Raadgevend referendum over 'aftapwet' komt er

Het raadgevend referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), ook wel de 'aftapwet' komt er. Dat heeft de Kiesraad bekendgemaakt.

Het referendum zal, als de referendumcommissie ermee instemt, plaatsvinden op woensdag 21 maart volgend jaar, de dag van de gemeenteraadsverkiezingen.

Ongeveer 417.000 mensen hebben hun handtekening gezet om het referendum aan te vragen. Uit een steekproef bleek dat 92 procent geldig is. Dat is ruim boven de vereiste 300.000 die nodig zijn om een referendum te houden.

Angst voor privacy

Als de wet er komt, krijgen inlichtingendiensten ruimere bevoegdheden om internetverkeer af te tappen. De AIVD mag nu alleen individuele internetverbindingen aftappen, straks mogen ze ook ongericht verbindingen aftappen op zoek naar informatie. Relevante gegevens mogen drie jaar worden bewaard.

De initiatiefnemers zijn vijf studenten van de Universiteit van Amsterdam. Ze vrezen dat de privacy in het geding komt, omdat het mogelijk wordt om grote hoeveelheden data van burgers te verzamelen.

Campagne voeren

Een van de initiatiefnemers zei "hartstikke blij" te zijn. "Natuurlijk hadden we het al wel verwacht. We gaan nu een actieve campagne voeren tegen de nieuwe wet."

Het referendum is raadgevend, dat betekent dat het een advies is van de kiezer naar de politiek. Het kabinet is dus niet verplicht om de uitkomst over te nemen. CDA-leider Buma zei eerder dat het nieuwe kabinet vast wil houden aan de 'aftapwet', ongeacht de uitslag van het referendum over die wet.

Gisteren zei hij dat het in deze tijd ondenkbaar is dat de veiligheidsdiensten niet goed het internet kunnen aftappen.

Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken schrijft aan de Tweede Kamer dat het kabinet "de uitslag van het referendum zorgvuldig in overweging zal nemen". Ze benadrukt wel dat de wet noodzakelijk is voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten om zicht te houden op dreigingen.

Terroristen

"Door de technologische ontwikkelingen blijven steeds grotere delen van de communicatie van kwaadwillenden buiten het zicht van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Terroristen, vijandige hackers en (militaire) opponenten communiceren net als iedereen steeds meer in bits en bytes", schrijft ze.

Het lijkt haar haalbaar dat de 'aftapwet' per 1 mei volgend jaar zal ingaan.

Eerder maakte NOS op 3 de online special 'Datadrift', waarin precies wordt uitgelegd wat de wet inhoudt: