Hoe bespaar je geld? Let op de latte-factor en andere tips

Het leven wordt duurder, de armoede neemt toe. Dat was de boodschap van de nieuwste ramingen van het Centraal Planbureau gisteren. Het gaat waarschijnlijk om de grootste naoorlogse koopkrachtkrimp.

"Minima waren al gewend om te besparen en op te letten waar hun geld heen gaat, maar nu zal een nieuwe groep die dat nog helemaal niet gewend is dat ook moeten doen", zegt financieel gedragspsycholoog Minou van der Werf van de universiteit Maastricht. "Het begint allemaal bij overzicht krijgen."

We verzamelden manieren om te besparen bij Nibud, budgetcoaches en wetenschappers. Dit zijn hun tips:

Krijg overzicht:

- Wees bewust van de latte factor. "Onze mentale boekhouder is goed in het bijhouden van grote kosten: de huur, hypotheek of een nieuwe wasmachine", zegt Van der Werf. "Maar niet goed in het optellen van kleine bedragen. Veel mensen hebben daardoor niet door hoeveel ze uitgeven aan kleine uitgaven als steeds weer een afhaalkoffietje of zak drop bij de pomp."

- Gebruik een (digitaal) kasboekje. Bijhouden van uitgaven geeft grip. We geven ongemerkt meer uit dan we denken. Als je weet waar het geld heen gaat kun je beter besparen. Het Nibud adviseert daarom het gebruik van apps van een bank of een ouderwets schriftje als kasboek.

- Pin een vast bedrag contant aan het begin van de week. Uitgaven met je pinpas zijn minder inzichtelijk, zeggen verschillende budgetcoaches. Als je op maandag pint, zie je beter hoeveel van je weekbudget nog over is.

- Twee verschillende rekeningen. Laat je inkomen binnenkomen op een rekening waar je alle de vaste lasten van betaalt en spaar daar ook automatisch een deel van aan het begin van de maand, als het inkomen het toelaat. Maak dan het geld dat daarna overblijft over naar een tweede rekening om vrij te besteden.

- Vergeten abonnementen. "Veel mensen hebben abonnementen waarvan ze vergaten waren dat ze ze hadden. Voor een fiets, voor muziekdiensten, voor onderbroeken. Vraag je af of het nodig is."

Gas en elektriciteit:

- Zet apparaten uit. Echt uit. Door ze niet op stand-by te zetten of zelfs de stekker uit het stopcontact te halen, kun je tot wel 100 euro besparen, volgens het Nibud. Denk daarbij ook aan telefoonopladers, de babyfoon en de elektrische tandenborstel.

- Gebruik een laptop, geen pc. Een laptop is ruim 70 procent zuiniger dan een desktop met lcd-scherm. Dat bespaart jaarlijks gemiddeld 45 euro aan elektriciteit. Een tablet verbruikt nog veel minder.

- Vervang (oude) gloeilampen en halogeenlampen door ledverlichting. Led-lampen zijn tot 85 procent zuiniger dan gloeilampen. Ze hebben ook een langere levensduur.

- Verwarm je huis iets minder en iets korter, koop tochtstrips en radiatorfolie en hou de deuren dicht. En douche korter. Douchen kost gemiddeld zo'n 7 cent per minuut. Iemand die elke dag vijf minuten minder doucht bespaart per jaar dus 127,75 euro.

Lees voor meer gasbespaartips ons artikel uit oktober.

Benzine:

- Rij langzaam. Als je 100 rijdt in plaats van 130, dan scheelt dat volgens Milieu Centraal zo'n 14 procent aan brandstof. En 80 is nog zuiniger.

- Op de snelweg kun je overwegen om, wel op veilige afstand, achter een vrachtwagen te rijden. Achter een grote truck ontstaat toch een soort luwte met relatief weinig windweerstand.

- Gebruik zo min mogelijk interne systemen zoals de airco, ventilator, verwarming, stoelverwarming en achterruitverwarming. Die verbruiken allemaal elektriciteit en daardoor moet de motor harder werken.

Lees voor meer benzinebespaartips ons artikel uit maart.

Boodschappen:

- Maak een weekplanning. Haal eens per week de boodschappen voor de hele week in huis. Zo word je niet elke dag verleid om extraatjes te kopen.

- Kliekjes in plaats van bestellen. Eten bestellen is duur. Zorg dus dat je altijd kliekjes, een afbakpizza of andere makkelijke maaltijd in huis hebt. Je wordt dan ook niet verleid tot bestellen na een vermoeiende werkdag.

- Kies je (super)markt slim. Lees aanbiedingsfolders, kijk ook eens naar prijzen op de markt. Maar: koop niet meer aanbiedingsartikelen dan nodig. En ga ook niet naar meer supermarkten dan nodig, elk winkelbezoek leidt weer tot de verleiding extraatjes te kopen.

Winkelen:

- Spaar voor grote uitgaven. Bedenk wat je er voor moet opgeven als het boven je budget ligt. En slaap er een nachtje over. Als je online winkelt, plaats het product dan in je winkelmandje en kijk een dag later of je het nog steeds wilt.

- Koop in het 'verkeerde' seizoen. Na de zomer zijn kampeerspullen goedkoop, na de kerst de feestspullen.

- Bewaar bonnetjes. En breng ongebruikte spullen of kledingstukken die niet passen terug.

Wat als besparen niet meer kan?

Ondanks de mogelijkheden om te besparen, ziet het Nibud de toekomst somber in voor een deel van de Nederlanders. "Het dreigt niet alleen een koopkrachtdrama te worden, maar ook een armoededrama", zegt Arjan Vliegenthart. "Grote groepen kunnen het leven niet meer betalen, ook als ze op hun centen letten."

De belangrijkste tip voor mensen die niet meer extra kunnen besparen is: klop aan bij de gemeente. "Die kunnen je helpen met zoeken naar oplossingen", zegt Vliegenthart. "Maar de belangrijkste taak voor die groep ligt bij de regering, om de regie te pakken op dit onderwerp. Ik verwacht op Prinsjesdag daar eerste plannen voor."