Zevende protestdag Wit-Rusland, Loekasjenko: 'Ik kan op Poetin rekenen'
De Russische president Poetin kan Wit-Rusland helpen om de orde te herstellen als het land daarom vraagt. Dat zei de Wit-Russische president Loekasjenko vanavond in een bijeenkomst op het ministerie van Defensie. Eerder vandaag belde hij met Poetin om de onrustige situatie in Wit-Rusland te bespreken. Vandaag gingen daar opnieuw tienduizenden mensen de straat op om te protesteren tegen de uitslag van de presidentsverkiezingen van vorige week zondag.
Wat voor steun Poetin precies zou hebben toegezegd, is niet helemaal duidelijk.
Het gaat om het bieden van veiligheid, zei Loekasjenko:
Ook zei hij dat zijn land "waar het gaat om de militaire kant" een overeenkomst heeft met Rusland, in het kader van een al bestaand akkoord tussen beide landen.
Volgens Rusland-correspondent David Jan Godfroid is het opmerkelijk dat Loekasjenko bij Poetin heeft aangeklopt. De Russische president streeft naar verregaande integratie tussen Rusland en Wit-Rusland, een voormalige Sovjetrepubliek. Loekasjenko hield de laatste jaren juist nadrukkelijk afstand.
Hulp of bemiddeling van andere landen wil de Wit-Russische president in ieder geval niet. "We hebben een normaal land, gebaseerd op een grondwet", zei hij. "We hebben geen buitenlandse regeringen of bemiddelaars nodig." Hiermee leek Loekasjenko te verwijzen naar een aanbod van leiders van Polen en de Baltische staten om zich met de situatie in Wit-Rusland te bemoeien.
Bij de verkiezingen van zondag kwam de 65-jarige Loekasjenko, die al sinds 1994 aan de macht is in Wit-Rusland, officieel als winnaar uit de bus, maar het staat wel vast dat er met de uitslag is gerommeld. Oppositieleider Svetlana Tichanovskaja kreeg volgens de kiescommissie 9,9 procent van de stemmen, maar volgens tegenstanders van Loekasjenko kan dat niet kloppen. Tichanovskaja is inmiddels uitgeweken naar Litouwen.
Sinds zondag wordt in het land massaal gedemonstreerd. Er zijn 7000 betogers opgepakt, van wie er gisteren 2000 weer zijn vrijgelaten. Velen hebben kneuzingen en verwondingen laten zien die erop wijzen dat ze in de cel zwaar zijn mishandeld.
Explosief of schotwond?
Vandaag herdachten de betogers een maandag omgekomen demonstrant, de 34-jarige Alexander Tarajchovski. Volgens de autoriteiten overleed hij doordat een explosief dat hij naar de politie wilde gooien in zijn hand ontplofte. Maar de oppositie zegt dat hij door de oproerpolitie is doodgeschoten.
Tarajchovski's partner, Elena German, zegt tegen persbureau AP dat de handen van haar man niet verwond waren, maar dat er wel een (dichtgenaaid) gaatje in zijn borst zat. "Het was duidelijk een schot in de borst", stelt ze.
AP heeft vandaag beelden naar buiten gebracht van de gebeurtenis. "Hij heeft niets in zijn hand", zegt German daarover. "Daar zie je het schot. Ze schieten en hij grijpt naar zijn borst."
German zegt dat ze alles op alles wil zetten om de zaak te onderzoeken. Ze heeft een Wit-Russische mensenrechtenorganisatie om hulp gevraagd en wil er ook internationale experts bij betrekken. "Ik ben verontwaardigd en boos", zegt ze. "Maar eigenlijk ook heel bang."
Volgens German was haar man helemaal niet geïnteresseerd in politiek, tot de verkiezingen van zondag. Nadat ze met z'n tweeën bij een campagnebijeenkomst van oppositieleider Tichanovskaja waren geweest, begonnen hun opvattingen te veranderen. Na de verkiezingsuitslag besloten ze de demonstraties te steunen. "Hij was trots op de mensen", zegt German. "'Eindelijk, eindelijk', zei hij. We bespraken het nieuws elke avond."
Honderden mensen kwamen Tarajchovski vandaag de laatste eer bewijzen. Hij lag opgebaard in een open kist.
Wankelend bewind
Ook morgen en na het weekend gaan de demonstraties in Wit-Rusland door. De organisatoren willen morgen alle voorgaande demonstraties overtreffen.
Voor het gebouw van de staatsomroep werd ook gedemonstreerd. Verschillende medewerkers kwamen naar buiten en kozen de kant van de betogers:
Aan het begin van de avond ging bij de staatsomroep een aantal mensen van de oproerpolitie naar binnen. Voor het gebouw is de oude, wit-rood-witte vlag van Wit-Rusland gehesen. Tegenstanders van Loekasjenko beschouwen die nog altijd als nationale vlag. Bij verschillende grote bedrijven en bij de metro wordt gestaakt.
Volgens David Jan Godfroid wankelt het bewind van Loekasjenko, nu meer en meer bedrijven - ook staatsbedrijven - overlopen naar de kant van de oppositie. "Maar hij steunt nog steeds op de politie, de veiligheidsdiensten en het leger. De voorbeelden die we hebben gezien van politiemensen die niet meer ingrijpen, die de kant van de bevolking kiezen, die zijn nog te klein om echt van een ommekeer te spreken."
Over de stakingen heeft Loekasjenko vandaag gezegd dat werknemers van staatsbedrijven die het werk neerleggen ontslagen kunnen worden.
