Thijs-Jan van Aalst
Bureau Washington
Thijs-Jan van Aalst
Bureau Washington
Een nieuw dieptepunt in de relatie tussen China en de Verenigde Staten: na het bezoek van de Taiwanese president aan de VS stelt China sancties in tegen Amerikaanse instellingen. Ondertussen laten Amerikaanse politici, zowel Republikeinen als Democraten, steeds duidelijker blijken dat ze China als hun grootste rivaal zien.
De woorden die ze daarbij gebruiken zijn al net zo hard als de voorgestelde maatregelen, die ook Chinezen in de VS direct raken. Zij vrezen voor toenemende discriminatie.
Mijn ouders zijn juist weggevlucht uit China. En nu worden we in Amerika alsnog als tweederangsburgers gezien.
De angst dat de Chinese Communistische Partij steeds meer invloed krijgt in Amerika is voor veel politici groot. Die angsten, van spionage tot propaganda, werden recent uitgebreid besproken in een parlementaire commissie die de concurrentie met de CCP onderzoekt. "Dit is een gevecht over ons voortbestaan, over hoe de wereld eruit gaat zien in de 21e eeuw", zei de voorzitter van de commissie.
TikTok en spionageballon
Verschillende politici grijpen elke kans aan om de Chinese overheid aan te vallen. Zo werd de topman van TikTok tijdens een hoorzitting eind maart gegrild over de toegang tot Amerikaanse privégegevens die de Chinese overheid via de app zou hebben. Congreslid Buddy Carter zei dat "China via TikTok een psychologische oorlog voert om Amerikaanse kinderen te beïnvloeden". En toen eind januari een Chinese spionageballon het land een week lang in zijn greep hield, zag de prominente Republikeinse senator Marco Rubio dat meteen als "een boodschap dat de Chinezen geloven dat de eens glorieuze wereldmacht Amerika aan het afbrokkelen is".
De Chinese overheid beweert juist dat de Verenigde Staten de vijandigheid opzoeken. De Chinese minister van Buitenlandse Zaken, Qin Gang, liet begin maart weten dat de Amerikaanse overheid er goed aan zou doen om het roer flink om te gooien: "Als de VS niet op de rem trapt, zijn geen vangrails sterk genoeg om een catastrofaal ongeluk te voorkomen."
'Vage aanvallen'
De agressieve toon van de Amerikanen gooit alleen maar olie op het Chinese vuur, waarschuwt een aantal deskundigen. "Het is heel teleurstellend dat congresleden dit soort losse incidenten gebruiken om allerlei vage aanvallen in te zetten tegen de Chinese overheid", zegt Steven Lewis, China-onderzoeker aan de Rice Universiteit in Houston.
Lewis geeft les aan veel Chinees-Amerikaanse studenten, en ziet onder hen nog een ander vermoeden over de reden voor die felheid: "Ik zie ze denken; pakken ze die TikTok-topman nou zo hard aan omdat hij de baas van het bedrijf is, of omdat hij er Chinees uitziet?"
Niet meer studeren in Texas
De gevolgen van de keiharde toon in de politiek, worden gevoeld door Aziatische Amerikanen. In Texas is een aantal wetten voorgesteld die zijn bedoeld om Chinese spionage tegen te gaan. Immigrerende Chinezen mogen alleen nog land kopen als ze er ook gaan wonen, en moeten dan aan de verkoper laten weten dat ze Chinees zijn.
Ook zouden ze niet meer naar de staat mogen komen om te studeren. Dezelfde beperkingen moeten gaan gelden voor Noord-Koreanen, Iraniërs en Russen.
Die beperkingen gaan recht in tegen de normen en waarden van Amerika, vindt staatscongreslid Gene Wu. Hij vertegenwoordigt een district in de Texaanse stad Houston met één van de grootste Chinatowns van de VS. Chinese migranten in de wijk zijn volgens hem bang dat hen nu de rechten worden ontnomen waarvoor ze naar de Verenigde Staten zijn gekomen: "De vrijheid hebben om land te kopen is de definitie van de 'American Dream'. We zijn trotse, trouwe Amerikanen. We houden van dit land, daarom zijn we hierheen gekomen."
Racistische aanvallen
Wu zag de afgelopen jaren bij elke beschuldiging aan het adres van China het geweld tegen mensen met een Chinees uiterlijk toenemen: "Aziaten in dit land moeten al tweehonderd jaar leven met racistische aanvallen. Dat nam explosief toe tijdens de pandemie, toen mensen begonnen te zeggen dat de Chinese regering het virus expres verspreid had." Volgens het Center for the Study of Hate and Extremism verzesvoudigde het aantal anti-Aziatische haatmisdrijven in de VS tijdens de pandemie.
De politiek moet eindelijk een onderscheid gaan maken tussen de Chinese regering en de Chinezen zelf, vindt Wu: "Kijk naar mijn eigen familie. Mijn ouders zijn juist weggevlucht uit China, en we hebben er jaren over gedaan om echte Amerikanen te worden. En nu worden we allemaal alsnog als tweederangsburgers gezien. Ik vraag alleen maar om eerlijk behandeld te worden."
