Kabinet-Rutte III zonder problemen aan de slag

Samenvatting in video

Kijk hier naar een samenvatting van het debat van vandaag in drie video's: avond, middag en ochtend.

Samenvatting

In de Tweede Kamer komt voortaan de Nederlandse vlag te hangen. Alle partijen stemden daar voor behalve de Partij voor de Dieren.

Het is de onverwachte afsluiter van twee dagen Kamerdebat over de plannen van het kabinet-Rutte III.

Een andere uitkomst is dat er niet wordt bezuinigd op de wijkverpleegkundigen. En dat het kabinet de dividendbelasting echt gaat afschaffen, ondanks protesten van de oppositie.

Het kabinet heeft beloofd de oppositie de komende jaren de reikende hand te bieden. De oppositie heeft beloofd, op sommige punten althans, met het kabinet mee te denken.

Drie bewindslieden hebben hun eerste motie van wantrouwen van PVV-leider Wilders overleefd. En premier Rutte moest af en toe zijn verontschuldigingen aanbieden voor iets te los geformuleerde uitspraken.

Maar Rutte III kan zonder kleerscheuren van start.

Debat afgesloten

Voorzitter Arib heeft de vergadering gesloten. Traditioneel gaan nu alle Kamerleden langs bij de ministers in vak K om ze een hand te geven. Daarna mag iedereen naar huis. Morgen is er weer een ministerraad en voor het eerst sinds de verkiezingen geeft premier Rutte weer zijn wekelijkse persconferentie. Dat is rond 13.00 uur. De persconferentie is live te volgen op NPO Politiek.

Ook zijn er voor het eerst weer opnamen van Het gesprek met de minister-president. Dat wordt om 18.35 uur uitgezonden in het programma EenVandaag op NPO1.

Triomf voor Van der Staaij (SGP)

Vlag in Tweede Kamer

De Tweede Kamer stemt ook in met het voorstel van SGP-leider Van der Staaij om in de grote zaal met de blauwe stoeltjes in de Tweede Kamer de Nederlandse vlag te laten wapperen. Kamervoorzitter Arib: "Nu moeten we hem dus laten wapperen. Dat wordt dan iets met een föhn."

De stemmingen gaan beginnen

FvD-leider Baudet vraagt eerst het woord. Hij wil een hoofdelijke stemming over zijn eigen motie die gaat over een afkoelingsperiode van twee jaar voor bewindslieden vanwege belangenverstrengeling. Dat betekent dat de namen van alle 150 Kamerleden worden opgelezen en dat die dan voor of tegen moeten zeggen.

De hele Tweede Kamer stemt voor de motie om geen bezuinigingen door te voeren voor de wijkverpleegkundigen.

Kabinet houdt vast aan schrappen dividendbelasting

Wat na het debat over de regeringsverklaring niet is veranderd, is dat het kabinet de dividendbelasting voor buitenlandse aandeelhouders en beleggers gaat schrappen.

Volgens het kabinet is dat nodig om Nederland aantrekkelijk te houden voor grote internationale bedrijven die veel werkgelegenheid met zich meebrengen. Er werken nu twee miljoen Nederlanders bij die multinationals.

Een deel van de oppositiepartijen vindt het een "kadootje voor het bedrijfsleven", zoals SP-leider Roemer zegt. Lees hier een analyse:

Stemmingen om 21.45 uur

De Tweede Kamer stemt om 21.45 uur over de ongeveer 50 moties. Zoals gezegd wordt naar alle waarschijnlijkheid alleen de 'wijkverplegingsmotie' aangenomen. Het is nog niet bekend of er een hoofdelijke stemming wordt aangevraagd door een van de fracties. Dat betekent dat alle Kamerleden een voor een voor of tegen moeten zeggen.

Er wordt ook gestemd over de moties van wantrouwen tegen de twee ministers Grapperhaus en Ollongren en staatssecretaris Visser. Die gaan het niet halen omdat alleen de PVV en FvD voor gana stemmen.

Rutte sluit af en gaat aan het bier

Premier Rutte sluit het debat af. Hij belooft al het mogelijke te doen om voor plannen een breed draagvlak te krijgen door ook de oppositiepartijen bij het beleid te betrekken.

Voorzitter Arib sluit de vergadering en terwijl de microfoon nog open staat zeggen premier Rutte en vice-premier De Jonge tegen elkaar "We gaan aan het bier!"

Sanering varkenssector

Premier Rutte geeft aan dat het niet de bedoeling is van het kabinet om 200 miljoen euro te investeren in het verminderen van het aantal varkensbedrijven in gebieden waar er te veel zijn, om ze vervolgens elders in het land weer terug te krijgen.

Het is dus de bedoeling dat er echt minder grote varkensbedrijven komen. "Maar we moeten de nieuwe minister van Landbouw de kans geven hier beleid over te maken." Landbouwminister Schouten van de ChristenUnie gaat dat doen.

Steun voor de 'wijkverplegingsmotie'

Premier Rutte keurt de motie van PvdA-leider Asscher niet af maar laat het aan de Tweede Kamer om daar voor of tegen te stemmen. Dat betekent dat de regeringspartijen VVD, CDA, D66 en CU zelf een oordeel kunnen vormen. In ieder geval een van die partijen zal voor stemmen, zodat er een Kamermeerderheid is.

"Daar ben ik heel blij mee", zegt Asscher. Het akkoord houdt in dat er wel geld af mag voor bureaucratie, maar dat dat niet ten koste mag gaan van de kwaliteit en de toegankelijkheid van de zorg voor ouderen. Ook mag de werkdruk van wijkverpleegkundigen niet toenemen.

Om 21.45 uur wordt er gestemd.

'Walgelijke motie'

Premier Rutte noemt een motie van de PVV om de koran te verbieden een walgelijke motie. "Moeten we dan langs de deuren? Wat is hier de bedoeling van?"

Campagne Ouderenambassadeur loopt door

Het kabinet zet de campagne tegen vooroordelen over oudere werknemers voort. Het contract met oud-voetballer John de Wolf loopt nog tot het einde van het jaar, zegt premier Rutte. Maar ook daarna wordt de campagne op de een of andere manier voortgezet.

Coalitie misschien akkoord

Premier Rutte is begonnen aan het laatste gedeelte van het debat over de regeringsverklaring. Hij reageert op alle moties die zijn ingediend door te zeggen of hij ze ziet als steun voor het kabinetsbeleid of dat hij ze ontraadt.

De enige motie die kans maakt om overgenomen te worden is die van PvdA-leider Asscher en de voltallige oppositie over de wijkverpleging. In de wandelgangen horen wij dat premier Rutte nog een kleine verandering in de tekst gaat vragen aan Asscher, en dat dan de vier regeringspartijen misschien wel akkoord kunnen gaan.

De Monitor beantwoordt vragen over wijkverpleging

Premier Rutte noemt het een afremming, PvdA-leider Lodewijk Asscher noemt het een bezuiniging. Bij het debat over de regeringsverklaring bleef het vaag of de wijkverpleging straks minder geld krijgt, of niet. De laatste aflevering van het KRO-NCRV-programma De Monitor stond volledig in het teken van de wijkverpleging. Journalist en onderzoeker Huub Floor van De Monitor beantwoordt onze vragen.

Overleg over wijkverpleging

De verschillende fracties eten op dit moment, en bij de coalitiepartijen wordt ook overlegd over de wensen van de oppositiepartijen verwoord in de vele moties.

Dan gaat het ook over de 'wijkverplegingsmotie'van PvdA-leider Asscher. Nu ook SGP-leider Van der Staaij zijn handtekening eronder heeft gezet wordt het wel erg lastig die te negeren.

Politiek verslaggever Ron Fresen: "Op één punt krijgt de oppositie waarschijnlijk wel wat voor elkaar. Namelijk dat er niet bezuinigd wordt op de kwaliteit van de wijkverpleging. Dat wil nu echt de hele oppositie. Er wordt nog over onderhandeld maar de regeringspartijen moeten eigenlijk wel. Anders blijft de uitgestoken hand van het kabinet na twee dagen wel erg leeg."

Samenvatting van de dag in video

Het debat begon vanmorgen met de antwoorden van premier Rutte op alle vragen uit de Tweede Kamer. Daar mocht bij gelachen worden. Maar het leverde soms ook felle discussies op.

Het debat is geschorst

Het debat gaat over ongeveer anderhalf uur weer verder. Dan gaat premier Rutte reageren op alle moties die door de oppositiepartijen zijn ingediend. Daarna is er weer een schorsing, van drie kwartier. Daarna wordt er over alle moties gestemd.

Baudet wil snelle reactie referendum

Baudet van FvD wil dat het kabinet binnen twee weken reageert op de referendumuitslag van het referendum dat in maart 2018 wordt gehouden. Dan wordt er tegelijk met de gemeenteraadsverkiezingen een referendum gehouden over de zogenoemde aftapwet of sleepwet.

"Bij het Oekraïne-referendum heeft premier Rutte een reactie op de uitslag lange tijd getraineerd met onduidelijke motieven", zegt Baudet. Hij wil daar geen herhaling van.

Denk zet deur ook op kier

Denk-leider Kuzu verwacht dat het kabinet het nog lastig krijgt omdat de coalitie maar een meerderheid van één zetel heeft. "Ik wil in ieder geval tegen de bewindspersonen zeggen dat de deur van Denk ook op een kier staat. Die deur gaat verder open als het kabinet de tweedeling in de samenleving tegengaat en discriminatie aanpakt."

Premier Rutte zei gisteren: "De deur van de Trêveszaal staat op een ruime kier." Dit omdat de coalitie in zowel de Tweede als de Eerste Kamer maar een meerderheid heeft van één zetel.

'Nederlandse vlag in zaal Tweede Kamer'

SGP-leider Van der Staaij wil dat de Nederlandse vlag zichtbaar in de grote zaal van de Tweede Kamer wordt neergezet. Klaver van GroenLinks wil weten of de Europese vlag daar dan ook bij komt te staan, zoals in buitenlandse parlementen.

"Het gaat alleen om het rood-wit-blauw", zegt Van der Staaij. CDA-leider Buma steunt dat het bestuur van de Tweede Kamer onderzoekt wat er aan vlaggen mogelijk is. Ook de PVV, FvD en Denk steunen in ieder geval het vlaggenplan.

Van der Staaij dient ook een motie in die ervoor zorgt dat winkeliers hun winkel op zondag dicht kunnen houden zonder dat ze dwangsommen krijgen. Het kabinet maakte gisteren al bekend dat de Zondagswet blijft bestaan.

50Plus vraagt opnieuw om verlaging AOW-leeftijd

Partijleider Krol van 50Plus vindt het kabinetsbeleid niet eerlijk voor ouderen. Hij wil dat de AOW-leeftijd naar 65 gaat en dat het belastingvoordeel op afgeloste huizen blijft bestaan.

Krol betreurt het dat er geen minister voor Ouderenzaken is gekomen. Die had volgens hem veel beter over alle beleidsterreinen heen kunnen kijken.

Thieme vindt klimaatbeleid onvoldoende

Partijleider Thieme van Partij voor de Dieren vindt het klimaatbeleid van het kabinet onvoldoende. Thieme dient verschillende moties in, zoals: alle nieuwbouw minimaal energie-neutraal, opgewekte zonne-energie door particulieren aantrekkelijk houden, vleesconsumptie en -productie verlagen, geen geld naar ondergrondse opslag CO2, energieakkoord openbreken om klimaatdoelstellingen te halen en een vleestaks in plaats van het hogere btw tarief.

Segers wenst het kabinet veel werkvreugde

ChristenUnie-leider Segers wenst het kabinet veel plezier, veel werkvreugde en de zegen van god.

Asscher dient motie in namens hele oppositie

PvdA-leider Asscher spreekt zijn waardering uit voor de manier waarop de regeringspartijen naar zijn pleidooi voor de wijkverpleging hebben geluisterd. Hij heeft inmiddels steun van alle oppositiepartijen, dat wil zeggen 74 van de 150 zetels. De partijen roepen het kabinet op de wijkverpleegkundigen uit te zonderen van bezuinigingen.

Ook Asscher houdt een pleidooi voor het in stand houden van de dividendbelasting omdat hij denkt dat anders alleen buitenlandse beleggers daarvan profiteren.

Pechtold positief

D66-leider Pechtold vindt het positief dat regeringspartijen en oppositiepartijen elkaars uitgestoken hand aan het zoeken zijn. Pechtold vindt het ook positief dat dit kabinet het project van voormalig minister Ploumen, She Decides, wil overnemen. Hij ziet dat als een teken van collegialiteit en continuïteit in de politiek.

'Nederland moet kernwapenverdrag ondertekenen'

SP-leider Roemer dient onder meer een motie in voor mensen met een Wajonguitkering, dat is een uitkering voor jonge mensen met een handicap. Hij roept het kabinet op die uitkering niet te korten. Ook vindt hij dat mensen met een handicap niet onder het minimumloon zouden moeten werken. Iets wat het kabinet wil mogelijk maken.

Roemer wil ook een "kernwapenvrije wereld" en dat het kabinet zich actief inzet om de kernwapens af te schaffen. Hij vindt dat Nederland alsnog het kernwapenverdrag moet ondertekenen. Roemer krijgt onder anderen steun van de PvdA, de partij van voormalig minister Koenders die het verdrag onvoldoende vond.

Buma: hier ligt een krachtig verhaal

"Dit kabinet is klaar voor de komende vier jaar. Ik geef ze graag het vertrouwen", zegt Buma. Hij dient geen moties in omdat hij het helemaal eens is met het regeerakkoord.

'Wie lobbyde bij Rutte voor dividendbelasting?"

GroenLinks-leider Klaver had het vanmiddag al aangekondigd: hij dient een motie in die premier Rutte om vertrouwelijke informatie vraagt. Klaver wil weten met welke bedrijven Rutte heeft gesproken waardoor het kabinet nu de dividendbelasting voor buitenlandse aandeelhouders wil schrappen.

Rutte zei vanmiddag dat hij door gesprekken met grote internationale bedrijven op de gedachte is gebracht, omdat dat het vestigingsklimaat van Nederland verbetert. Twee miljoen Nederlanders werken bij de grote bedrijven. "We moeten in Nederland als klein land een beter belastingklimaat hebben dan de sterke landen om ons heen, Duitsland, Frankrijk, Groot Brittannië."

Rutte weigerde vanmorgen de namen van die bedrijven door te geven die hij soms 'onofficieel' spreekt. "Dan horen we nooit meer wat", zei hij. Ook Asscher, Roemer, Thieme, Krol, Kuzu en Wilders hebben de motie van Klaver ondertekend.

'Veel steun geproefd voor regeerakkoord'

VVD-fractievoorzitter Dijkhoff wil het debat positief eindigen. "Ik heb veel steun geproefd voor dit regeerakkoord." Hij wenst het kabinet veel succes met de uitvoering ervan. "Laten we voor ogen houden voor wie we het doen. Niet voor onszelf, maar voor de Nederlanders."

Sterfdag Theo van Gogh

VVD-fractievoorzitter Dijkhoff is het met PVV-leider Wilders eens dat het goed is om stil te staan bij de sterfdag van schrijver en filmmaker Theo van Gogh.

Van Gogh fietste op 2 november 2004 zijn vertrouwde route door Amsterdam toen hij werd vermoord door de radicale moslim Mohammed B.. Die vond dat Van Gogh de islam had beledigd, onder meer met de film Submission over de positie van vrouwen binnen de islam. B. zit in de zwaarbeveiligde gevangenis in Vught.

'Denkt Wilders dat iemand zo met hem wil regeren?'

D66-leider Pechtold vraagt aan PVV-leider Wilders of hij denkt dat andere partijen zo ooit met hem willen regeren en wat hij dan eigenlijk voor zijn eigen kiezers doet. Wilders zegt dat hij staat voor zijn zaak en dat hij de enige is die dat doet. Hij wil geen compromissen sluiten om in de regering te komen zoals Pechtold, zegt hij. En hij denkt dat zijn kiezers dat begrijpen.

Wilders: 'Rutte is een slappeling'

PVV-leider Wilders begint zijn inbreng met een aanval op wat hij massa-immigratie noemt. Wilders: "Je kunt niet meer op de markt rondlopen zonder honderden hoofddoeken te zien. Wat is er niet gebeurd in mijn eigen Venlo. Daar hebben ze een eigen enclave in Blerick. Dat zijn de generaties van de toekomst. Als dit nu al gebeurt, hoe moet dat dan de komende twintig jaar? Dit land heeft leiderschap nodig en geen slappeling als premier Rutte."

Wilders dient moties in onder meer om de vennootschapsbelasting niet te verlagen en de dividendbelasting voor buitenlandse beleggers niet te schrappen. Ook wil hij geen asielzoekers meer en vindt hij dat de tijdelijke verblijfsvergunningen van Syriërs moeten worden ingetrokken. Ook vraagt hij om de "de-islamisering van Nederland".

En hij dient zijn aangekondigde moties van wantrouwen in tegen minister Grapperhaus, minister Ollongren en staatssecretaris Visser.

Debat gaat verder

Eerste spreker is PVV-leider Wilders.

D66 en GroenLinks doen eikeltjeshumor

Op Twitter zijn de twee partijen in de weer met de eikeltjespyjama, bekend gemaakt door Klaver van GroenLinks. Of eigenlijk door zijn vrouw. (Zie verderop in dit liveblog.)

Tijd voor wat handen, van kleffe tot slappe handen

Debat geschorst tot 17.30 uur

Er is een korte pauze. Daarna komen de fractievoorzitters weer aan het woord in deze volgorde:

Excuses van Rutte aan Klaver

De discussie tussen premier Rutte en GroenLinks-leider Klaver wordt feller. Rutte: "Ik snap niet dat de heer Klaver vriendjes is met die mensensmokkelaars. Waarom hij niets wil doen om hun business model te doorbreken."

Klaver eist excuses van Rutte. "Nu gaat hij te ver." Rutte geeft toe dat hij zich te hard heeft uitgedrukt. Maar blijft erbij dat in de huidige omstandigheden mensensmokkelaars veel geld kunnen verdienen met mensen in gevaar brengen en dat afspraken met Afrikaanse landen dat kunnen doorbreken.

Klaver blijft erbij dat elke vluchteling of asielzoeker moet worden beoordeeld door de EU op het wel of niet gevaar lopen in zo'n Afrikaans land.

Rutte en Klaver herleven discussie vluchtelingen

De discussie tussen premier Rutte en GroenLinks-leider Klaver over vluchtelingen herhaalt zich in het debat. Door hun verschil van mening mislukte een paar maanden geleden de formatie met GroenLinks, en schoof de ChristenUnie aan.

Volgens Rutte is het prima mogelijk om met Noord-Afrikaanse landen als Egypte, Libië en Tunesië te proberen afspraken te maken net als met Turkije. De drenkelingen of mensen in bootjes worden dan naar havens in die landen gebracht, in plaats van naar Italië. Rutte: "Dat zal stap voor stap moeten gebeuren en met alle waarborgen omgeven."

Klaver gelooft er nog steeds niets van. "Wie moet dan beoordelen of bijvoorbeeld een homoseksueel veilig is in Egypte en niet de gevangenis in gaat? De kapitein? Komt er dan een mini-tribunaaltje aan boord van dat schip om iedereen te beoordelen?"

Rutte grapt over de eikeltjespyjama van Klaver

GroenLinks-leider Klaver heeft er zichtbaar geen goede herinneringen aan, maar een paar maanden geleden plaatste zijn vrouw een foto op haar Facebookpagina van Klaver in een eikeltjespyjama. Premier Rutte is dat nog niet vergeten...

Welke wet op de inlichtingendiensten?

De AIVD legt zelf uit waarom de dienst een nieuwe wet nodig heeft: "Sinds de invoering van de huidige Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv2002) is de veiligheidssituatie in de wereld aanzienlijk verslechterd. In dat dreigingsbeeld heeft de steeds verder ontwikkelende technologie een nadrukkelijke rol."

Strikt genomen is er dus een Wiv in werking, zoals premier Rutte zegt. En ook het deel van de nieuwe wet waarin de toetsingscommissie wordt opgericht. Maar nog niet de hele Wiv waar in maart een referendum over wordt gehouden. Die gaat volgens een brief van minister Ollongren echt pas per 1 mei 2018 in werking.

'Wet inlichtingendiensten is nodig'

We communiceren niet meer per brief en telefoonlijn dus het is logisch dat de veiligheidsdiensten ook de huidige communicatiemiddelen in de gaten mogen houden, zegt premier Rutte. "Het gaat niet om het bij elkaar slepen van zoveel mogelijk data. Dan lopen die diensten zelf vol." Volgens Rutte zijn er voldoende waarborgen en verschillende niveau's van toezicht geregeld in de zogenoemde aftapwet of sleepwet.

Hij zegt dat het terrorisme in de wereld zorgt voor zo veel onveiligheid, dat politici daar antwoorden op moeten verzinnen omdat het anders onverantwoord is. PvdD-leider Thieme begrijpt niet hoe de wet voor een deel al in werking kan zijn terwijl minister Ollongren nog op zoek is naar leden voor de toetsingscommissie.

Thieme wil van Rutte horen dat hij alles stop legt als het referendum een negatief advies geeft. Rutte: "Nee, de wet is al in werking. Wij gaan ons na het referendum beraden op de uitslag. We kunnen dan vervolgens besluiten de wet in te trekken maar dat zou een ramp zijn. Maar ik ga eerst uitleggen waarom die wet van cruciaal belang is voor de veiligheid."

Asscher wil weten: is uitstel afstel?

PvdA-leider Asscher wil weten of er mogelijkheden zijn om toch stappen vooruit te zetten met het embryo-onderzoek om mensen met een erfelijke ziekte de mogelijkheid te geven kinderen zonder ziekte te krijgen. Ook wil hij weten of het kabinet gaat uitzoeken of de bezwaren tegen de abortuspil via de huisarts, zoals de administratie voor artsen, kunnen worden weggenomen.

Rutte antwoordt dat er een kleine uitbreiding van embryo-onderzoek komt, maar het speciaal kweken van embryo's blijft door dit kabinet verboden. Asscher is er toch niet blij mee dat de Tweede Kamer nu ook niet meer kan discussiëren over de abortuspil omdat het kabinet de hele wet heeft ingetrokken. "Die vier mannen die dit kabinet vormen vinden dus dat het wel klaar is. Ik sta hier aan de kant van Edith Schippers en de vrouwen die het aangaat."

Rutte zegt dat een discussie over deze onderwerpen ook zonder wetsvoorstellen kan.

Rutte geeft fout over abortuspil toe

Premier Rutte reageert op de verwarring die gisteren ontstond over het schrappen van de mogelijkheid om de abortuspil bij de huisarts te krijgen. Rutte had op vragen van PvdA-leider Asscher in eerste instantie geantwoord dat die niet werd geschrapt. Gisteren verklaarde D66-leider Pechtold dat hij en Rutte er achter waren gekomen dat Rutte zich had vergist. De abortuspil komt inderdaad niet bij de huisarts.

Rutte bleek de abortuspil en de NIP-test door elkaar gehaald te hebben. "Het was mijn fout, Pechtold heeft gisteren mijn tuintje aangeharkt. Maar het was een misverstand aan mijn kant. Het was niet bedoeld om daar geheimzinnig over te doen. Sinds afgelopen vrijdag had ik in de gaten dat ik zat te prutsen."

Rutte en Asscher zoeken toenadering

Rutte gaat in op het voorstel van Asscher om de wijkverpleging uit te zonderen van bezuinigingen. De premier zegt dat er elk jaar geld bijkomt, maar dat het kabinet die groei nu wil beperken. Er zijn geen plannen voor een bezuiniging, ook niet voor de wijkverpleging. Het gaat om een afremming." Hij wil met de Kamer afspreken dat de kwaliteit, toegankelijkheid en werkdruk hier niet onder gaan lijden.

Asscher zegt dat het Centraal Planbureau de afremming wel degelijk als een bezuiniging ziet. Hij zegt dat hij een motie wil indienen, ook omdat hij af wil van het beeld dat er in de wijkverpleging ineffectief wordt gewerkt. Verder wil hij absoluut zeker weten dat er niet bezuinigd wordt.

Rutte stelt voor dat Asscher zijn motie anders formuleert en niet meer het woord 'bezuinigingen' gebruikt. Asscher denkt dat dit een vergissing zou zijn, omdat er dan ruimte blijft om alsnog te bezuinigingen. Beide geven toe dat hun intenties op elkaar lijken, maar ze komen er nog niet uit. Rutte wijst dat er nog gewerkt wordt aan akkoorden met de sector, waardoor de plannen nog kunnen veranderen.

Kabinet wil proeftijd van vijf maanden

De PvdA maakt zich zorgen over het voorstel van het kabinet om bij een vast contract een proeftijd van vijf maanden in te voeren. Nu is die maximaal twee maanden. In die tijd kun je zonder opgaaf van reden ontslagen worden.

Schorsing tot 14.00 uur

Toch schorsing. De premier had nog wel even door willen gaan, maar hoorde protest uit vak K. Om 13.45 uur komt de Kamer weer bij elkaar. Er is dan eerst een regeling van werkzaamheden, waarin over de agenda van de komende tijd wordt besproken.

Kijkje achter de schermen van de NOS

Premier leest 'geheim briefje' voor

Rutte legt Nederlands asielbeleid uit

Volgens Wilders begrijpen mensen er niks van dat zij hun medicijnen niet kunnen betalen, terwijl een asielzoeker die gratis meekrijgt. Rutte legt uit dat sommige dingen nou eenmaal bij fatsoenlijke opvang horen, maar dat het kabinet er tegelijkertijd alles aan doet om de instroom van vluchtelingen te verminderen en misbruik van de asielregels tegen te gaan.

Premier van confessioneel kabinet over geloven

Wilders zegt dat mensen die thuis op de bank naar het debat zitten te kijken, niet geloven dat ze er op vooruit gaan. Rutte zegt het daarmee te zijn. "Ik snap dat mensen denken: eerst zien en dan geloven."

'Arbeidsgehandicapten soms onder minimum loon'

Asscher vindt het principieel onjuist dat mensen met een arbeidshandicap soms minder dan het minimum loon verdienen. Rutte zegt dat hij in bepaalde omstandigheden, als mensen "op weg zijn naar betaald werk" bijvoorbeeld, kan accepteren dat zij tijdelijk onder die grens zitten. Hij zegt dat hij de voorbeelden kent van mensen met een arbeidshandicap die daarna toch weer volwaardig meedoen op de arbeidsmarkt.

'Aan het eind van het salaris stuk maand over'

Roemer vindt dat de lage inkomens zijn vergeten. "Ze gaan er soms in procenten wat op vooruit, maar in euro's niet. Twee procent van niks blijft niks." De premier zegt dat er nou eenmaal inkomensverschillen zijn, maar dat ook de mensen die het moeilijk hebben er op vooruit gaan. Hij zegt dat er daarnaast nog specifieke maatregelen worden genomen. "Ik spreek die mensen ook, die aan het eind van hun salaris een stuk maand overhouden."

Volgende onderwerp: de koopkracht

Het volgende blokje gaat over de koopkracht. Volgens Rutte gaat iedereen er fors op vooruit door de plannen van het kabinet. Volgens 50Plus-leider Krol profiteren ouderen niet in gelijke mate mee. Rutte noemt een reeks maatregelen op die speciaal op de portemonnee van ouderen zijn gericht. "Dus ik denk dat wij dat netjes doen." Krol blijft erbij: "Dit is een anti-ouderen-kabinet."

'Om hoeveel bedrijven ging het?'

Asscher begrijpt dat Rutte geen namen wil noemen. Maar hij wil weten hoeveel bedrijven de premier dan heeft gesproken. Waren dat er twee of honderd? "Want het heeft kennelijk veel indruk op hem gemaakt." Rutte zegt dat de coalitie los van de adviezen zijn eigen politieke afweging heeft gemaakt.

Klaver zegt dat hij een motie gaat indienen over de informatiepositie van de Tweede Kamer.

Rutte: ik ga niet op papier zetten wie ik spreek

Klaver wil dat Rutte met naam en toenaam noemt met wie hij gesproken heeft over de voordelen van het schrappen van de dividendbelasting. Hij wil dat op papier hebben, en daar eventueel ook over stemmen. De premier zegt steeds dat hij in het buitenland hoort dat de maatregel kan betekenen dat bedrijven dan hier blijven. Hij zegt dat hij niet kan ingaan op het verzoek, omdat hij zijn buitenlandse contacten niet wil schaden. Soms krijgt hij ook een informeel advies, zegt hij.

'Er is geen kier, maar een loden deur'

Gisteren zei Rutte dat de deur van de Trêveszaal, waar de ministerraad altijd vergadert, op een ruime kier staat. Hij hoopt op steun van andere partijen in de Tweede Kamer. De coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie steunt op een krappe meerderheid van één zetel en wil dus graag samenwerken. 50Plus-leider Krol zegt dat hij nog niks merkt van een open deur. "Wij stuiten op een loden deur als het gaat om de dividendbelasting."

Het gaat nog steeds over de dividendbelasting

Het gaat nog steeds over het schrappen van de dividendbelasting. Behalve de SP, GroenLinks en de PvdA vindt ook de Partij voor de Dieren dit een slecht plan. Rutte blijft erop hameren dat het belangrijk is om er alles aan te doen om te zorgen dat bedrijven in Nederland blijven. Asscher herhaalt dat de maatregel onvoldoende onderbouwd is.

Rutte voor aanvang van het debat vanmorgen

De minister-president vanmorgen in een ontbijtgelegenheid in de buurt van de Tweede Kamer.

Asscher: premier overschreeuwt zich

Asscher zegt dat de premier zich overschreeuwt en dat hij mensen bang maakt met zijn verhaal dat er zoveel banen zouden verdwijnen als de dividendbelasting niet wordt geschrapt. Rutte blijft erbij dat het een verstandige maatregel is, die ook goed is voor gewone mensen. Volgens Asscher is dit niet waar en staat het plan in schril contrast met de belofte dat iedereen erop vooruit gaat.

'Klap in het gezin van de burger'

GroenLinks-leider Klaver zegt dat buiten het kabinet om geen plan- of rekenbureau zegt dat er veel effect te verwachten zijn van het schrappen van de dividendbelasting. Rutte noemt deze maatregel een politieke keuze. "Als we precies zouden doen wat de planbureaus voorrekenen, kun je hier net zo goed een robot neerzetten."

Klaver zegt er geen bal van te snappen dat het kabinet nou net voor deze maatregel voor rijke multinationals kiest, terwijl niet duidelijk is hoe die uitpakt. Rutte zegt dat hij het risico niet wil nemen dat bedrijven zich niet meer in Nederland willen vestigen.

"Wat een klap in het gezicht van de gewone burger", vindt Klaver. "Dit is een cadeautje voor de Amerikaanse belegger."

Asscher: goed geluisterd naar de oppositie

PvdA-leider Asscher vraagt aan Rutte hoe hij over de samenwerkingsvoorstellen vanuit de Kamer denkt na een nacht slapen. De premier zegt dat hij later nog terugkomt op het voorstel van Asscher om de wijkverpleging uit te zonderen van bezuinigingen. Hij zegt dat hij heel goed heeft geluisterd, maar dat hij wel van plan is om het akkoord van de regeringscoalitie zoveel mogelijk na te leven. Zo wil hij vasthouden aan het afschaffen van de dividendbelasting.

Roemer vreest 'race to the bottom'

De premier heeft het over het fiscaal vestigingsklimaat. Hij zegt grote ondernemingen die zich hier vestigen vanwege dat gunstige belastingklimaat, enorm belangrijk zijn voor de Nederlandse economie. Hij vindt dat de mensen die zeggen 'draai de afschaffing van dividendbelasting terug', zich nog eens achter de oren moeten krabben. Het gaat dan met name om de PvdA, de SP en GroenLinks. "Het stond niet in hun verkiezingsprogramma's", zegt Rutte.

SP-leider Roemer vindt dat het wel wat minder kan. "Als Nederland eerder nou een heel slecht vestigingsklimaat had... Maar dat is niet zo." Hij vreest een internationale race to the bottom. "Want als wij de dividendbelasting gaan afschaffen, gaan anderen dat ook doen."

Tweede motie van wantrouwen

Wilders wil nog een tweede motie van wantrouwen indienen, tegen minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid, die in zijn vorige leven uitspraken deed waar de PVV het niet mee eens is. Hij zei volgens Wilders bijvoorbeeld dat jihadisten terug moeten komen naar Nederland. De premier zegt dat Grapperhaus hem heeft verzekerd dat hij zich ongeclausuleerd aan het regeerakkoord houdt en dat de kous daarmee af is voor hem. Je kunt moeilijk aan mensen vragen om zich bij de geboorte al te bedenken dat zij ooit nog eens in een kabinet komen en zich dus maar gedeisd moeten houden, vindt Rutte. "Wat een slap verhaal van Geert Wilders."

Wilders zet motie van wantrouwen door

Wilders zegt dat in het Nederlandse kabinet alleen Nederlanders mogen zitten. Hij zegt zijn motie van wantrouwen sowieso in te dienen. Hij vraagt of er nog meer mensen in het kabinet zitten met een dubbele nationaliteit. Rutte zegt dat staatssecretaris Barbara Visser hem spontaan heeft gemeld dat zij ook de Kroatische nationaliteit heeft. "Ik heb daar niet om gevraagd, want het doet er voor mij niet toe."

Baudet: één lijn trekken

Thierry Baudet van het Forum voor Democratie zegt dat je nooit kan uitsluiten dat het land van de tweede nationaliteit druk uitoefent op een bewindspersoon. Hij noemt als voorbeeld Turkije. "Nu gaat het hier niet om een Turkse nationaliteit", zegt hij. Maar volgens hem moet er één lijn worden getrokken.

Rutte zeer met Wilders oneens over Ollongren

Premier Rutte begint over de aangekondigde motie van wantrouwen van PVV-leider Wilders over de dubbele nationaliteit vicepremier Ollongren. Zij is behalve Nederlandse ook Zweedse. Rutte zegt het zeer met Wilders oneens te zijn. Hij zegt dat Nederlanders die geschikt zijn, nooit mogen worden uitgesloten omdat ze nog een tweede andere nationaliteit hebben. Dat staat ook in de Grondwet, zegt hij.

'Houdt het kort!'

Het debat begint. Voorzitter Arib zegt dat de interruptie vandaag kort moeten zijn, anders dan gisteren.

Hele kabinet neemt plaats

Het hele kabinet (24 ministers en staatssecretarissen, inclusief Rutte) nemen weer plaats in het kabinetsvak K. Zij zijn aanwezig om te luisteren. De enige van het kabinet die vandaag het woord voert, is de minister-president.

'Afschaffen dividendbelasting handhaven'

VVD-fractieleider Dijkhoff liet vanmorgen in het Radio 1 Journaal weten dat het heel lastig wordt om de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting nog terug te draaien. Het is een sterk middel om bedrijven voor Nederland te behouden, zei hij.

Met name de PvdA, GroenLinks en de SP hebben veel kritiek op de maatregel.

Lees hier meer over het gesprek met Dijkhoff

Tweede dag van het debat

Het is vandaag de tweede dag van het debat over de regeringsverklaring. Gisteren hebben alle fractievoorzitters hun zegje gedaan. Vandaag zal premier Rutte de vragen beantwoorden. Naar verwachting gaat het debat tot ver in de avond door.

U kunt vanaf 10.30 uur live meekijken op NPO 1, NOS.nl en NPO Politiek