Noord- en Zuid-Europa lijnrecht tegenover elkaar over coronasteun
De verwijten vanuit Zuid-Europa richting Nederland en Duitsland worden steeds harder. Vandaag noemt een groot aantal prominente Italianen, onder wie burgemeesters, economen en gouverneurs, ons land niet ethisch en niet solidair in een open brief in de Duitse krant Frankfurter Allgemeine Zeitung. "Nederland zet de toekomst van de Europese Unie op het spel", zo luidt de kritiek.
De Europese Unie probeert met man en macht de ruzie, die vooral gaat over de vraag in hoeverre het Noorden bereid is het Zuiden financieel te steunen, te sussen. Vanmiddag komen de voorzitters van de belangrijkste instituten bij elkaar: Charles Michel (Europese Raad), Ursula von der Leyen (Europese Commissie), Mário Centeno (Eurogroep) en Christine Lagarde (ECB) proberen een oplossing te vinden.
Italië wil dat de pot met geld van het Europees Stabilisatie Mechanisme (ESM) met daarin ongeveer 410 miljard euro beschikbaar komt om de gevolgen van de coronacrisis op te vangen. Nederland verzet zich daar samen met Duitsland en een aantal andere Noordelijke landen fel tegen - althans, zolang niet duidelijk is wat de voorwaarden zijn.
Daarnaast verzetten Nederland en Duitsland zich tegen de uitgifte van gezamenlijke staatsleningen (zogenoemde euro- of coronabonds), waardoor het lenen van geld voor landen als Spanje en Italië veel goedkoper zou worden.
Dat verzet wordt in de zuidelijke landen niet begrepen. Het verwijt is dat Nederland altijd alleen maar denkt aan geld verdienen. Veel Italiaanse bedrijven hebben een postbus in Nederland vanwege de gunstige belastingregels. "Een belastingparadijs", wordt het genoemd. Daar komt nog bij dat Nederland zich in de ogen van Italië eveneens weinig solidair heeft getoond in de vluchtelingencrisis. Niet alleen werden er volgens de Italianen weinig vluchtelingen overgenomen, Nederland kwam ook elke keer met scherpe kritiek op de manier waarop Italië de vluchtelingen registreerde.
De wanhoop over de harde opstelling van de Noordelijke landen zorgt ervoor dat driekwart van de Italianen tijdens een recente opiniepeiling zegt zich in de steek gelaten te voelen. En 77 procent heeft zelfs de hoop op Europese solidariteit opgegeven.
Hoekstra en Rutte
De Europese leiders kwamen er vorige week niet uit tijdens de EU-top en hebben de kwestie op het bordje van de ministers van Financiën gelegd. Die zijn druk bezig, maar komen pas volgende week met een oplossing.
De Spaanse premier Sanchez gokt ondertussen op een ander paard. Hij is voorstander van een nieuw Marshallplan, geld voor wederopbouw. Dat zou alsnog met speciale euro- of coronabonds of met geld uit het Europees Stabilisatie Mechanisme (ESM) kunnen. Dat maakt hem niet uit, als er maar gezocht wordt naar een pragmatische oplossing waardoor de zwaar getroffen landen Spanje en Italië op solidariteit kunnen rekenen.
In de bankenwereld begint daar ondertussen steun voor te ontstaan. De president van de Duitse centrale bank, Jens Weidmann, en Klaas Knot van de Nederlandsche Bank willen een soort vangmechanisme om de ergste schokken op te vangen. Beide invloedrijke bankpresidenten vinden dat de crisis erger is dan de financiële crisis van een aantal jaren geleden. Ze vinden dat de politiek nu in actie moet komen.
De hoop is gevestigd op de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Ooit al heeft ze gezegd dat er tijdens haar leven geen eurobonds zullen komen. Maar dat was tijdens de Griekse (financiële) crisis. Nu is ze opnieuw onverzettelijk, maar wel met een iets mildere toon dan die premier Rutte gebruikte tijdens de laatste EU-top.
Op sociale media in Italië beginnen ondertussen de eerste boze burgers op te roepen om Nederlandse producten te boycotten. Politici hebben al geen behoefte meer aan Nederlandse bloembollen.
Eind volgende week houden de EU-leiders opnieuw een Europese top over hoe de rekening van de crisis betaald gaat worden.
