'Met klaarzetten nucleaire eenheden wil Poetin NAVO uit elkaar spelen'

Wat is het doel van de Russische president Vladimir Poetin, die aankondigde Russische eenheden die over kernwapens beschikken in verhoogde staat van paraatheid te brengen? Volgens voormalig NAVO-opperbevelhebber Philip Breedlove wil Poetin het momentum terugpakken en hoopt hij de NAVO-landen uit elkaar te spelen, nu de wereld zich tegen hem keert.

Het Westen reageert de afgelopen dagen niet zoals Poetin had gehoopt, zegt Breedlove, die opperbevelhebber was toen in 2014 de Krim werd geannexeerd. De Amerikaan ziet een sterk NAVO-bondgenootschap. "Poetin ziet ook dat de landen die voorheen de gemoederen probeerden te bedaren, zoals Frankrijk en Duitsland, hun aanpak wijzigen. Dat komt omdat ze zien hoe absurd de aanval op Oekraïne is."

'Het is ernstig'

Voormalig Commandant der Landstrijdkrachten Mart de Kruif ziet ook een andere opstelling van Westerse landen en denkt dat Poetin zich "kapot geschrokken" is door de eensgezinde Westerse reactie. De Kruif is wel bezorgd over de dreigende taal van de Russische president: "We moeten alles van Poetin serieus nemen."

Ook Breedlove neemt het niet licht op. "Het is ernstig, want meestal voegt Rusland de daad bij het woord." Maar het is nog niet zover, benadrukt hij. "Ik mag hopen dat zelfs meneer Poetin snapt dat je een nucleaire oorlog niet kan winnen. Maar ik ben toch bezorgd, omdat hij niet zo rationeel handelt als voorheen. Hij deed vaker onwelgevallige dingen, maar had altijd wel een vleugje rationaliteit."

De rationaliteit mist hij ook in de Russische argumenten om Oekraïne binnen te vallen. "De leiders van dat land wegzetten als nazi's en drugsgebruikers is absurd."

Juist die absurditeit zorgt voor een omslag bij NAVO-landen die voorheen vaak gematigd reageerden, denkt Breedlove. Daarom ziet hij ook dat er meer steun komt aan Oekraïne, al had die eerder en massaler gemogen wat hem betreft. "Landen die vijf dagen geleden niks deden, dragen nu wel bij aan de Oekraïense strijd."

Het zijdelings spreken over kernwapens past in de Russische denkwijze, zegt Mart de Kruif. "Wat ons zorgen baart, is dat Poetin kernwapens in zijn doctrine van optreden als normaal middel ziet om te escaleren. Als je niet kan winnen op het slagveld, kan je een kernwapen inzetten."

Hoe de strijd ook afloopt, het zal voor Poetin lastig worden om als winnaar uit de bus te komen, denkt Breedlove. "Hij zal het gevecht om de hoofden en de harten van Oekraïne nooit winnen. Ik denk niet dat het een overwinning is als je de militaire strijd wint, maar een paria wordt in de wereld."

Behalve zijn internationale aanzien, ziet Breedlove nog een gevaar voor Poetin. Ook de onrust in eigen land kan reden zijn voor de ferme taal vanuit Moskou. "Poetin wil de NAVO-landen uit elkaar spelen, maar roept dit ook voor binnenlands gewin. Het is onrustig, er zijn protesten."