Geruchten Oekraïens offensief leiden tot onrust (en hoop) in bezet Melitopol
Al weken hangt het aangekondigde tegenoffensief van Oekraïne in de lucht. Waar en wanneer het begint, is een geheim van Kyiv, maar zowel Rusland als analisten houden er sterk mee rekening dat Oekraïne zich op het zuiden zal richten.
De afgelopen dagen is het onrustig in de regio, zeggen burgers uit de zuidelijke stad Melitopol op anonieme basis tegen de NOS. "De Russische bezetters lijken zich voor te bereiden op de komst van het Oekraïense leger."
"We zijn er klaar voor. We hebben water, eten en medicijnen ingeslagen", zegt een man met het pseudoniem 'Fox'. Hij laat weten dat er veel militaire voertuigen en troepenbewegingen in de regio te zien zijn. "In Melitopol hebben de Russen alle militaire complexen tussen de gewone woonhuizen geplaatst."
Hij zegt, samen met vrienden, bereid te zijn om zelf het gevecht aan te gaan met de bezetter, zodra het Oekraïense leger nadert. "Wij zijn er klaar voor om ons te verzetten en te helpen bij het verslaan van de Russen. We bereiden ons voor op alle scenario's."
Paniekerige evacuaties
Melitopol is na Marioepol de grootste stad van het bezette zuiden. De stad werd een jaar geleden relatief eenvoudig ingenomen door de Russen. Het gebied wordt verder vooral gekenmerkt door vlakke landbouwgrond.
Een doorbraak hier zou de voor Rusland strategisch belangrijke landverbinding met de Krim breken. Rusland lijkt er veel aan gelegen dit te voorkomen: ten noorden van de stad zijn dubbele verdedigingslinies opgezet.
Zie hier de strategische ligging van Melitopol:
De Oekraïense burgemeester Fedorov van Melitopol, die in ballingschap leeft, zegt dat het de Russische bezetters heet onder de voeten wordt. Volgens zijn bronnen vrezen collaborateurs het Oekraïense tegenoffensief. "In Melitopol worden documenten verbrand en computers meegenomen", meldt hij op zijn Telegram.
Daarnaast zijn er ongeverifieerde berichten dat plaatsen nabij het front worden ontruimd. Fedorov stelt dat de Russen het voornemen hebben 70.000 Oekraïners onder dwang te evacueren naar Rusland. Bewoner Fox zegt meerdere gevallen te kennen van 'paniekerig vertrek' van Russen en collaborateurs. "Maar ik sluit niet uit dat het onderdeel is van een psychologisch spel om onrust te veroorzaken."
Uit angst voor gevechten rond de stad gaan sommige bewoners van Melitopol tijdelijk naar familie of vrienden op het platteland, zegt Alena*. "Dat zijn met name de vrouwen en kinderen."
Partizanenverzet gaat door
Het verwachte tegenoffensief is het gesprek van de dag in Melitopol. Inwoners leven tussen hoop en vrees. "Ik maak me zorgen over de komende weken", stelt Alena. "Ik ben bang dat we net als Marioepol worden verwoest", zegt Fox.
Sommige bewoners zijn juist blij met de Russische bezetters, zegt Alena. Het gaat om een kleine minderheid, stellen Alena en Fox. De meesten willen af van het repressieve Russische regime in de stad.
De bezettingsautoriteiten treden hard op tegen pro-Oekraïense elementen in de stad. Oppositiefiguren zijn bij aanvang van de bezetting gedood, vastgezet of verdwenen. Om die reden willen weinig bewoners met buitenlandse journalisten praten. "Dat kan mij en mijn gezin in gevaar brengen", zegt een vrouw via Telegram.
Het partizanenverzet bestaat nog steeds in de stad. Deze week raakte een door Rusland aangestelde bestuurder gewond nadat een explosief bij zijn huis afging. Zo zijn er de afgelopen maanden tientallen soortgelijke aanslagen geweest bij woningen en auto's van collaborateurs, evenals spoorwegen. Een week geleden kwam de lokale politiechef om het leven na een ontploffing.
Deportatie
Moskou beantwoordt de tegenwerking uit de bezette regio's met verdere repressie. Eind april tekende president Poetin een decreet om vanaf juni 2024 mensen te 'deporteren' die weigeren een Russische paspoort te accepteren. Het stelt de Oekraïense burgers van Melitopol voor een dilemma: deportatie of tegen wil en dank 'Rus' worden, met het risico als verrader gezien te worden.
Alena houdt het hoofd koel. "Het duurt nog een jaar voordat die regeling ingaat. Voor die tijd heeft Oekraïne ons wel weer bevrijd. Zo niet, dan word ik wel ongerust."
In dat scenario moet zij een plan ontwikkelen om het 'Russische' gebied te ontvluchten. Ook Fox is naar eigen zeggen niet bang. "Ik heb vertrouwen in de Oekraïners. Ik wacht hier op de bevrijding. En daarna heet ik je van harte welkom in Melitopol."
*Om veiligheidsredenen zijn de namen van de geïnterviewden geanonimiseerd
