Rutte moet kritiek op inkomen Oranjes weerleggen

Premier Rutte moet vandaag de Tweede Kamer ervan overtuigen dat de Oranjes niet te veel belastinggeld krijgen. Vanochtend om 10.45 uur begon het jaarlijkse debat waarin premier Rutte de uitgaven aan het koningshuis moet verantwoorden.

Ook dit jaar zijn er weer netelige kwesties. Allereerst zijn regeringspartij PvdA en enkele oppositiepartijen er verbaasd over dat Rutte geen bewijs heeft kunnen vinden van een omstreden belastingdeal met de Oranjes, terwijl RTL de stukken wel toonde.

Veertig jaar geleden

De kwestie gaat over ingewikkelde en langdurige onderhandelingen, zo'n 45 jaar geleden, tussen koningin Juliana, prins Bernhard en het kabinet-De Jong. Het inkomen van de Oranjes zou verhoogd zijn als compensatie voor het feit dat ze belasting gingen betalen over een deel van hun vermogen.

Het debat zal hoogstwaarschijnlijk niet veel meer duidelijkheid brengen. Rutte heeft gisteren een historisch onderzoek aangekondigd om na te gaan hoe het inkomen van de Oranjes nu precies in elkaar steekt. Het debat hierover zal uitlopen op een woordenspelletje, verwacht politiek duider Dominique van der Heyde.

Veel geld

De tweede kwestie is het inkomen dat prinses Amalia vanaf haar 18de verjaardag zal ontvangen, ruim een kwart miljoen euro plus 1,2 miljoen voor personeel en materiële uitgaven. Allerlei Kamerleden, ook van de VVD, vinden dat wel erg veel geld voor een studente.

Het is nog maar de vraag of de Tweede Kamer het bedrag gaat verlagen, want daar is een twee derde meerderheid in de Eerste en Tweede Kamer voor nodig. "De Kamerleden zeggen nu dat ze eerst uitleg willen. Dan wordt het misschien een onderwerp voor de formatie of daarna", zegt Dominique van der Heyde. "Ik moet het nog zien."

De Kamer zal donderdag Rutte ook opnieuw vragen of hij nog van plan is de Oranjes inkomstenbelasting te laten betalen. Een meerderheid van PvdA, D66, SP, PVV en GroenLinks heeft daar vorig jaar al om gevraagd. De Belastingdienst moet de Koning niet anders behandelen dan alle andere Nederlanders, is de redenering.

De premier is het hier niet mee eens en wil het ook niet gaan regelen. Hij benadrukt dat de leden van het Koninklijk Huis financieel onafhankelijk moeten zijn. Ook zegt hij dat het veel te ingewikkeld is dit via de Grondwet te veranderen.

Initiatiefwet

De PvdA neemt daar geen genoegen mee en denkt aan een initiatiefwetsvoorstel. "Bij een modern koningshuis passen nu eenmaal geen uitzonderingen", zegt Kamerlid Recourt. "En al duurt het lang, eens in de zoveel jaar zal de Grondwet toch wel eens veranderd worden?"

Verslaggever Joost Vullings verklaart de steeds weer terugkerende discussie over de financiën voor een deel uit de spanning die nu eenmaal bestaat tussen "het sprookje van het Koninklijk Huis" aan de ene kant en de Nederlandse zuinigheid aan de andere kant. Daar is dan ook nog de financiële crisis bijgekomen, dus dan wordt er extra naar het geld gekeken.

Vullings verwacht dat Rutte in het debat veel zal doen om de discussie "klein" te houden: hij zal benadrukken dat de Oranjes nu eenmaal een bijzondere familie zijn en dat daar bepaalde faciliteiten bij horen.