Dit verandert per 1 juli: vaste doppen en huurcontracten, verboden dieren en meer

• Leen Kraniotis

  redacteur economie

We zijn alweer bijna halverwege het jaar. En net als op 1 januari veranderen er per 1 juli weer allerlei wetten, regels en tarieven. In dit overzicht een greep daaruit.

Verboden huisdieren

Allerlei diersoorten mogen niet meer als huisdier of hobbydier gehouden worden. Alleen de dertig soorten die op de huis- en hobbydierenlijst staan zijn nog toegestaan. Tot nu toe waren er zo'n 300 soorten die mensen als huisdier hadden.

Alle dieren die niet op de lijst staan, zijn volgens de overheid ongeschikt als huisdier. Bijvoorbeeld omdat ze gevaarlijk zijn of ziektes kunnen overdragen. Of ze hebben een te ingewikkelde verzorging nodig. Heb je voor 1 juli al zo'n beest, dan mag je het dier houden tot het sterft. Maar fokken of er eentje kopen mag niet meer.

Deze lijst gaat alleen over zoogdieren, er komen ook nog lijsten voor vogels, amfibieën en reptielen.

Een deel van de dieren die wel en niet mogen:

Dop vast aan fles

De schappen liggen er al vol mee, maar per 3 juli is het ook echt verplicht: doppen van plastic flessen en drankverpakkingen moeten voortaan vastzitten aan de fles. Zo worden ze automatisch mee ingeleverd voor recycling en komen ze niet ergens terecht als zwerfafval, is de gedachte. Het is een Europese maatregel en geldt in alle EU-landen.

Seksmisdrijven

Een nieuwe wet moet slachtoffers van seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag beter beschermen. Zo hoeft bij verkrachting of aanranding niet meer bewezen te worden dat er dwang was. Duidelijke signalen dat iemand geen seks wilde zijn voldoende.

En het online seksueel benaderen van kinderen onder de 16 wordt strafbaar. Er hoeft dan geen sprake te zijn van het voorstellen tot een ontmoeting voor seksuele doeleinden. Volgens de overheid kan hierdoor in de voorfase van daadwerkelijk misbruik eerder worden opgetreden.

Minimumloon en AOW omhoog

Zoals ieder halfjaar wordt het minimumloon aangepast aan de gemiddelde groei van de cao-lonen. Hierdoor stijgt het met 3,09 procent.

Uitkeringen zoals de bijstand en AOW zijn gekoppeld aan het minimumloon, die stijgen hierdoor ook. De AOW gaat voor bijvoorbeeld alleenstaanden van 1459,53 euro netto naar 1.486,24.

De Tweede Kamer stemde in oktober nog voor een extra verhoging van het minimumloon met 1,2 procent. Maar de Eerste Kamer stemde daartegen, dus dat gaat niet door.

Woon-werkverkeer bijhouden

Werkgevers moeten voortaan gegevens over zakelijk en woon-werkverkeer van werknemers doorgeven aan de overheid. Dit geldt alleen voor organisaties van 100 of meer personen.

Het is om de CO2-uitstoot in kaart te brengen. Werkgevers moeten daarom het aantal kilometers, het type vervoermiddel (bijvoorbeeld auto, fiets of ov) en bij auto's ook het brandstoftype doorgeven.

De overheid gebruikt de gegevens om te kijken of de uitstoot voldoende afneemt en of er normen moeten worden ingevoerd om die uitstoot verder te verminderen.

Verschijningsplicht verdachten

Verdachten van ernstige misdrijven moeten voortaan verplicht aanwezig zijn bij hun strafzaak. Dat is zodat slachtoffers of nabestaanden de verdachte kunnen vertellen wat het misdrijf bij hen heeft aangericht. En de rechter en officier van justitie kunnen dan de verdachte zelf vragen stellen. Tot nu toe mochten ze zelf weten of ze kwamen opdagen.

Koks uit Azië

Aziatische restaurants mogen geen zeer specifieke eisen aan koks meer stellen. Ze mochten tot nu toe vragen om bijvoorbeeld jaren ervaring en kennis van bijvoorbeeld de Thaise of Chinese taal en cultuur.

Daardoor konden ze relatief makkelijk werkvergunningen krijgen voor mensen uit die landen. Maar aan die uitzonderingspositie komt nu een eind. Ze moeten voortaan ook 'genoegen nemen' met Europees opgeleide koks, vindt de overheid. Want die kunnen ook worden bijgeschoold, is de gedachte.

Aziatische restaurants zijn niet blij met deze maatregel:

Gereguleerde middenhuur

De Wet betaalbare huur gaat in. Daarmee komt er een nieuwe categorie huurwoningen waarvan verhuurders niet meer zelf mogen bepalen hoeveel huur ze vragen. Het gaat om huurwoningen die op basis van onder meer de oppervlakte, de WOZ-waarde en het energielabel tussen de 144 en 186 huurpunten hebben. Die mogen voortaan nog maar een huur hebben van tussen de 880 en 1158 euro.

Vragen verhuurders te veel huur, dan kan de huurder via de Huurcommissie huurverlaging eisen. Dat geldt wel alleen voor contracten die vanaf 1 juli ingaan. Ook kunnen gemeentes boetes geven voor te hoge huren. Gemeentes gaan dat pas vanaf 1 januari 2025 doen.

Vast huurcontract weer de norm

Tijdelijke huurcontracten voor woningen worden weer verboden. Sinds 2015 mochten woningeigenaren tijdelijke huurcontracten afsluiten, van maximaal 2 jaar. Daarna moest een huurder vertrekken. Of, als die mocht blijven, werd het na twee jaar vanzelf een vast contract.

Er zijn uitzonderingen waarbij een tijdelijk contract nog wel mag:

Huurverhoging sociale huurwoning

De huur van socialehuurwoningen mag per 1 juli maximaal 5,8 procent omhoog. En als de huur lager is dan 300 euro, mag die maximaal 25 euro omhoog. Dat is meer dan die 5,8 procent. Het gaat dan volgens de overheid om heel lage huren, die sneller verhoogd mogen worden.

Voor mensen met een hoog inkomen mag de huur ook met meer dan die 5,8 procent omhoog, maximaal 50 euro.

Voor huurwoningen in de vrije sector gold de maximum jaarlijkse verhoging voor zittende huurders al per 1 januari. Die was 5,5 procent.

Verkoop corporatiewoning

Woningcorporaties die huizen willen verkopen, moeten die eerst aanbieden aan de huurder die er al woont. Dat gold al voor socialehuurwoningen en nu ook voor duurdere huurwoningen van corporaties.

Wil een corporatie een lege huurwoning verkopen, dan moet die eerst vier weken aangeboden worden aan huurders in een socialehuurwoning van diezelfde corporatie.

Noodstroom voor stallen

Stallen die afhankelijk zijn van kunstmatige ventilatie moeten voortaan een noodaggregaat hebben. Dat moet voorkomen dat dieren stikken als de elektriciteit uitvalt. Het aggregaat moet minstens 6 uur kunnen draaien. Een alarmsysteem bij stroomuitval was al verplicht.

Sigarettenverkoop supermarkt verboden

De overheid maakt het stap voor stap moeilijker en duurder om te roken, omdat het slecht is voor je gezondheid. De stap is nu dat supermarkten geen sigaretten en vapes meer mogen verkopen. In aanloop hiernaartoe zijn veel supermarktketens er al mee gestopt.

Door dit verbod daalt het aantal verkooppunten van zo'n 10.000 naar 4400.

Eisen kinderopvang verlaagd

Vanwege de werkdruk en personeelstekorten gaan de kwaliteitseisen in de kinderopvang omlaag. Zo mag in de buitenschoolse opvang (voor kinderen van 4 tot 12) de verhouding tussen het aantal beroepskrachten en het aantal kinderen berekend worden op het niveau van een heel kindercentrum en niet meer op het niveau van een groep.

Ook mogen 'andersgekwalificeerde beroepskrachten' ingezet worden. Het gaat dan volgens de Rijksoverheid om mensen die bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen door hun achtergrond. Zoals musici of sporters. Ze moeten wel een pedagogische module hebben voltooid. En er moet wel altijd een gewoon gekwalificeerde beroepskracht bij zijn.

In de dagopvang (0 tot 4 jaar) kan een beroepskracht in opleiding als vaste beroepskracht ingezet worden. Dit mag alleen als diegene het eerste leerjaar heeft afgerond.

Binnenvaartschepen mogen niet meer ontgassen

Binnenvaartschepen moeten soms hun laadruimte ontgassen. Na het lossen van bijvoorbeeld aardolie blijven daar namelijk dampen achter. Daarvoor zetten ze dan de laaddeuren open, varend in de buitenlucht. Maar het is voortaan verboden om dat te doen met de gassen van allerlei stoffen, zoals aardolie en benzeen.

Voortaan moet dit gebeuren bij speciale ontgassingsinstallaties. Het wordt verboden omdat ontgassen slecht is voor het milieu en ook slecht kan zijn voor de gezondheid van scheepsbemanning en omwonenden. Voor sommige stoffen gaat het verbod pas later in.

Gratis wijzigen achternaam nazaten van tot slaaf gemaakten

Nazaten van tot slaaf gemaakten kunnen gratis hun achternaam wijzigen. Dat kostte voorheen 835 euro. En je moest ook een psychologische verklaring hebben dat je hinder had van de achternaam. Dat hoeft niet meer.

Tot slaaf gemaakte mensen hadden vaak geen vrije keuze in hun achternaam. Die was vaak een verwijzing naar hun slavenhouder of de plantage waar zij werkten.

Hier maakten we eerder deze video over:

WIA alleen nog praktisch beoordelen

Mensen die ziek zijn en daarom een WIA-uitkering aanvragen, maar nog wel deels werken, worden voortaan anders beoordeeld. Uitkeringsinstantie UWV keek tot nu toe naar hoeveel ze in de praktijk nog verdienen (praktisch beoordelen) en hoeveel ze met hun beperking nog zouden kunnen verdienen in andere functies (theoretisch beoordelen).

Maar met dat theoretisch beoordelen stoppen ze. Iemand wordt alleen nog praktisch beoordeeld. En op basis van wat iemand in de praktijk nog verdient wordt gekeken hoe hoog diens WIA-uitkering moet zijn. Er zijn wachtlijsten voor WIA-beoordelingen en dit moet de boel versnellen.

Provisietransparantie

Verzekeringsadviseurs en bemiddelaars zijn voortaan verplicht om de consument actief te informeren hoeveel afsluitprovisie en doorlopende provisie die betaalt voor een schadeverzekering.

Ze moesten dit al doen als de consument erom vroeg, maar in de praktijk vroegen consumenten hier nauwelijks om. De Autoriteit Financiële Markten heeft nu besloten dat ze dit altijd moeten vertellen. Het doel is dat voor consumenten duidelijk wordt dat zij de bemiddelaar betalen en dat ze de dienstverlening kunnen afzetten tegen de prijs die ze daarvoor betalen.