Topoverleg Oost-Oekraïne in Minsk 'laatste kans'
Een spannende dag in de Wit-Russische hoofdstad Minsk. Daar zijn de vredesonderhandelingen over het conflict in Oost-Oekraïne. De Duitse bondskanselier Merkel, de Franse president Hollande, de Russische president Poetin en de Oekraïense president Porosjenko zijn als het goed is allen aanwezig bij het topoverleg. De inzet is een nieuw-staakt-het-vuren en een definitief eind aan het bloedvergieten.
De deelnemers staan voor een moeilijke opgave. Alle vier de partijen zijn het erover eens dat het geweld moet stoppen, maar tegelijkertijd zijn de strijdende partijen in Oost-Oekraïne niet van plan ook maar een strobreed toe te geven. Het geweld laait de laatste tijd alleen maar verder op. Vanmorgen nog vielen er meerdere doden in Donetsk en Debaltsevo. De pro-Russische rebellen zijn aan een opmars bezig.
Gisteravond waren vertegenwoordigers van Oekraïne, Rusland en de OVSE al bij elkaar in Minsk in de zogenoemde contactgroep voor Oekraïne. Zij zouden al vorderingen hebben geboekt in de onderhandelingen, maar dat kan niet worden bevestigd. Nog voor het topoverleg van vanmiddag komt de contactgroep opnieuw bij elkaar.
Merkel en Hollande zijn de afgelopen week uitvoerig op campagne geweest om een diplomatieke oplossing te promoten. Vorige week bezochten ze zowel Kiev als Moskou om te praten met Porosjenko en Poetin, maar die gesprekken leverden nog niets op. Ook zochten de twee EU-leiders internationale steun voor diplomatiek overleg.
Rusland en de Verenigde Staten
Terwijl Merkel en Hollande de weg van de diplomatie bewandelen, gebruiken de Russen en de Amerikanen stevige woorden. De Verenigde Staten steunen weliswaar het diplomatieke initiatief van Duitsland en Frankrijk; tegelijkertijd sluit het land wapenleveranties aan het Oekraïense leger niet uit. Vooral de Republikeinen oefenen druk uit op president Obama om actie te ondernemen. Ook dreigt de VS met nieuwe sancties tegen Moskou.
Rusland op zijn beurt beschuldigt het Westen van 'confrontatiepolitiek' en noemt de escalatie van het conflict de schuld van de VS en de EU. Washington zou zich al 25 jaar gedragen als "arrogante winnaar van de Koude Oorlog". Ook hielden de Russen gisteren, een dag voor het topberaad, een grote militaire oefening op de Krim, het Oekraïense schiereiland dat ze eind maart annexeerden.
Ook Oekraïne zelf lijkt niet veel te voelen voor een diplomatieke oplossing. President Porosjenko zegt dat het conflict niet kan worden opgelost zonder politieke, economische en militaire steun van zijn bondgenoten. "Wij zijn een onafhankelijk land en hebben het recht ons te verdedigen", zei de president.
Laatste kans
Het vertrouwen in een goede afloop van het overleg is broos. Eerdere afspraken werden met regelmaat geschonden. In september vorig jaar ondertekenden Rusland en Oekraïne een bestand, ook in Minsk, maar van dat staakt-het-vuren kwam niets terecht. Ook de Veiligheidsconferentie van de VN in München van afgelopen weekend bracht de partijen niet nader tot elkaar.
Toch zijn Merkel en Hollande ervan overtuigd dat de dialoog de enige oplossing is. Er is dus werk aan de winkel vandaag voor de twee EU-leiders, want door mislukte pogingen in het verleden worden de gesprekken in Minsk gezien als de laatste kans op een vredige oplossing.
