Kwestie-Ollongren roept vragen op over quarantaine en digitaal vergaderen

De achtste dag van de formatie is bepaald niet zonder kleerscheuren verlopen. Een van de twee verkenners, Kajsa Ollongren, bleek te zijn besmet met corona. Toen ze daarop halsoverkop het Binnenhof verliet, hield ze vertrouwelijke notities uit de kabinetsformatie per ongeluk in het zicht van camera's.

Ollongren en haar collega-verkenner Annemarie Jorritsma concludeerden daarna dat ze niet verder konden. Inmiddels zijn twee nieuwe verkenners aangesteld.

Maar de kwestie rond Ollongren roept ook andere vragen op. Want waarom bleef de D66-verkenner, tevens demissionair minister van Binnenlandse Zaken, niet thuis in afwachting van haar testuitslag?

Een greep uit de reacties op Facebook en Twitter:

Het korte antwoord is: Ollongren hoefde niet in quarantaine. De minister had zich, net als andere leden van het demissionaire kabinet, laten testen nadat maandag bekend was geworden dat hun collega, staatssecretaris Keijzer, corona heeft. Keijzer was afgelopen vrijdag aanwezig bij de ministerraad.

Daar hebben de bewindspersonen naar eigen zeggen anderhalve meter afstand van elkaar gehouden. Daarom vallen de collega's van Keijzer in de categorie 'overige contacten': contacten met wie ze langer dan een kwartier in een ruimte heeft gezeten, op meer dan anderhalve meter afstand.

Preventief testen

Volgens de richtlijnen van het RIVM hoeven zulke contacten niet in quarantaine. Wel wordt hun aangeraden om zich na vijf dagen te laten testen, "ook als zij geen klachten hebben". Als ze wél klachten hebben, moeten ze overigens wel thuisblijven.

Ollongren en haar collega-bewindslieden hebben zich in navolging van dat RIVM-advies preventief laten testen. Toen Ollongren vanmorgen in het Tweede Kamergebouw was voor de formatiegesprekken van vandaag, bleek dat haar testuitslag positief was. Ze had geen klachten en kon volgens de richtlijnen dus gewoon aan het werk.

Haar voormalige collega-verkenner Jorritsma benadrukte na afloop dat ze zich in hun verkennende gesprekken met fractievoorzitters hebben gehouden aan de coronamaatregelen:

Overigens hebben meerdere fractievoorzitters met wie Ollongren de afgelopen dagen heeft gesproken inmiddels bekendgemaakt wél in quarantaine te gaan. Onder anderen PvdA-leider Lilianne Ploumen, Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren en ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers zeggen dat ze zich komend weekend laten testen en tot die tijd thuisblijven.

Ook Wilders blijft thuis:

Dan is er nog een tweede kwestie. Waarom is na de positieve test van Keijzer niet besloten om de formatiegesprekken digitaal te voeren? Sterker nog, vragen veel mensen zich af: waarom wordt in politiek Den Haag überhaupt nog zo veel fysiek vergaderd?

Naar aanleiding van de coronabesmettingen van Keijzer en Ollongren maakte de Rijksvoorlichtingsdienst bekend dat de ministerraad voorlopig digitaal zal plaatsvinden. Die vergadering van ministers, onder leiding van premier Rutte, is iedere vrijdag.

In de coronapersconferentie dinsdagavond kreeg Rutte een vraag over de fysieke Haagse vergaderingen. "Waarom doen jullie dat eigenlijk niet digitaal, zoals miljoenen werkende Nederlanders?" vroeg een journalist van het Nederlands Dagblad aan de premier.

Rutte antwoordde dat hij heel veel digitaal doet, maar dat dat bij de ministerraad anders ligt. "Het overleg in het kabinet heeft ook vaak een staatsrechtelijk geheim karakter. En het is heel erg lastig om dat helemaal digitaal te doen."

Wat er in de ministerraad wordt besproken, is strikt vertrouwelijk. De notulen van de vergadering zijn in de wet geclassificeerd als 'zeer geheim', de hoogste categorie van staatsgeheimen (na 'geheim' en 'confidentieel').

En waar Rutte een digitale ministerraad eerst dus afhield, is nu blijkbaar besloten dat dit toch veilig kan. Het is wel duidelijk dat fysieke vergaderingen nog altijd de voorkeur hebben. De Rijksvoorlichtingsdienst benadrukt in een verklaring dat de wekelijkse ministerraad volgens de coronarichtlijnen kan worden gehouden en dat de digitale oplossing tijdelijk ("voorlopig") is.