Van Tabakswet tot rookverbod op perron: rookvrije samenleving komt dichterbij

Steeds meer Nederlanders storen zich aan rokers op publieke plekken. Instanties trekken zich de klachten aan en nemen maatregelen.

Vandaag kondigde ProRail aan alle stations in Nederland binnen twee jaar rookvrij te willen maken. Gisteren werd bekend dat ook op steeds meer terrassen niet meer mag worden gerookt. En vanaf 1 augustus volgend jaar mag er niet meer worden gerookt op terreinen van onderwijsinstellingen.

Daarnaast blijven de prijzen van sigaretten flink stijgen. Een rookvrije samenleving lijkt steeds dichterbij te komen. Een overzicht van de maatregelen die de afgelopen twee decennia zijn ingesteld om roken te ontmoedigen.

Tabaksontmoedigingsbeleid (1996)

De eerste stappen op het gebied van antirookmaatregelen werden gezet halverwege de jaren 90. Nieuw onderzoek naar de gezondheidsrisico's van roken leidde tot het tabaksontmoedigingsbeleid van minister Els Borst.

In de nota van Borst stonden maatregelen om de Tabakswet te versterken. Onder meer lobbyen van de tabaksindustrie werd beperkt.

Nieuwe wet (2002)

In 2002 ging de gewijzigde Tabakswet in. Er werden een rookverbod op de werkplek en een volledig reclameverbod van kracht. Daarnaast werd de leeftijdsgrens voor roken 16 jaar. Dat creëerde een enorme verandering in de samenleving. Roken werd opeens minder geaccepteerd. De sociale normen veranderden en het aantal rokers begon af te nemen.

NOS op 3 maakte eerder een video over hoe het imago van de roker in de jaren is veranderd:

Nederland ratificeert wereldwijde Tabaksverdrag (2005)

Drie jaar later werd het FCTC-verdrag, oftewel het wereldwijde Tabaksverdrag, geratificeerd. Daardoor werd er veel meer geïnvesteerd in campagnes tegen roken, werden de accijnzen op sigaretten hoger en mocht de tabaksindustrie geen invloed meer hebben op de ontwikkeling van beleid.

Rookverbod in horeca (2008)

Minister Ab Klink (Volksgezondheid) bepaalde dat ook werknemers in de horeca recht hadden op een rookvrije werkplek. Daarmee moesten alle horecagelegenheden per direct rookvrij zijn. Het duurde nog tot 2014 voordat de horeca echt rookvrij was, na een uitspraak van de Hoge Raad, omdat kleine cafés lang een uitzonderingspositie hielden.

Stoppen met roken wordt vergoed door zorgverzekeraar (2011)

Drie jaar later werd hulp bij het stoppen met roken toegevoegd aan het basispakket van de zorgverzekering. Voor die tijd moest zelf worden betaald voor hulpmiddelen.

Rookverbod, leeftijd en foto's op pakjes (2014-2016)

Tussen 2014 en 2016 werden er veel maatregelen doorgevoerd. Er kwamen nieuwe, heftige foto's op sigarettenpakjes, de leeftijdsgrens voor roken werd verhoogd van 16 naar 18 jaar.

Supermarkten en drogisterijen stoppen met verkoop sigaretten (2018)

Lidl kondigde vorig jaar als eerste supermarkt aan over vier jaar de sigaretten uit de schappen te halen.

Anno 2019

Het gaat dus steeds een stapje verder. Zo trok een verslavingskliniek onlangs aan de bel bij de Tweede Kamer met het verzoek klinische behandelingen te vergoeden. En staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid wil dit jaar nog alleen maar sigarettenpakjes in de winkel hebben met allemaal dezelfde vorm en neutrale kleur.

In 2020 gaan er weer nieuwe maatregelen in. Dan worden de sigaretten uit het zicht gehaald. Dus ook de sigarettenautomaten.