Het is het uur van de waarheid voor de regerende partij van Zuid-Afrika, het ANC. Zondag kiest de door corruptieschandalen geplaagde partij een nieuwe leider. Er zijn zeven kandidaten voor de opvolging van president en partijleider Jacob Zuma, tegen wie 738 corruptie-, fraude en andere aanklachten lopen.
Slechts twee kandidaten maken kans: Nkosazana Dlamini-Zuma (68), de ex-vrouw van Zuma die staat voor meer van hetzelfde, en ondervoorzitter, oud-vakbondsman en nu bedrijfsleider Cyril Ramaphosa (65), die de partij opnieuw naar het centrumpad wil leiden.
Gouden jaren
Nkandla, op het platteland van KwaZoeloe-Natal, is het land van de Zuma's: honderden families met die achternaam wonen er in de heuvels. Het is precies tien jaar geleden dat de beroemdste onder hen, Jacob Zuma, tot partijleider van het ANC werd gekozen.
Nkandla is er wel bij gevaren. De kruimelige modderwegen worden geasfalteerd en er is flink geïnvesteerd in het dorp. Zo staat er nu een nieuwe lagere school en een ontwikkelingscentrum voor jonge boeren. Sinds Zuma president is van Zuid-Afrika beleeft Nkandla gouden jaren.
Ze oordelen over ons, aan de hand van één persoon. En dat is verkeerd.
ANC-lid Sibongiseni Bhengu: "Er was hier geen elektriciteit. Er was geen geasfalteerde weg. Er was geen water. Nu hebben we dat allemaal. Dat betekent dat we ons ontwikkelen. daar heeft de regering, die wordt geleid door het ANC, voor gezorgd."
Maar wat vinden ze dan van alle corruptieschandalen rond president Zuma? "Zuma is de leider van het ANC. Het is niet alleen Zuma, maar de ANC-regering die door Zuma wordt geleid. Nkandla is Zuma nog steeds goed gezind."
'Goed hart'
Maar in het gebied staat ook de schande van het land: de villa van Zuma. De verbouwing van zijn huis kostte bijna 20 miljoen euro en is daarmee het duurste huis in heel het land. Zuma maakte voor de verbouwing gebruik van staatsgeld. De oppositie eist dat hij uit eigen zak ieder cent terugbetaalt.
De schandalen rond Zuma doen de familieleden met dezelfde achternaam pijn. Zuma is bijna een nationaal scheldwoord geworden. "Ze zeggen tegen je, al die Zuma's zijn hetzelfde. Ze oordelen over ons, aan de hand van één persoon. En dat is verkeerd", zegt Posha Zuma.
Mike Zuma, een neef van de president: "Hij is iemand met een goed hart. Hij helpt iedereen die zijn hulp nodig heeft. Mensen hebben de goedheid van zijn hart misbruikt."
Maar Jacob Zuma is inmiddels symbool geworden voor de corruptie, het wanbeleid en het patronagesysteem dat hij in de afgelopen acht jaar heeft opgebouwd. Dat dreigt allemaal uit elkaar te vallen als dit weekend het partijcongres niet zijn ex-vrouw Nkosazana Dlamini-Zuma kiest als zijn opvolger, maar vice president Cyril Ramaphosa. Want dan zou Zuma wel eens snel voor de rechter moeten verschijnen voor de 738 aanklachten van corruptie.
Zuma rekent erop dat de moeder van zijn kinderen hem altijd zal beschermen. Nkosazana was al twee maal minister en leidde de Afrikaanse Unie. Maar ze heeft weinig charisma en haar overwinning zou funest zijn voor het ANC, zo waarschuwen analisten.
"Ze maakt geen enkele kans. Hoe kan zij Zuid-Afrika leiden? Elke keer als ze optreedt als staatshoofd, zullen mensen herinnerd worden aan Zuma", zeggen critici.
Helaas zijn de recente gebeurtenissen in Zimbabwe met Grace Mugabe een slecht voorbeeld. Als Nkosazana wint dan is het ANC een familie-dynastie. Op het aanstaande congres staat daarom niet alleen de toekomst van Zuma op het spel, of die van het ANC, maar die van het hele land.
