Q&A coronavirus: wat weten we van de besmetting in Nederland en kun je nog op vakantie?

Het coronavirus is voor het eerst vastgesteld in Nederland, bij een man die kortgeleden in de Noord-Italiaanse regio Lombardije is geweest. Bij de NOS, maar ook bij reisorganisaties, huisartsen en het RIVM komen veel vragen binnen. Dit zijn de veelgestelde.

Wat weten we van deze besmetting?

Het gaat volgens meerdere media om een 56-jarige man uit Loon op Zand. Hij verblijft momenteel in isolatie in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg. De GGD gaat zijn gangen na. Een van de vragen daarbij is of hij carnaval heeft gevierd. Omroep Brabant meldt op basis van bronnen dat hij bij carnavalsfeesten in Tilburg en Loon op Zand is geweest. Of de man mensen heeft aangestoken moet blijken uit het GGD-onderzoek.

Het gaat naar omstandigheden goed met de patiënt, zegt burgemeester Weterings van Tilburg. Minister Bruins zegt ook dat de man aanspreekbaar is.

Bruins werd tijdens de uitzending van het NOS-programma 'Het coronavirus: feiten en fabels geconfronteerd' met het nieuws. Een medewerker van de minister kreeg een telefoontje en schreef dat op een briefje dat de minister kon voorlezen.

De patiënt is woensdagavond opgenomen in een van de twee Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuizen. De patiënt is volgens Bruins twee keer positief getest op het virus. Dat is protocol, om fouten te voorkomen.

Dat het RIVM kort al na het bekendmaken van het nieuws door Bruins een tweet met een korte informatievideo kon publiceren, verklaart Bruins uit het feit dat het RIVM dat mogelijk heeft voorbereid tussen de eerste positieve test en de tweede in.

Sinds de uitbraak van het virus zijn ongeveer 60 mensen in Nederland getest. Tot gisteravond was niemand ziek gebleken, zei Jaap van Dissel van het RIVM in Nieuwsuur.

Neemt de gemeente Tilburg maatregelen?

De gemeente Tilburg neemt vooralsnog geen extra maatregelen, zegt een woordvoerder tegen Omroep Brabant. "We houden de vinger aan de pols. We kijken van moment tot moment wat we moeten doen. We hebben alle vertrouwen in het Tilburgse ziekenhuis waar de man verblijft. De gemeente staat in nauw contact met de Rijksoverheid en de RIVM."

Welke maatregelen heeft Nederland al genomen?

Er waren voorbereidingen getroffen om verspreiding van het virus hier tegen te gaan, zei minister Bruins eerder al. "We zorgen dat er voldoende isolatiekamers beschikbaar zijn, we kijken of er genoeg pakken, handschoenen en mondkapjes beschikbaar zijn voor zorgprofessionals en doen steeds meer aan publieksinformatie."

Extra maatregelen, zoals het sluiten van scholen in de grensstreek met Duitsland, zijn niet nodig, zei de Bruins. "Maar dat is op basis van de huidige informatie en die kan in de loop van de komende dagen veranderen."

Waar in Europa is het coronavirus vastgesteld?

In Italië zijn op dit moment verreweg de meeste gevallen in Europa vastgesteld. Elf mensen zijn aan de ziekte overleden. Met name in Noord-Italië, in delen van de regio's Lombardije, Veneto en Piemonte zijn er veel gevallen. In deze regio's liggen veel populaire skigebieden.

Ook in Griekenland, Noorwegen, Georgië, Estland, Denemarken, Noord-Macedonië en Roemenië zijn besmettingen vastgesteld. Op Tenerife moesten zo'n 1000 hotelgasten in quarantaine nadat meerdere mensen in het hotel besmet bleken.

Bekijk hieronder waar en hoe vaak het coronavirus is opgedoken:

Viroloog Marion Koopmans beantwoordde gisteren live de vijf meest gestelde vragen. Bijvoorbeeld: is het virus gevaarlijk voor kinderen?

Waarom is er zoveel aandacht voor het virus?

Voor zover bekend, overlijdt zo'n 2 procent van de mensen die het coronavirus krijgen aan de gevolgen ervan. Dat is meer dan bij een 'normaal' griepvirus, waarbij 0,5 tot 1 procent van de patiënten overlijdt. "Er is zoveel aandacht voor omdat het virus nieuw is, ongrijpbaar en we nog niet precies kunnen zeggen hoe het gaat lopen", zegt viroloog Marion Koopmans van het Erasmus MC. "We weten bijvoorbeeld nog niet hoe besmettelijk het coronavirus is en hoe erg de ziekte is die het virus veroorzaakt."

Hebben mondkapjes zin?

Niet echt, want mondkapjes houden de infectie eigenlijk niet tegen, vertelt Koopmans. Wat belangrijk is om besmettingen te voorkomen: handen wassen, in de elleboog niezen en afstand houden van mensen die ziek zijn.

Door het hamsteren van mondkapjes kunnen tekorten ontstaan, waardoor ze voor ziekenhuizen, waar ze echt nodig zijn, nauwelijks meer te krijgen zijn. Lees hier meer over het gebruik van mondkapjes.

Kan ik nog op vakantie?

Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een negatief reisadvies afgegeven voor de delen die in Noord-Italië zijn afgegrendeld vanwege het virus. Verder schrijft het ministerie dat reizigers zich voor hun reis moeten informeren over de situatie op de plek van bestemming. Polen en Tsjechië hebben een negatief reisadvies voor heel Italië afgekondigd.

Voor Oostenrijk, Zwitserland, Noorwegen, Griekenland, Georgië en Kroatië, waar ook mensen zijn besmet, geldt vooralsnog geen negatief reisadvies.

Op deze kaart is te zien waar in Italië een negatief reisadvies geldt:

Reisorganisaties TUI en Sunweb krijgen verschillende vragen binnen over de wintersport maar ook over de komende zomervakantie. De wintersporters hoeven zich op dit moment geen zorgen te maken, zegt Petra Kok van TUI. De wintersportgebieden liggen ver van de plekken waar de besmettingen zijn. Over de zomervakanties valt volgens haar nog weinig te zeggen op dit moment.

Als ik mijn vakantie annuleer, krijg ik dan mijn geld terug?

Pas als het ministerie van Buitenlandse Zaken het reizen naar een gebied afraadt, kun je je reis kosteloos annuleren. Als de touroperator een reis niet meer kan uitvoeren, moet het bedrijf jou je geld teruggeven, zegt branchevereniging ANVR. Bijvoorbeeld wanneer je een culturele reis hebt geboekt, maar de musea gesloten zijn. Die kosten moet de reisorganisatie zelf betalen.

Moet je je zorgen maken als jij of iemand uit je omgeving net terugkomt uit een besmettingsgebied?

Het is onmogelijk om iedereen die terugkomt te testen, zegt viroloog Marion Koopmans. Als je op vakantie bent geweest in een gebied waar het coronavirus is vastgesteld en nu gezondheidsklachten hebt, is er een kans dat je besmet bent. In dat geval moet je contact opnemen met de huisarts of GGD.

Van mensen die in Noord-Italië op wintersportvakantie zijn geweest, is geen indicatie dat ze besmet zijn, zegt Jaap van Dissel, directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM. Er heerst op dit moment in grote delen van Europa een griepepidemie en daar horen dezelfde symptomen bij.

Mocht je je zorgen maken, dan kun je contact zoeken met de GGD in jouw regio. Zij kunnen goed inschatten hoeveel risico je loopt om besmet te zijn met het virus. Op de website van de GGD kun je op basis van je postcode zien onder welke GGD-regio je valt.

Eerder werd het coronavirus vergeleken met de griep. Hoe wordt daar nu over gedacht?

Volgens Jaap van Dissel van het RIVM lijkt de ontwikkeling van het virus inderdaad op die van de griep. Het grootste deel van de patiënten heeft milde klachten aan de bovenste luchtwegen. Vooral kwetsbare ouderen overlijden aan het virus.

Het sterftecijfer voor de gehele corona-uitbraak ligt nu op ruim 2 procent. Dat is hoger dan de 0,5 tot 1 procent bij griep. Maar volgens Van Dissel is een belangrijk deel van de patiënten met milde klachten niet getest en dus ook niet zijn meegenomen in de statistieken.

Is er inmiddels een vaccin tegen het coronavirus?

Een aantal farmaceuten zegt vergevorderd te zijn in het maken van een vaccin. Zodra dat er is, moet het vaccin nog uitgebreid worden getest. Pas daarna kan het de markt op. Dat kan nog maanden duren, volgens het RIVM.

Waaraan herken je het coronavirus, hoe loop je het op en wat kun je er tegen doen? We leggen het uit in deze video.