De capaciteitsproblemen bij de GGD leveren problemen op voor personeel in de gehandicaptenzorg. De wachttijd voor een coronatest is soms een aantal dagen. En dat terwijl zorgpersoneel recht heeft op voorrang.
"Het is elke dag topsport om de roosters rond te krijgen", zegt Sam Schoch, voorzitter van de Raad van Bestuur van zorgorganisatie Middin. Met zo'n 3800 medewerkers biedt zijn organisatie ondersteuning aan bijna zesduizend mensen met een beperking in de omgeving van Rotterdam en Den Haag. Maar medewerkers vallen uit, omdat ze lang op een coronatest moeten wachten of in quarantaine moeten vanwege een ziek gezinslid.
"We zien dat sommige teststraten de gehandicaptenzorg niet kennen en medewerkers naar huis sturen", zegt Schoch. Zij krijgen geen toegang tot de fastlane van de GGD, terwijl ze daar volgens de richtlijnen wel recht op hebben. De doorlooptijd van de tests verschilt ook. Gemiddeld worden zijn medewerkers twee dagen na hun belletje getest. Ze wachten daarna nog zo'n twee tot vijf dagen op de uitslag.
Fastlane
Het beeld van wisselende doorlooptijden en problemen met toegang tot de fastlane bij de GGD wordt bevestigd door andere organisaties in de gehandicaptenzorg en door brancheorganisatie Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN). Een "substantieel deel" van de 175 aangesloten organisaties heeft aanhoudende moeite de roosters rond te krijgen.
"Er wonen bij ons 2100 cliënten. Die hebben iedere dag zorg nodig, dat kunnen we niet afschalen", zegt Schoch. "En dat is niet alleen voor mij, maar ook voor collega's hier en in het land de grootste zorg: kunnen we dit volhouden?" Met 80.000 bewoners is de gehandicaptenzorg de grootste klinische sector na de verpleeghuizen.
Schoch heeft verschillende scenario's klaarliggen om de organisatie draaiende te houden. Als gaten niet kunnen worden opgevuld met collega's van andere locaties, kan Middin een beroep doen op collega's van ondersteunende diensten. Het worstcasescenario is om familie en vrienden van cliënten in te zetten. "Maar dat is natuurlijk niet de bedoeling", zegt Schoch.
Op de dagbesteding gaan begeleiders bijvoorbeeld met bewoners wandelen. Met alpaca's. Als nog meer personeel wegvalt, kan dat niet meer:
Tientallen gehandicaptenzorgorganisaties kozen eieren voor hun geld en zetten zelf een teststraat op voor hun medewerkers, meldt VGN. Ons Tweede Thuis biedt zorg aan zo'n tweeduizend mensen met een beperking in de regio Amsterdam en heeft een eigen teststraat voor medewerkers in Amstelveen.
"Als mensen zich nu aanmelden voor een test, kunnen ze de volgende ochtend terecht en hebben ze vaak dezelfde avond de uitslag al. Dat maakt dat je heel snel weet of iemand positief is", vertelt Elize Middelhoven, hoofd behandeling en arts bij Ons Tweede Thuis. "Als de test negatief is, kunnen ze ook snel weer aan het werk."
Iedere ochtend neemt medisch personeel van Ons Tweede Thuis bij zo'n dertig collega's zogenoemde swabs af voor een coronatest. De organisatie brengt de monsters zelf naar het streeklab waar ze met prioriteit worden behandeld. Bij een negatieve testuitslag zijn deze medewerkers dus maar een dag uit de roulatie. Positieve testuitslagen worden gemeld bij de GGD.
Idealiter zouden medewerkers zo snel getest kunnen worden bij de GGD zelf, maar Middelhoven ziet de eigen teststraat als een win-win-situatie. "Wij hebben snel duidelijkheid voor onze medewerkers en we ontlasten de GGD, waar heel Nederland al komt voor een test."
VGN schat dat ongeveer dertig van de 175 leden in staat zijn om eigen testfaciliteiten op te zetten voor medewerkers. De overige zorgaanbieders blijven aangewezen op de diensten van de GGD.
Sneltesten onder de knop
Tijdens de eerste golf was het gebrek aan beschermingsmiddelen een groot probleem. "Dat heeft kort geduurd maar heel lang nagegalmd onder medewerkers", zegt Schoch. "En nu is het grootste probleem onze beperkte testcapaciteit. Daar lig ik wakker van."
De bestuurder heeft zijn hoop nu op sneltests gevestigd, maar vertrouwt niet meer volledig op de overheid voor de inkoop. Schoch is zelf het gesprek aangegaan met leveranciers en kan met een druk op de knop zijn bestelling definitief maken. Hij hoopt dat het kabinet snel duidelijkheid geeft over de sneltests. "Wij staan startklaar om de testen te implementeren hier."
