Zwaar getroffen wijken in Palu worden mogelijk massagraven

Drie palen met een tentdoek erover. Voor een familie met twintig mannen, vrouwen en kinderen. "Daar slapen ze allemaal", beschrijft verslaggever Jeroen de Jager in de stad Palu. Hij is in een van de geïmproviseerde tentenkampen in het rampgebied op Sulawesi.

Sinds de aardbeving en tsunami vorige week overnachten duizenden inwoners buitenshuis. Zelfs als hun woning nog overeind staat, want de natuurramp zit nog vers in het geheugen. "Ze leven in angst om opnieuw slachtoffer te worden van een aardbeving."

Stoppen met zoeken?

Het officiële dodental is de 1600 gepasseerd. Honderden mensen zijn vermist. Maar de overheid overweegt te stoppen met zoeken naar overlevenden in de zwaarst getroffen wijken als Balaroa en Petobo. Reddingsteams hebben daar grote moeite om lichamen onder het puin vandaan te halen; het is er niet veilig genoeg om groot materieel in te zetten.

In Balaroa veranderde de grond tijdens de beving in drijfzand. 1700 huizen werden opgeslokt in de grond. De overheid overlegt met nabestaanden en religieuze autoriteiten om de zoektocht naar overlevenden in deze gebieden te stoppen - en om van de verwoeste wijkdelen een massagraf te maken.

De slachtoffers kunnen als martelaren worden beschouwd, zei de minister van Veiligheid Wiranto op tv volgens AP. Het persbureau meldt verder dat de moskee van Balaroa tijdens de beving vol zat met kinderen. Zij kregen op dat moment les in het citeren van de Koran. Niemand heeft het overleefd zegt een assistent van de imam.

De inwoners van de zwaar getroffen stadsdelen zijn neergestreken in tentenkampen. Deels zelf gemaakt en deels door hulporganisaties, vertelt verslaggever De Jager. "Dit is een wijk van 800 mensen die allemaal onder een dekzeil moeten leven."

Hygiënisch gezien is de situatie in sommige kampen erbarmelijk. "Een vrouw vertelde dat ze haar poep en plas moet ophouden. Ze gaat dan een paar honderd meter verderop naar de sanitaire voorzieningen bij de moskee. Maar als ze gelijk moet, dan doet ze het in een plastic zak die ze vervolgens ver weg dumpt. Maar niet iedereen doet dat zo."

Er is ook een groot tekort aan medische voorzieningen om de duizenden gewonden te helpen. Water en voedsel zijn inmiddels iets beter verkrijgbaar, maar nog lang niet toereikend. Ook is bij sommige tankstations weer brandstof beschikbaar.

Een familie zoek in de puinhopen van hun winkel naar waardevolle spullen. Een pak maandverband, een tube lijm, wat noodles: dat hebben de familieleden nog gevonden tussen de brokstukken. Ook zij slapen verderop in een geïmproviseerd tentenkamp.

"We hebben absoluut geen geld om ons huis te herbouwen", zegt een van hen tegen de NOS-verslaggever. "Hoe kunnen we zo leven?" Het gezin hoopt op geld van de overheid of hulporganisaties om bouwmaterialen van te kopen.

Maar geef het geld alsjeblieft niet aan de overheid, drukt de familie de verslaggever op het hart. "In Indonesia corruption is number one", zegt een man.

Helaas voor dit gezin staan bouwmaterialen niet bovenaan de lijst voor noodhulp, zegt Iris van Deinse van het Rode Kruis. "Ik snap heel goed dat mensen dat willen", zegt ze in het NOS Radio 1 Journaal. "Maar we zijn nog steeds bezig met het uitdelen van water en het verlenen van eerste hulp." Ze coördineert vanuit Palu de toevoer van noodhulp.

Aanstaande woensdag is een nationale actiedag om geld op te halen voor de slachtoffers. Vanaf 12.00 uur zullen op radio en televisie de hele dag updates worden uitgezonden vanuit museum Beeld en Geluid in Hilversum.