Morgen is er een EU-top die voor een groot gedeelte in het teken zal staan van Oekraïne. Binnen de EU staat Hongarije keer op keer op de rem als het gaat om het aanpakken van Rusland. Nog steeds wil het land de relatie met Rusland handhaven.
"Het is heel oneerlijk hoe West-Europese politici, onder wie ook Nederlanders zoals uw premier, zich gedragen tegenover Hongarije. Ze verspreiden nepnieuws en leugens en stellen vraagtekens bij onze democratie." Dat zegt minister van Buitenlandse Zaken Péter Szijjártó, 'een trouwe soldaat' van premier Viktor Orbán, wordt hij wel genoemd.
De 44-jarige politicus verdedigt Orbáns conservatief-nationalistische politiek met verve. Zijn regering veroordeelt de Russische inval in Oekraïne, maar ligt dwars bij het leveren van financiële of militaire steun aan Oekraïne. Orbán dreigt regelmatig met een veto om Europese sancties tegen Rusland afgezwakt te krijgen. Het afgelopen jaar isoleerde Hongarije zich daar meer en meer mee.
Leden van Orbáns regering geven weinig interviews aan West-Europese media, maar dit keer neemt Szijjártó de tijd om op de Hongaarse ambassade in Den Haag, zijn ideeën - over de oorlog in Oekraïne, Rusland en de Europese Unie - uiteen te zetten.
De minister is een druk bezet man die veel reist en ontmoetingen heeft met ambtsgenoten in Frankrijk en Turkije. De afspraak met Nieuwsuur is vier keer verzet en nog is hij een uur te laat. Hij verontschuldigt zich uitgebreid. Hij wilde tijd inruimen voor Geert Wilders en hem politiek succes wensen.
"Hij is een goede vriend en komt regelmatig op bezoek in Hongarije. Hij begrijpt onze standpunten en toont respect. Dus als ik vrienden kan ontmoeten, dan doe ik dat."
Wij luisteren niet naar oordelen en instructies van buiten ons land.
De Europese ministers van Defensie willen voor miljarden euro's gezamenlijk wapens en munitie voor Oekraïne aanschaffen. Szijjártó: "We wilden geen veto uitspreken. We maken geen gebruik van de zogenoemde 'constructieve onthouding'. Dat wil zeggen: we blokkeren niet. Maar we zouden ons aandeel aan andere zaken willen besteden."
Volgens de minister vormt niet alleen de oorlog in Oekraïne een veiligheidsrisico voor Europa, "maar ook illegale migratie, terrorisme, terreurdreiging in Afrika en de instabiele situatie in sommige Aziatische regio's. Allemaal veiligheidsrisico's die de Europese Unie ook moet aanpakken".
Losweken van Rusland
Hongarije is een van de weinige Europese lidstaten die geen wapens levert aan Oekraïne. "De reden daarvoor is dat we willen dat er een eind komt aan deze oorlog en dat we de kans op escalatie willen verkleinen. Hoe meer wapens in een conflict, hoe langer de oorlog duurt", zegt Szijjártó, die ook denkt dat de wapens die de Amerikanen aan Oekraïne leveren voldoende zijn. "Zolang de Amerikanen wapens blijven sturen, kan Oekraïne doorvechten."
Hongarije sluit zich dus niet aan bij de westerse bondgenoten. De nieuwe Amerikaanse ambassadeur in de Hongaarse hoofdstad Boedapest, David Pressman, kwam deze maand met ongebruikelijk commentaar. Hij zegt dat Orbán zich op een kruispunt bevindt en het "nu tijd" is om zich los te weken van Rusland en de betrekkingen met westerse bondgenoten te versterken.
De Hongaarse opstelling tegenover het Kremlin is voor de Amerikanen onaanvaardbaar. "Ik probeer diplomatiek te blijven", zegt Szijjártó. Hij wil geen harde taal gebruiken, zegt hij ook. "Wij zijn geen kolonie. Dus ik begrijp niet waarom een ambassadeur commentaar levert op binnenlandse aangelegenheden van een ander land. Als het mijn ambassadeur was, dan zou ik hem meteen ontslaan. Dat weten mijn ambassadeurs heel goed."
Szijjártó heeft stevige banden met zijn Russische ambtsgenoot Sergey Lavrov. Vlak voor de oorlog ontving hij nog een belangrijke Russische vriendschapsmedaille. Ook na de inval in Oekraïne bracht hij twee keer een bezoek aan Moskou. Hij zette de verhouding met de EU op scherp door de Russen te vragen de gaskraan verder open te draaien.
Maar het beeld dat Hongarije tussen de NAVO en het Kremlin in staat, klopt volgens de minister niet. "Nee, wij zijn een NAVO-bondgenoot."
Goede band
Ook vindt Szijjártó niet dat Hongarije zich lijnrecht tegenover de VS opstelt. "Wij zien de VS niet als tegenstander, maar de huidige regering ziet ons als tegenstander, omdat wij een conservatieve, patriottische, rechtse regering hebben die het nationaal belang vooropstelt. Wij luisteren niet naar oordelen en instructies van buiten ons land. En daar houdt die regering niet van."
Over de banden met Rusland is Szijjártó duidelijk. "We halen de banden niet aan, maar we houden het gesprek op gang. We blijven op een redelijke wijze samenwerken op het gebied van energie. Omdat het momenteel zonder Rusland niet mogelijk is om ons land van voldoende energie te voorzien. Zo simpel is het."
De minister zegt dat Rusland een deel is van de realiteit in Midden-Europa. "Het is een groot en machtig land dichtbij. Dus wilden we altijd een goede band. De oorlog heeft daar verandering in gebracht en we hebben alleen nog betrekkingen op een paar praktische terreinen, met name energie. Die kunnen we niet opgeven."
In de Europese Unie wordt Hongarije als het 'zwarte schaap' beschouwd. Brussel is al jaren verwikkeld in een conflict met premier Orbán. De Europese Commissie concludeert dat er bewijzen zijn dat de onafhankelijke rechtspraak en de vrijheid van media in Hongarije onder druk staan. Daarom zijn miljarden euro's aan subsidie niet uitgekeerd. Tot verontwaardiging van de Hongaarse regering.
"Wat moeten we dan veranderen?", vraagt Szijjártó. "De mediasituatie in Hongarije is veel beter en vrijer dan in de rest van Europa, inclusief Nederland, denk ik. Dat zeg ik omdat de media in Hongarije veelkleurig zijn, anders dan in West-Europa. "
Ziet de minister nog wel een rol voor Hongarije binnen de EU? "We willen een sterke Europese Unie. Dat is in ons belang. Er is een groot debat gaande over de toekomst van de Europese Unie. Of het een federale superstaat zou moeten zijn, of een integratie van gelijkwaardige landen. We geven de voorkeur aan de tweede versie. We willen niet dat er een soort Verenigde Staten van Europa ontstaat."
