Een enorme escalatie van het conflict tussen de Verenigde Staten en Iran. Zo zien waarnemers de aanval die de VS vannacht met een drone uitvoerde op de leider van een elite-eenheid binnen de Iraanse Revolutionaire Garde.
Het doelwit, generaal Soleimani, kwam daarbij om het leven, net als een hooggeplaatste Iraakse commandant. In dit artikel geven we een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen van de dag.
De aanval op Soleimani gebeurde met een drone, die raketten afvuurde op een groep auto's bij een vrachtterminal van de internationale luchthaven in Bagdad, Irak. Op beelden is te zien dat er weinig over is van de auto's waarin de generaal en een aantal leden van een door Iran gesteunde Iraakse paramilitaire groep zaten:
De aanval komt twee dagen nadat pro-Iraanse betogers de Amerikaanse ambassade in Bagdad hadden belaagd. Er werd gedemonstreerd vanwege Amerikaanse luchtaanvallen op basissen in Irak. Die basissen waren van een door Iran gesteunde militie.
Wie was Soleimani?
Legerleider Qassem Soleimani stond sinds 1998 aan het hoofd van de Quds-brigade. Dat is een elite-eenheid binnen de Iraanse Revolutionaire Garde die de opdracht heeft om de buitenlandse invloed van Iran te vergroten. Elke Iraniër kende zijn naam en ook in buurland Irak was hij populair.
Maar voor de Amerikanen werd Soleimani een lastpost. Meer daarover lees je hier.
De Amerikaanse president Trump zei vandaag dat Soleimani verantwoordelijk was voor het doden en verwonden van duizenden Amerikanen en dat hij plannen had om meer Amerikanen te doden.
"Wat de VS gisteren heeft gedaan, had al lang geleden moeten gebeuren. Dan waren er een hoop levens gespaard", zei Trump in zijn buitenverblijf Mar-a-Lago. Met de dood van generaal Soleimani wilde hij "een oorlog voorkomen, niet een oorlog starten". Wat Trump nog meer zei, kun je hier lezen.
De Iraanse leider Khamenei waarschuwt dat de VS "een zware vergelding wacht". De Iraanse staatstelevisie noemde de aanval "de grootste misrekening van de VS" sinds de Tweede Wereldoorlog. "De mensen in de regio zullen de Amerikaanse aanwezigheid hier niet langer pikken."
Hoe ziet vergelding door Iran eruit?
"Iran moet wel reageren, alleen de vraag is hoe ze dat gaan doen", zegt NOS-buitenlandredacteur Hoessein Sabir. "Want Iran weet ook dat het een militaire confrontatie met de VS nooit gaat winnen. Dus als het regime wil aanblijven, zal het geen directe oorlog met Amerika willen voeren."
Een mogelijkheid is dat Iran Amerikaanse of Westerse doelen gaat aanvallen in de regio. Dat kan volgens Sabir met behulp van de milities die ze hebben, zoals Hezbollah in Libanon en verschillende milities in Irak.
Toch zijn er ook blije burgers in Irak en Syrië na de dood van de generaal. "Zij willen de Iraanse invloed terugdringen. Soleimani is het gezicht van die invloed, hij zat achter alle pro-Iraanse milities in Irak", aldus Sabir.
In de VS reageren partijgenoten van president Trump positief op de liquidatie. Democratische politici zijn veel kritischer over de aanval. In dit artikel lees je wat zij over de aanval zeggen.
De Israëlische premier Netanyahu zei vanmiddag tegen journalisten dat de VS "net als Israël" het recht heeft om zichzelf te verdedigen. Wel is het Israëlische leger in verhoogde staat van paraatheid gesteld - Israël en Iran zijn aartsvijanden.
Duizenden extra troepen
Minister Blok noemt de situatie in de regio zorgelijk en ernstig, maar heeft de Amerikaanse aanval niet veroordeeld. Tweede Kamerleden van coalitiepartijen D66, VVD en ChristenUnie deden dat wel.
Het Verenigd Koninkrijk laat weten de beveiliging op de basissen in het Midden-Oosten alvast te hebben opgeschroefd. De VS zelf stuurt als voorzorgsmaatregel meer dan drieduizend extra troepen naar het Midden-Oosten.
