Dit was de dag dat Nederland 'een patiënt' werd

Veel wilden de leden van het crisisteam van het kabinet er aan het begin van de dag nog niet over kwijt. De kwestie 'wel of geen extra maatregelen' lag als hamvraag op tafel van het spoedberaad waarnaar ze onderweg waren, het derde sinds de uitbraak van het coronavirus in ons land.

Tijdens dat crisisoverleg werd bekend dat het RIVM in Nederland 111 nieuwe besmettingen heeft geteld. Daarmee kwam de teller op 614 geregistreerde coronapatiënten, hoewel dat er waarschijnlijk nog wel meer zijn. In steeds meer gevallen is niet duidelijk wat de bron van de besmetting is. Of, in de woorden van RIVM-baas Jaap van Dissel vanmiddag: "We hebben niet meer exact grip op wat zich afspeelt." En premier Rutte voegde daar aan toe: "Wij zijn als land ziek, we zijn een patiënt, en we proberen heel goed te kijken waar het medicijn moet worden opgevoerd."

En dus kwam het kabinet, met extra maatregelen om de verspreiding van het coronavirus in te dammen:

In het kort: mensen die last hebben van een neusverkoudheid, hoesten, keelpijn of koorts moeten thuisblijven en sociale contacten mijden totdat ze weer zijn opgeknapt. Dit advies gold in Noord-Brabant al sinds vrijdag, maar is nu dus uitgebreid naar de rest van Nederland.

Verder geldt voor iedereen: werk zo veel mogelijk thuis. Voor kwetsbare groepen - ouderen en mensen met een mindere weerstand - komt daarbij dat ze beter niet met het openbaar vervoer kunnen reizen en grote groepen uit de weg moeten gaan. Sowieso worden alle evenementen voor meer dan 100 mensen afgelast. Dat betekent dat bijvoorbeeld musicals en concerten niet doorgaan, sportwedstrijden worden geschrapt en veel kerken en moskeeën hun deuren sluiten. Ook veel musea gaan dicht.

Bij De Wereld Draait Door was bijvoorbeeld geen publiek aanwezig vanwege de nieuwe maatregelen:

Volgens premier Rutte is het niet nodig om basisscholen, middelbare scholen en mbo's te sluiten, zoals onder meer Frankrijk, Denemarken en Oostenrijk doen. "De omgeving daar is minder internationaal," zei hij vanmiddag, "en jongeren zijn niet de groep met de grootste risico's." Ook zouden de maatschappelijke gevolgen van zo'n sluiting heel groot zijn, denkt Rutte. "Dan moeten ook ouders thuisblijven, terwijl die op plekken werken waar we ze heel hard nodig hebben."

Wel raadde het kabinet hogescholen en universiteiten "dringend" aan om grootschalige hoorcolleges online aan te bieden in plaats van in de collegezaal. De hogeronderwijsinstellingen lieten weten dat advies ter harte te nemen: de rest van de maand worden er geen fysieke hbo- en wo-colleges gegeven.

Dat vinden veel Utrechtse studenten "wel chill":

Of de maatregelen voldoende zijn om de verspreiding van het coronavirus de kop in te drukken, is ongewis. Dat erkende premier Rutte vanmiddag zelf ook: "Niemand ter wereld weet wat de juiste maatregelen zijn. In crises als deze moet je met 50 procent van de kennis 100 procent van de besluiten nemen."

Eerder kreeg het kabinet het verwijt dat het te weinig zou doen om de coronacrisis te beteugelen. Ook de Tweede Kamer was kritisch in een debat over het virus met premier Rutte en zorgminister Bruins.

Of de kritiek terecht was, kun je pas achteraf zeggen, vindt Rutte:

Het kan dus goed zijn dat er de komende periode nieuwe maatregelen bij komen, zegt politiek verslaggever Ron Fresen. "Maar één ding is wel duidelijk: dit kabinet kiest niet voor de lijn zoals je die bijvoorbeeld in andere landen ziet, die van: grote stappen, snel thuis. Het kabinet houdt ondanks alle kritiek vast aan de gekozen aanpak: van dag tot dag bekijken hoe de verspreiding van het virus zich ontwikkelt, en dan datgene doen wat daarbij past."

Vliegverbod en 'beurskrach'

Andere landen kozen wel voor 'grote stappen'. In België en Portugal wordt vanaf maandag geen les meer gegeven op scholen. Ook de cafés en restaurants bij onze zuiderburen sluiten hun deuren, tot zeker 3 april.

President Trump voert een inreisverbod in voor 26 Europese landen, waaronder Nederland. Dat betekent dat Nederlanders een maand lang niet naar de Verenigde Staten mogen vliegen. Door het vliegverbod (en de algemene zorgen over het coronavirus) verkochten beleggers massaal hun aandelen, wat voor de de AEX-index op de Amsterdamse beurs resulteerde in de slechtste beursdag in ruim dertig jaar.

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het reisadvies voor de VS inmiddels gewijzigd van groen naar oranje: 'alleen noodzakelijke reizen'. Ook het reisadvies voor Madrid is aangepast. De regio rondom de Spaanse hoofdstad kent veel corona-besmettingen. Daarom adviseert Buitenlandse Zaken daar alleen heen te reizen als dat strikt noodzakelijk is.

'Schrikbarende cijfers'

Hetzelfde blijft gelden voor heel Italië. Voor sommige delen, vooral in de regio Lombardije, blijft een negatief reisadvies van kracht. In Italië kwamen er vandaag meer dan 2500 besmettingsgevallen bij. Het dodental staat er op 1016, gisteren was dat nog 827. Correspondent Mustafa Marghadi noemde de cijfers op NPO Radio 1 "schrikbarend". Overigens zijn inmiddels ook 1258 Italianen genezen verklaard.

Tot slot: in China, waar de corona-pandemie begon, lijkt de piek inmiddels juist voorbij. In heel het land kwamen er sinds gisteren vijftien besmettingen bij, waarvan zes geïmporteerd uit het buitenland. Het coronavirus heeft in China nu aan 3169 mensen het leven gekost, In totaal raakten 80.793 besmet, van wie bijna 80 procent is hersteld.

Terugkijken op de donderdag? Dit zijn vijf video's die de dag samenvatten: Over het dagelijks leven in Rome, de reactie van het koningspaar op de situatie, reizigers op Schiphol, president Trump en KLM topman Elbers.