Europarlementariërs mogen Hoekstra vanavond laten zweten over klimaatambities

In Straatsburg is het vanavond erop of eronder voor Wopke Hoekstra: kan hij in drie uur tijd de Europarlementariërs van de milieucommissie ervan overtuigen dat hij een acceptabele opvolger is voor klimaatcommissaris Frans Timmermans in de Europese Commissie? Makkelijk zal het niet worden voor de christendemocraat en oud-minister van Buitenlandse Zaken en Financiën, met zijn Shell-verleden en omstreden uitspraken over Zuid-Europa.

Want erg warm lopen veel Europarlementariërs niet voor Hoekstra. De christendemocratische Europese fractie (EPP) waar ook Hoekstra's CDA toe behoort, keerde zich tegen Timmermans' natuurherstelwet en ook Hoekstra's eerdere opvatting dat het Europese stikstofreductiedoel van 2030 "niet heilig" is, wordt hem niet in dank afgenomen. Hij heeft dus nogal wat verontwaardiging weg te nemen op zijn 'klimaatexamen', vanavond.

Dat Hoekstra een sceptische ontvangst wacht in Straatsburg wordt verder uitvergroot door de timing van zijn voordracht: met de Europese verkiezingen in juni in het achterhoofd spinnen ontevreden fracties er politiek garen bij als ze Hoekstra even flink laten zweten. Juist met de campagnetijd in het vooruitzicht kunnen ze zich profileren door Hoekstra hard aan te vallen omdat ze zijn profiel niet groen genoeg vinden.

Huiswerk

Een begin van een antwoord op de kritische vragen aan Hoekstra hebben zijn tegenstanders al. De afgelopen tijd heeft Hoekstra met zijn critici overlegd alsof zijn politieke leven ervan afhangt en vriend en vijand valt op dat hij - geholpen door Timmermans' voormalige rechterhand Diederik Samsom - zich door de technische klimaat- en milieudossiers worstelt. Zijn huiswerk heeft hij wel gedaan in aanloop naar de hoorzitting.

Ook heeft Hoekstra al schriftelijk antwoorden gegeven op zeven vragen van de milieucommissie. Daarin laat hij zich van zijn groenste en meest Europese kant zien. "Alles van waarde is weerloos", citeert Hoekstra de Nederlandse dichter Lucebert, in een antwoord op vragen over zijn motivatie. "Dit geldt duidelijk ook voor ons klimaat, onze planeet en onze kinderen."

In de antwoorden komt een kandidaat-opvolger van Timmermans naar voren die zich wil houden aan de ambities van zijn voorganger. Vrij letterlijk: "Ik zal de toewijding van de Commissie aan de volledige Europese 'Green Deal' hooghouden en erop toezien dat het beleid onder mijn bevoegdheid de eindstreep haalt." Hoekstra schrijft zelfs nog ambitieuzer te zijn dan Timmermans, want hij wil zijn eigen ambitie nog eens toevoegen aan het beleid van de PvdA'er.

Ook zegt Hoekstra het fundament te willen leggen voor de volgende fase van het Europese klimaatbeleid, en wil hij "een kritieke massa aan landen, met name de grootuitstoters, verleiden om de maximale opwarming van 1,5 graden binnen bereik te houden". Het uitfaseren van fossiele subsidies noemt hij verder een belangrijk doel, net als het al bereiken van de uitstootpiek in 2025 en het regelen van 100 miljard euro voor klimaatsteun.

De Groenen hebben verder een vijftal eisen, waaronder een versnelling van de 'Green Deal'-agenda en stevige klimaatdoelen na 2030, bij Hoekstra neergelegd. Komt hij daar niet aan tegemoet, dan dreigen ze zich vanavond te onthouden van stemming of tegen te stemmen, waarmee hij zijn benodigde tweederdemeerderheid niet kan halen en hij later een nieuwe poging tot overtuigen zal moeten doen.

Voor de oud-CDA-leider valt er dus veel te winnen bij een ambitieuze groene spreekbeurt vanavond, maar het blijft koorddansen. Als hij zich bijvoorbeeld veel ambitieuzer toont dan zijn sociaaldemocratische voorganger kan dat weer ergernis wekken bij zijn eigen christendemocraten, die maar weinig ophadden met Timmermans' natuurherstelplannen en wel wat voelen voor een matiging van de ambities.

Herkansing

Als Hoekstra vanavond zijn hoorzitting doorstaat, stemt het Europees Parlement donderdag plenair over Hoekstra's benoeming als klimaatcommissaris. Overtuigt hij bij de hoorzitting niet, zoals bijvoorbeeld Neelie Kroes voor haar benoeming in eerste instantie ook niet in 2009, zal de CDA'er zich moeten opmaken voor nog meer huiswerk voor een herkansing.