Racismecoördinator: 'Puntenaftrek bij spreekkoren, daarna uit competitie'

De KNVB moet veel harder optreden tegen kwetsende spreekkoren. Clubs die daar geen einde aan weten te maken moeten puntenaftrek krijgen. Dat zegt de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme, Rabin Baldewsingh. Bij herhaling moet de voetbalbond clubs uit de competitie nemen, vindt hij. Zijn oproep voor puntenaftrek krijgt bijval van de Commissie Mijnals, die door de KNVB zelf in het leven is geroepen.

Volgens Baldewsingh is de KNVB veel te laks als het gaat over kwetsende spreekkoren. "Die spreekt alleen verbazing uit, maar er is geen bestraffing. Wie niet horen wil moet voelen. En voelen betekent niet even de wedstrijd staken voor een paar minuten en daarna vrolijk doorspelen."

Baldewsingh is sinds oktober 2021 Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme, een functie die tot dat moment nog niet bestond. Hij mag onafhankelijk adviezen uitbrengen, maar valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Mijnals

Ook de Commissie Mijnals vindt dat de KNVB harder moet optreden. Die commissie is in het leven geroepen door de voetbalbond zelf en adviseert bij het bestrijden van racisme en discriminatie. Commissielid Jacinta Lieuwes pleit ook voor puntenaftrek. "Ik kan me voorstellen dat dit een goede prikkel kan zijn om er daadwerkelijk wat mee te doen."

Actieplan racisme 'weerbarstig'

Drie jaar geleden startte de KNVB het actieplan 'Ons voetbal is van iedereen'. Door middel van voorlichting, sancties en technische maatregelen (zoals gericht cameratoezicht) wil de voetbalbond racisme en discriminatie op en langs de velden aanpakken. Maar volgens het sociaalwetenschappelijke onderzoeksinstituut Mulier is de uitvoering van dat actieplan "weerbarstig".

"Juist binnen het betaald voetbal verlopen de ontwikkelingen beduidend trager dan aanvankelijk beoogd", staat in de jaarlijkse voortgangsrapportage over het actieplan van de KNVB. Ook bij amateurclubs kan het beter: "Bij sommige clubs nam de weerstand tegen antidiscriminatiemaatregelen juist toe", schrijft het Mulier Instituut.

Reactie KNVB

De voetbalbond voelt vooralsnog niets voor de oproep van de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme. "Als een club gewoon meewerkt met het opsporen van de daders, dan hoeven we die club niet te sanctioneren", zegt Houssin Bezzai, programmamanager racisme en discriminatie.

Ook bij het meisjesteam van amateurclub Zwaluwen Utrecht 1911 krijgt te maken met racisme.

Racistische en discriminerende leuzen zijn al jarenlang aan de orde van de dag in Nederlandse voetbalstadions. Sinds 2019 is veel aandacht voor de bestrijding van kwetsende spreekkoren nadat Excelsior-speler Ahmad Mendes Moreira van het veld stapte omdat hij werd uitgescholden door fans van FC Den Bosch.

Maar ook afgelopen seizoen waren weer meerdere incidenten. Zo maakten FC Utrecht-supporters oerwoudgeluiden als Ajax-spits Brobbey aan de bal was en bij amateurclub Spakenburg zongen fans tijdens de bekerwedstrijd tegen PSV 'Xavi Simons is homo'.

Wel streng over voorwerpen op veld

Waar de KNVB volgens critici niet hard genoeg optreedt tegen kwetsende spreekkoren, is het beleid op een ander gebied wél zeer streng. Sinds dit seizoen staakt de scheidsrechter een wedstrijd tijdelijk als iemand een voorwerp, zoals een biertje, op het veld gooit. Gebeurt het een tweede keer, dan staakt de scheidsrechter definitief.

Dat is behoorlijk streng, vindt hoogleraar Jacco van Sterkenburg, die onderzoek doet naar racisme en voetbal. "Een leeg bierglas, er is niemand geraakt. En vervolgens hoor je massaal antisemitische spreekkoren in een stadion en daar wordt dan niet tegen opgetreden. Dat is wrang en heel dubbel. Het is niet de juiste proportionaliteit."