In Italië liggen de ziekenhuizen overvol en van de toch al lege Italiaanse schatkist komt de bodem snel in zicht. En dus komt uit Rome het verzoek om Europese financiële steun, een verzoek dat - zacht gezegd - weinig weerklank vindt in Den Haag.
Dat was voor een aantal prominente Italianen reden voor een opmerkelijke open brief in de Duitse krant Frankfurter Allgemeine Zeitung, waarin Nederland een veeg uit de pan krijgt.
"De Nederlandse houding toont in elk opzicht een gebrek aan solidariteit en ethiek. Lieve Duitse vrienden, jullie horen tot de grootste Europese naties. Niet bij de volgers van bekrompen nationaal egoïsme. Wij kunnen samen bewijzen dat Europa sterker is dan zij die Europa willen verzwakken", staat in de brief te lezen.
Het is een directe oproep aan Duitsland om zich van Nederland te distantiëren en ondertekend door twaalf Italiaanse burgemeesters, gouverneurs en Europarlementariërs. Eén van hen is oud-minister en Europarlementariër Carlo Calenda. "Als de EU deze grote crisis niet aankan, welk nut heeft de EU dan nog?", zegt hij.
Snel maatregelen
Italië vraagt de EU volgens Calenda geen geld om z'n schulden te betalen, maar geld dat moet gaan naar een groot Europees plan dat alle Europese landen en burgers ten goede komt. "We willen dat de EU voldoende budget heeft om de crisis het hoofd te bieden."
De burgemeester van het Italiaanse Bologna, Virginio Merola, zegt dat de EU snel met gezamenlijke maatregelen moet komen. "Het gaat om maatregelen tegen een recessie. We moeten samen optrekken, voor bedrijven, voor mensen die de gevolgen van deze crisis voelen. We vragen Nederland heus niet om onze staatsschuld op zich te nemen."
Minister van Financiën Wopke Hoekstra erkent vandaag dat het kabinet niet empathisch genoeg is geweest in de richting van Zuid-Europa. "We hadden vorige week beter naar voren moeten brengen dat we willen helpen. Voor Rutte en mij geldt: wij hadden dat anders moeten zeggen."
Kredietlijn
Voor Mario Monti, premier van Italië tijdens de financiële crisis in 2012, is het een herhaling van zetten. "Maar iedereen moet begrijpen dat het deze keer gaat om een crisis die onze landen overkomt. Het heeft deze keer niets te maken met 'la dolce vita' van een land dat z'n balans niet op orde heeft."
Hij pleit voor een "kredietlijn" voor de gezondheidszorg. "Krediet dat de medische zorg in EU-landen ondersteunt en gebruikt kan worden om de economie opnieuw te starten. Als de gezondheidszorg in Italië op orde is, is dat ook goed voor burgers in de noordelijke landen."
De Italianen kijken voor een oplossing nu vooral naar de Duitsers. "Zij hebben de sleutel, zij kunnen met een politieke oplossing komen", zegt burgemeester Merola. "Duitsland is na WOII geholpen door landen als Frankrijk, België en Italië, nu is het moment dat Duitsland een duidelijke positie inneemt", zegt Europarlementariër Calenda. "De Duitsers kunnen beslissen of ze een Europa van naties willen, met ieder voor zich. Of een sterk en verenigd Europa."
Zijn oproep aan het Nederlandse kabinet is om aan de "goede kant van de geschiedenis te gaan staan". "En niet aan de verkeerde kant: de kant van de crisis, van het afbreken. Ga aan de kant staan van het opbouwen. Dat zal een politieke nalatenschap zijn. Want in Europa zal niets ooit meer zijn zoals eerst."
Oud-premier Monti denkt dat de toekomst van de EU op het spel staat omdat de coronacrisis alles ingewikkeld maakt. "Een verschil van inzicht tussen het Noorden en het Zuiden zal alles er niet beter op maken. "
