondwaart, vooralsnog "niet zorgwekkend". Het is voor de internationale organisatie nog niet duidelijk of de hoge aantal besmettingen in India valt te linken aan deze variant. Toch weren veel landen, waaronder Nederland, vluchten uit India.

Even had het enorme land het coronavirus onder controle: de eerste golf was achter de rug en veel was weer mogelijk. Inmiddels is India getroffen door een tweede, hevige coronagolf met veel besmettingen en doden. Ziekenhuizen kunnen de patiëntenstroom niet meer aan en er zijn onvoldoende zuurstof en medicijnen.

De WHO sluit niet uit dat het virus zich massaal heeft verspreid door festivals en andere evenementen waar Indiërs op afkomen. Ook kan de besmettelijkere Britse coronavariant een rol spelen, zegt de organisatie. Die heeft wel net als de Braziliaanse en Zuid-Afrikaanse variant wel als zorgelijk aangewezen.

Nu de coronasituatie in India steeds verder uit de hand loopt, klinkt er kritiek op de aanpak van de crisis. In berichten op sociale media en in kranten wordt de regering van premier Modi zwak optreden verweten. Ook worden de coronacijfers van de overheid in twijfel getrokken.

Veiligheidsberaad staat nog steeds achter versoepelingen

Ondanks alle bezorgde reacties uit de zorg staat het Veiligheidsberaad achter de versoepelingen die vanaf 28 april worden doorgevoerd. Dat zegt voorzitter van het Veiligheidsberaad en burgemeester van Nijmegen Hubert Bruls. "Ik begrijp heel goed de noodsignalen uit de zorg, maar er zijn ook signalen van mensen die door de maatregelen eenzaam worden of in economische nood komen."

De versoepelingen die vanaf woensdag gelden zijn maar gering, vindt hij. "Het is een eerste voorzichtige stap, want het blijft een precaire situatie. We moeten niet doen alsof het openen van terrassen tussen 12.00 uur en 18.00 uur opeens veel meer druk op de zorg veroorzaakt." Als de virologische situatie het enige argument was, zou er veel strenger ingegrepen moeten worden, stelt Bruls. "Dan moet je per direct alle scholen dichtdoen, want daar raken veel jonge mensen besmet die het virus weer doorgeven. Het gaat om een balans die we moeten bewaren."

Volgens Bruls zijn de versoepelingen verantwoord, maar moeten ze niet als vrijbrief gezien worden om de basismaatregelen niet meer te volgen. "Dan hebben we een probleem."

Koningsdag

Bruls verwacht geen problemen voor de handhaving tijdens Koningsnacht en -dag. "De uitdaging zal vooral liggen bij het tegengaan van illegale feestjes, maar dat is vergelijkbaar met andere dagen."

Volgens Bruls is Koningsdag dit jaar eerder te vergelijken met een zonnige zondag dan met een reguliere Koningsdag. "Mensen zijn vrij, het is lekker weer. Dus we treden op waar nodig."

Kuipers: wees voorzichtig met volgende versoepelingen

Waar Ernst Kuipers van het Landelijke Netwerk Acute Zorg vorige week nog een voorzichtige positieve kentering in de ziekenhuisbezetting zag, waarschuwt hij nu dat het aantal IC-opnames tot in mei hoog zal blijven. Volgens zijn rekenmodellen kan de piek halverwege mei op meer dan 950 IC-patiënten komen, "hoewel dat nog zeer onzeker is".

Kuipers benadrukte dat de slagen om de arm nodig zijn "omdat we met een verandering van maatregelen te maken hebben." Ook de verminderde naleving van de maatregelen en het ontbreken van duidelijke vaccinatiecijfers, maakt het lastig om te zeggen hoe hoog die piek precies zal zijn, aldus Kuipers.

Er liggen nu 813 patiënten op de IC's. De verwachting is dat de piek half mei bereikt wordt. "Maar het kan ook eerder afbuigen. Feit is dat de stijging er in ieder geval nog niet uit is. En het dalen gaat daarna langzaam." Hij waarschuwde er daarom voor om voorzichtig te zijn met verdere versoepelingen.

Kuipers staat wel achter de versoepelingen die vanaf woensdag ingaan: "Het was voor mensen moeilijk om zich aan de bezoekersregeling te houden. Datzelfde geldt voor de avondklok. Daarvan zagen we geen enkel effect voor de ziekenhuisinstroom."

Ernst Kuipers: 'Mooi paasweekend mogelijk reden van stijging besmettingen'

Lintjesregen opnieuw anders: 'Burgemeesters zijn heel creatief geweest'

Het is de werkdag voor Koningsdag, traditiegetrouw de dag van de lintjesregen. Dit jaar krijgen 2828 mensen een koninklijke onderscheiding vanwege hun inzet voor de maatschappij. Normaal gesproken gaat dat gepaard met feestelijkheden, maar dit jaar moest het anders, voor de tweede keer op rij.

"Burgemeesters zijn heel creatief geweest", zei Martine van Grieken, directeur van de commissie die de regering adviseert over de onderscheidingen, vanmorgen in het NOS Radio 1 Journaal. Lees hier hoe burgemeesters het dit jaar aanpakten.

Om een lintje te verdienen, moet iemand zich al meer dan vijftien jaar inzetten voor de samenleving. Cabaretier Claudia de Breij is een van de degenen die worden onderscheiden. De Utrechtse is ambassadeur (geweest) voor meerdere non-profitorganisaties, zoals het Ronald McDonald Huis, Unicef Nederland en de KNVB Oranjevrouwen.

Claudia de Breij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw

Weekdoel prikken niet gehaald

Het is de afgelopen week niet gelukt om het weekdoel van het aantal vaccinaties te halen. Dit doel was 729.732, maar uit vandaag gepubliceerde cijfers op het coronadashboard blijkt dat er 100.000 prikken te weinig zijn gezet.

Het gemiddelde van de afgelopen week was bijna 90.000 per dag. Vorige week lag het gemiddelde boven de 100.000. Het totaal aantal gezette prikken tot en met gisteren komt op 5,2 miljoen, dat zijn zowel eerste als tweede prikken.

Politie deelt ruim 5000 avondklokboetes uit, minder dan vorige week

De politie heeft afgelopen week 5176 avondklokboetes uitgedeeld, schrijft de politie op Twitter. Dat zijn er minder dan een week eerder, toen werden er 6287 boetes uitgedeeld.

Ook werden er in het laatste weekend dat de avondklok geldt, veertig illegale feesten beëindigd, zegt de politie. Vanaf woensdagochtend 04.30 uur vervalt de avondklok. Tussen vorige week maandag en gisteren werden 89 mensen gewaarschuwd omdat ze zich niet aan de coronamaatregelen hielden.

Winkelen op afspraak blijft voorlopig bij De Bijenkorf

Het hoeft niet meer, maar ook vanaf woensdag laat de Bijenkorf alleen klanten op afspraak toe tot winkels. Wel mogen er meer klanten tegelijk naar binnen en hoeft er minder lang van tevoren gereserveerd te worden. In plaats van vier uur van te voren kunnen reserveringen tot een uur van tevoren gedaan worden.

De winkelketen doet dat naar eigen zeggen "in lijn met het advies" van brancheorganisatie Inretail. Het bedrijf gaat ervan uit dat klanten graag alleen op afspraak blijven winkelen. "Bijna driekwart voelt zich bijzonder en er is een groot gevoel van veiligheid tijdens het winkelen", aldus het bedrijf in een persbericht.

Hoe lang de winkelketen op afspraak blijft werken is niet duidelijk. Het bedrijf zegt de werkwijze de komende tijd te blijven evalueren.

Kabinet houdt vast aan versoepelingen

De aangekondigde versoepelingen van de coronamaatregelen, zoals het afschaffen van de avondklok en het beperkt openen van de terrassen, gaan overmorgen door. Ingewijden melden dat het kabinet geen reden ziet om de versoepelingen terug te draaien of aan te passen nu de besmettingscijfers nog niet echt dalen en ziekenhuizen aan de grens van hun IC-capaciteit zitten.

Vanmorgen bespraken de meest betrokken ministers digitaal de stand van zaken. Volgens de ingewijden is geconstateerd dat de huidige situatie grotendeels hetzelfde is als vorige week, toen de versoepelingen werden aangekondigd. De cijfers verschillen weliswaar van dag tot dag, maar het algehele beeld is hetzelfde. Daarom zien de ministers geen reden om het beleid dat is ingezet te wijzigen.

Ziekenhuizen in het zuiden van het land luidden de noodklok omdat de situatie op de IC's daar niet vol te houden is. In het hele land wordt de reguliere zorg verder afgeschaald om capaciteit vrij te spelen voor de verpleging van coronapatiënten.

RIVM: 6257 nieuwe besmettingen, gemiddelde stijging

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 6257 nieuwe bevestigde coronabesmettingen gemeld. Dat zijn er 1797 minder dan gisteren.

Gemiddeld stijgt het aantal positieve coronatests juist: afgelopen week werden gemiddeld 8083 positieve tests per dag geregistreerd. Dat is een stijging van 5 procent vergeleken met vorige week.

In de ziekenhuizen nam de bezetting toe. Er zijn dus meer coronapatiënten opgenomen dan dat er werden ontslagen of overleden. Er liggen nu 2572 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 2532), van wie 813 op de IC (gisteren: 841), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Bij het RIVM werden 13 overleden covid-patiënten gemeld. Gisteren waren dat er nog 11. De afgelopen zeven dagen registreerde het RIVM gemiddeld 18 doden per dag, tegen 21 doden per dag een week eerder.

In het weekend worden minder sterfgevallen doorgegeven aan het RIVM. Daardoor zijn op zondag en maandag deze cijfers vrijwel altijd lager dan in de rest van de week.

Premier Johnson onder vuur om uitspraak over lockdown

De Britse premier Boris Johnson krijgt kritiek vanwege uitspraken die hij zou hebben gedaan. Hij heeft volgens de Britse krant Daily Mail in oktober gezegd dat hij liever zou zien dat "duizenden lijken zich opstapelen" dan dat hij een nieuwe lockdown zou moeten afkondigen.

Hij zou dat hebben gezegd toen gezondheidsadviseurs en ministers bij de premier bleven aandringen op een lockdown. "Volgens bronnen heeft hij toen vanuit zijn kantoor geroepen dat hij geen lockdown wilde", zegt NOS-correspondent Tim de Wit.

Wie de bron van de krant is, is volgens hem niet helemaal duidelijk. "In andere media werd al snel de link gelegd tussen deze uitspraak en een ruzie tussen Johnson en zijn voormalige topadviseur Dominic Cummings. Die ging met veel drama en ruzie weg en heeft dus een motief, maar ontkent zelf dat hij de bron is."

De regering zegt dat het bericht onzin is, maar de oppositie wil opheldering van de premier. "Labour springt hier bovenop en wil dat Johnson in het Lagerhuis een verklaring aflegt. Over twee weken zijn er regionale verkiezingen waar zijn partij ook aan meedoet, dus dit is voor Johnson geen lekker moment om onder vuur te liggen", zegt De Wit.

Europese Commissie spant rechtszaak aan tegen AstraZeneca

De Europese Commissie heeft een rechtszaak aangespannen tegen farmaceut AstraZeneca omdat het bedrijf het contract voor de levering van de coronavaccins niet zou zijn nagekomen. Ook had het geen betrouwbaar plan om tijdige leveringen te garanderen, vindt Brussel. Een woordvoerder maakte het nieuws bekend op een persconferentie, waarbij hij opmerkte dat alle 27 EU-lidstaten achter de stap staan.

"De lidstaten zijn het zat", zegt Brussel-correspondent Sander van Hoorn. "Er zijn blijvend te weinig vaccins van AstraZeneca en op een gegeven moment moet je kijken of je dat slikt, of dat je zegt: dit is het moment om naar de rechter te stappen. De 27 lidstaten besloten unaniem dat laatste."

Zowel in het eerste als in het tweede kwartaal voldeed de Brits-Zweedse fabrikant niet aan zijn verplichtingen. Eerder al zei een woordvoerder van het bedrijf dat "door de complexiteit van de vaccinproductie" sommige batches niet werden goedgekeurd. In het eerste kwartaal ging het om zeker tien miljoen doses minder dan aanvankelijk verwacht. Ook deze maand liepen de leveringen vertraging op.

AstraZeneca zegt teleurgesteld te zijn en laat weten zich "met kracht te verdedigen" in de rechtszaal. Het bedrijf zegt het contract "volledig te hebben nageleefd" en wil het geschil zo snel mogelijk oplossen. Ook zegt de farmaceut eind april 50 miljoen doses aan Europa te zullen leveren, zoals afgesproken.

Storing in de CoronaCheck-app is verholpen

De storing in de CoronaCheck-app waardoor niet iedereen een testbewijs kreeg dat toegang geeft tot een Testen voor Toegang-evenement is verholpen. De storing ontstond donderdag. Daardoor kregen sommige mensen geen bewijs op hun app. Ze konden wel met een geprinte QR-code naar uitjes.

Ook moesten 150 mensen langer dan een dag wachten op een sneltestuitslag, die normaal binnen een half uur bekend is. Dat kwam door een korte storing bij Lead Healthcare, het bedrijf dat de testen uitvoert en verwerkt. Deze storing is ook verholpen.

In het vervolg kan iedereen weer een QR-code laten scannen met de app en zo naar evenementen gaan. Testen voor Toegang zegt dat het bedrijf niet meer zal werken met geprinte bewijzen, omdat het dan moeilijker is om te controleren of het testbewijs daadwerkelijk van de bezoeker is die deze laat zien.

Speciale teststraat op Duitse grens voor studenten en mantelzorgers

De GGD opent morgen een speciale snelteststraat op de grensovergang met Duitsland bij Bad Nieuweschans. De teststraat is bedoeld voor mensen die de grens moeten oversteken voor bijvoorbeeld hun studie of omdat ze mantelzorger zijn.

Sinds enkele weken moeten Nederlanders een negatieve coronatest bij zich hebben als ze in Duitsland zijn. Die mag maximaal 48 uur oud zijn en moest tot nog toe bij een commerciële teststraat worden afgenomen. Voor mensen die regelmatig in Duitsland moeten zijn, lopen de kosten op. Daarom heeft de GGD een speciale testraat geopend.

"Het is niet voor mensen die in Duitsland naar de supermarkt willen of daar willen tanken", zegt directeur Jos Rietveld van de GGD Groningen tegen RTV Noord. "Maar denk bijvoorbeeld aan studenten, stagiairs en mantelzorgers. Het is mooi dat die niet meer hoeven te betalen voor hun test." Voor mensen die in Duitsland werken is eerder al een oplossing gevonden. Zij mogen zich gratis laten testen in Duitse centra.

De teststraat is dagelijks tussen 08.00 uur en 15.30 uur geopend. De verwachting is dat er per dag tientallen mensen gebruik van gaan maken.

Mondkapjes-boete van 525 euro in Thailand

Mensen die in Thailand zonder gezichtsmasker de straat op gaan, riskeren een boete van 20.000 baht, dat is zo'n 525 euro. Deze regel geldt in 48 provincies. Ziekenhuizen in Thailand worstelen met het stijgende aantal besmettingen.

De hoofdstad Bangkok kampt met het hoogste aantal nieuwe besmettingen. Daar sluiten 30 soorten bedrijven, onder meer dierentuinen, bioscopen, cafés, zwembaden en massagesalons hun deuren. Bijeenkomsten van meer dan twintig mensen zijn verboden. Winkelcentra en supermarkten blijven met aangepaste openingstijden open. Ondanks de oplopende cijfers is er geen landelijke lockdown, maar nemen de provincies afzonderlijk maatregelen.

Na maanden weer fysiek onderwijs: 'geweldig, maar ook even wennen'

Na maanden thuiszitten krijgen studenten in het hoger onderwijs sinds vandaag weer gemiddeld één dag in de week fysiek onderwijs. Studenten en leraren zijn blij om elkaar weer in het echt te kunnen zijn. "Het is toch anders dan alleen achter je laptopje."

Na maanden weer fysiek onderwijs: 'geweldig, maar ook even wennen'

'Groot aantal scholen heeft nog geen sneltests ontvangen'

Nog maar een klein deel van de scholen in Nederland heeft sneltests ontvangen. Dat blijkt uit een peiling van de Algemene Vereniging van Schoolleiders (AVS). De vereniging zette een enquête uit onder 4000 schooldirecteuren die in verschillende delen van Nederland in het onderwijs werken. 800 directeuren reageerden.

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) had aangekondigd dat de sneltests vanaf vorige week dinsdag geleverd zouden worden. Inmiddels heeft slechts 5 procent van de 800 ondervraagde scholen de tests binnen. De AVS hoopt dat de overige 95 procent van de scholen voor het einde van de meivakantie is voorzien van sneltests.

Petra van Haren, voorzitter van de AVS: "Schooldirecteuren zijn afgelopen maanden erg druk geweest en ze zijn toe aan de meivakantie. Het is echt belangrijk dat de sneltests er snel komen. Het regelmatig groepen naar huis sturen zorgt voor extra druk op schoolleiders. Ze zijn zelfs op niet-werkdagen en in het weekend bezig om vervangers te zoeken om zo te voorkomen dat kinderen naar huis moeten of er geen onderwijs kan worden verzorgd", zegt Van Haren.

Zorgen over verkoop niet-goedgekeurde zelftests

Het RIVM en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport waarschuwen consumenten om alleen goedgekeurde zelftests te kopen. De afgelopen maand kreeg de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) tientallen meldingen binnen over webwinkels die niet-goedgekeurde coronazelftests verkopen. "Wij kunnen de kwaliteit van andere testen niet garanderen", laat het ministerie weten.

Een consument hoeft eigenlijk maar één ding te doen: checken of de zelftest in het overzicht met goedgekeurde zelftests staat. De prijs van het product speelt hierbij geen rol. Wat je voor een test betaalt zegt niets over de kwaliteit. De ene supermarkt vraagt bijvoorbeeld 2,89 euro en de ander 8,99 euro.

Lockdown zorgt voor hogere omzet PostNL

Tijdens de lockdown werd er veel online geshopt en dat heeft bij PostNL gezorgd voor een hogere omzet. Dat blijkt uit de voorlopige kwartaalcijfers die het postbedrijf vandaag bekendmaakte.

PostNL gaat ervan uit dat de stijging eenmalig is en zal dalen na de lockdown. Wel blijft een sterke trend zichtbaar van structureel meer online aankopen.

Bij de gewone geadresseerde post was er meer werk door onder meer het briefstemmen voor 70-plussers voor de Tweede Kamer en de uitnodigingen voor de coronavaccinaties.

Efteling lijdt 14,5 miljoen euro verlies in coronajaar

De Efteling heeft in 2020 14,5 miljoen euro verlies geleden. Dat schrijft Omroep Brabant op basis van cijfers die de Efteling heeft bekendgemaakt. In het coronajaar brachten 2,9 miljoen een bezoekje aan de Efteling, ondanks alle maatregelen. In 2019 maakte het park nog een winst van 19,3 miljoen euro, met een omzet van bijna 228 miljoen.

Het park was vorig jaar in totaal veertien weken gesloten en veel overnachtingen in de hotels en vakantieparken konden niet doorgaan. Een deel van de 3000 medewerkers zat thuis. Er werden, volgens de Efteling, veel maatregelen genomen om verliezen te beperken.

"Mede dankzij de NOW-regeling van de overheid, onze financiers en aandeelhouder kunnen we voorzichtig, positief vooruitkijken. 2020 was het slechtste jaar ooit, maar de Efteling heeft een gezonde financiële basis opgebouwd, waar we nu de vruchten van plukken. En als de vaccins hun werk doen en we vanaf 11 mei weer open mogen, kunnen we tenminste weer gaan opbouwen."

Bestuurslid Amsterdam UMC: alle hens aan dek op de IC's

In ziekenhuizen in Noord-Holland en Flevoland wordt bezorgd gekeken naar de grote druk op de zorg. "Al sinds twaalf weken is het bij ons alle hens aan dek", zegt Mark Kramer, bestuurslid van het Amsterdam UMC en voorzitter van het Regionaal Overleg Acute Zorgketen Noord-Holland en Flevoland, in het NOS Radio 1 Journaal. "We moeten alle zeilen bijzetten om te zorgen voor de capaciteit die nodig is om ernstig zieke patiënten met en zonder covid te behandelen."

Volgens hem is het overplaatsen van patiënten uit overbelaste ziekenhuizen onvermijdelijk. "Het zal gewoon moeten als het zover komt. Schouders eronder en zorgen dat die capaciteit er is", zegt hij. "Het absolute aantal IC-patiënten in de eerste piek vorig jaar is hoger dan nu. Maar die piek was toen veel korter." Hij vergelijkt de tweede golf met een marathon. "Het personeel raakt mentaal en fysiek uitgeput. Dat is mijn grootste zorg op dit moment."

Ook in de dertien ziekenhuizen in Noord-Holland en Flevoland is het al meerdere keren voorgekomen dat een intensive care vol lag. "Toen hebben we dat ziekenhuis direct moeten helpen", zegt Kramer. "En de andere ziekenhuizen in de regio hebben er toen voor gezorgd dat de patiënten elders konden worden opgenomen."

Gisteren waarschuwden Brabantse intensivisten dat het "niet langer vol te houden" is op de intensivecare-afdelingen. Kramer doet daarom een oproep aan mensen om zich aan de basisregels te houden. "Het feit dat het aantal IC-opnames nu stijgt, komt door ons gedrag van drie weken geleden", zegt Kramer. "Omdat het Vondelpark toen tjokvol zat met mensen die zich aan god noch gebod hielden. Daar zit het probleem." Hij vreest ook voor morgen, als het Koningsdag is. "Ik hou mijn hart vast als ik het gedrag zie van de afgelopen twee weken."

Studenten weer deels welkom op hogescholen en universiteiten

Vanaf vandaag mogen hogescholen en universiteiten weer beperkt open. Doel is dat elke student zeker een keer per week weer in de collegebanken kan zitten.

"Studenten brengen zoveel energie mee. Het borrelt al als je het plein oploopt. De gebouwen waren de afgelopen maanden echt ontzield", zegt bestuurder Erica Schaper van NHL Stenden High School in Leeuwarden tegen Omrop Fryslân. "Die energie van studenten heb ik het allermeest gemist."

In de gebouwen moeten studenten en docenten anderhalve meter afstand van elkaar houden. Ook de studenten onderling. "We willen geen grote congestie, daarom hebben we nieuwe wandelroutes uitgestippeld." Daarnaast kunnen studenten op vrijwillige basis twee keer per week een zelftest doen.

De Universiteit Leiden was de afgelopen dagen ook druk met de voorbereidingen voor de heropening. Volgens een woordvoerder kan ongeveer 30 procent van de 30.000 studenten tegelijkertijd aanwezig zijn. "Vooral voor de eerstejaarsstudenten is het fijn. Die hebben we dit jaar in kleine tutorgroepjes opgedeeld. Het is goed dat zij elkaar weer in het echt kunnen ontmoeten", zegt een woordvoerder tegen Omroep West.

De universiteiten en hogescholen hopen dat de gedeeltelijke heropening het startschot is van een volledige heropening aankomend academiejaar. "De signalen zijn positief. Hopelijk kunnen we in september echt weer opengaan", zegt Schaper. Wel is de verwachting dat een deel van het onderwijs digitaal blijft. "Grootschalige kennisoverdracht zoals een hoorcollege kan in de toekomst perfect digitaal blijven. Dat werkt goed, merken we."

Burgemeesters en politie maken zich zorgen over illegale feestjes Koningsdag

Ook al is de verleiding groot, ook dit jaar moet Koningsdag sober gevierd worden. Burgemeesters en politie vrezen dat mensen zich niet aan de coronamaatregelen zullen houden.

Voorzitter van de politiebond NPB Jan Struijs constateert dat mensen online voorbereidingen treffen voor illegale feestjes. "Ondanks dat we oproepen om het ook dit jaar klein te vieren zien we dat mensen toch plannen maken om er op uit te gaan." Online zijn er aankondigingen voor illegale feesten in recreatiegebieden, parken, dakterrassen en studentenhuizen.

Struijs maakt zich vooral zorgen over het handhaven achter de voordeur. "We kunnen alleen wat doen als er bijvoorbeeld een melding komt van geluidsoverlast. Als het alleen om een samenkomst gaat, kunnen we weinig doen."

En dat wekt bij burgers ergernis, merkt Struijs. "Burgers die bellen om melding te doen zeggen dan: ja wij houden ons allemaal aan de maatregelen en drie deuren verder zitten ze met elkaar een feestje te vieren in de tuin en de politie doet niets." Hij zegt dat de inzet van politie en boa's is opgeschaald en dat ze op alles voorbereid zijn.

Reizigers tussen Hongkong en Singapore niet meer in quarantaine door 'luchtreisbubbel'

Vanaf 26 mei hoeven reizigers die tussen Hongkong en Singapore reizen niet meer in quarantaine. De twee regeringen zijn tot dit plan gekomen omdat ze het toerisme tussen de twee steden willen stimuleren.

Onder bepaalde gezondheidsvoorwaarden kunnen toeristen gebruik maken van deze 'luchtreisbubbel'. Zo moeten ze twee weken voor hun vertrek volledig gevaccineerd zijn en de lokale corona-app op hun telefoon hebben.

In november vorig jaar werd het plan van de luchtreisbubbel ook al aangekondigd. Toen ging het niet door omdat het aantal besmettingen in Hongkong te sterk was gestegen.

Gommers: minder operaties om IC-bedden vrij te maken

Het enige dat ziekenhuizen kunnen doen om voor meer IC-bedden te zorgen, is om nog minder geplande operaties te doen. IC-voorman Diederik Gommers heeft dat gezegd in het NOS Radio 1 Journaal. "Het is overal heel erg druk en de Brabantse collega's kunnen eigenlijk niet verder opschalen, dus proberen we dat elders in Nederland te doen."

Maar meer bedden met bijbehorend personeel vrijmaken, is ingewikkeld. "Veel mensen zitten erdoorheen, er is een hoog ziekteverzuim. En het is meivakantie, veel verpleegkundigen gaan op vakantie met hun gezin."

Met volle IC-afdelingen én versoepelingen die overmorgen ingaan, snapt Gommers dat mensen het soms niet meer begrijpen. "Het is heel moeilijk voor te stellen dat aan de ene kant het terras opengaat en aan de andere kant zorgmedewerkers alles uit de kast halen om te zorgen dat iedereen een bed heeft."

Maar de versoepelingen zijn gebaseerd op de modellen van het RIVM, waarin ook het effect van vaccinaties wordt meegenomen. "Nu vaccineren we heel hard. Je hoopt dat de modellen kloppen. Het is belangrijk dat mensen niet het idee hebben dat het voorbij is. We zitten nog vol in de derde golf en hebben de piek nog niet bereikt."

Vijfde dag op rij recordaantal besmettingen in India

In India is voor de vijfde dag op rij een wereldwijd recordaantal coronabesmettingen geregistreerd. Ook het aantal mensen dat kwam te overlijden door het virus was nog niet eerder zo hoog, meldt het ministerie van Volksgezondheid.

Afgelopen etmaal testten 352.991 inwoners van India positief op covid-19. Sinds het coronavirus in India uitbrak zijn al meer dan 17 miljoen mensen positief getest. Het aantal sterfgevallen nam toe met 2812 naar 195.123.

De werkelijke aantallen liggen waarschijnlijk hoger. "Bij testlaboratoria is het zo druk, dat lang niet iedereen een test kan krijgen", zegt correspondent Aletta André in het NOS Radio 1 Journaal.

"Het gebrek aan zuurstof heeft de afgelopen dagen het punt bereikt dat patiënten sterven vanwege zuurstofgebrek." Dat komt deels door gebrekkige logistiek. "Er is in sommige gebieden nog wel zuurstof, maar het vervoer is een probleem door te weinig cilinders en tanks."

Critici zeggen dat de autoriteiten niet goed voorbereid waren op een tweede golf van besmettingen. Volgens hen werd slecht gereageerd toen een gemuteerde variant van het virus opdook. Er werden grote politieke en religieuze bijeenkomsten gehouden waar het virus zich snel kon verspreiden.

De Europese Unie en het Verenigd Koningrijk hebben gisteren hulp toegezegd. Met zuurstof en medicijnen proberen ze de overbelaste ziekenhuizen te ondersteunen.

Nederland heeft vanwege de hoge besmettingen een vliegverbod vanuit India ingesteld. Vanaf vanavond 18.00 uur mogen er geen passagiersvluchten landen op Schiphol.

Goedemorgen

Welkom. In dit liveblog vind je al het coronanieuws uit binnen- en buitenland van maandag 26 april. Het blog van gisteren kun je hier terugvinden.