De burgemeesters van Velsen en Stichtse Vecht hopen dat de landelijke overheid meer gaat doen om drugscriminaliteit te voorkomen. De gemeentes worden geteisterd door een golf van geweld.
Extra agenten zijn er niet, dus pleiten ze voor preventiemaatregelen. Burgemeester Frank Dales van Velsen richt zich specifiek tot minister Dilan Yesilgöz van Justitie: "Zorg dat dit wordt meegenomen in de formatie."
Wie denkt dat drugsgeweld alleen in grote steden plaatsvindt, heeft het mis. Rivaliserende criminelen houden flink huis in IJmuiden, dat valt onder de gemeente Velsen. Ze leggen explosieven neer bij huizen of bedrijven. Ook zijn er beschietingen, vorige maand nog één met dodelijke afloop: een drugscrimineel van 26 kwam om.
In de eerste twee maanden van dit jaar waren in IJmuiden 26 drugsgerelateerde geweldsincidenten. Ter vergelijking: in dezelfde periode vorig jaar waren dat er 9.
'Gereedschapkist' is leeg
Burgemeester Dales zette camera's neer, legde gebiedsverboden op en wees bijna heel IJmuiden aan als veiligheidsrisicogebied. Dat laatste maakt dat agenten mensen op straat mogen fouilleren zonder dat daar op dat moment een directe aanleiding voor is. Ondanks al die maatregelen gaat het geweld door.
Ik sta gedeeltelijk machteloos.
"Repressie alleen is niet het antwoord", concludeert Dales in de studio van Nieuwsuur. Dus vraagt hij de formerende partijen meer geld vrij te maken voor jongerenwerkers. "Zij kunnen jongeren uit de drugswereld helpen en bewaken dat ze er weer in terugglijden."
Sancties tegen ouders
Burgemeester Ap Reinders van Stichtse Vecht wil ouders van minderjarige criminelen aanpakken. "De rechter zou bijvoorbeeld kunnen zeggen: zorg dat uw zoon of dochter tussen 's avonds 10 en 's ochtends 7 uur gewoon thuis in bed ligt."
In Stichtse Vecht (bij Utrecht) waren sinds november vier explosies. Dat gebeurde allemaal in Maarssenbroek, een wijk van het dorp Maarssen. Volgens de gemeente gaat het niet alleen om drugsgeweld, ook om ruzies in de relationele sfeer en mensen die proberen elkaar af te persen.
Omdat het net als in IJmuiden de verdachten vaak jonge jongens zijn, denkt Reinders ook aan verplichte opvoedingscursussen voor ouders. Een ander idee is dat ze verplicht met school moeten praten. "Want leerkrachten zien en horen natuurlijk heel veel."
Meer agenten onmogelijk
Extra blauw op straat is geen optie in IJmuiden. 's Avonds en 's nachts rijden in de regio IJmond waar ook Beverwijk, Heemskerk en Uitgeest onder vallen drie politieauto's. Meer agenten zijn volgens burgemeester Dales niet beschikbaar. "Ik sta gedeeltelijk machteloos. Ik ben niet wanhopig, maar wel gefrustreerd."
Die frustratie uit hij ook richting inwoners. Vrijdag kwam hij nog samen om met buurtbewoners te praten over een explosie bij een horecazaak, maandag staat de volgende bewonersbijeenkomst op het programma.
Daar probeert Dales uit te leggen wat de gemeente allemaal doet om het geweld te stoppen. "Maar dan nog zeggen ze aan het eind van de avond: ik durf niet meer terug naar mijn woning. En ik snap het ook nog."
Vooral Amsterdam, Rotterdam en Den Haag kampen de laatste maanden met een golf aan explosies. Ook in Alkmaar was onlangs een reeks, met tien aanhoudingen tot gevolg. In Almere pakte de politie drie mensen op na meerdere explosies verspreid door de stad.
