Nederland kiest in de aanpak van de coronacrisis voor het spreiden van de uitbraak om pieken in het aantal patiënten te voorkomen. De maatregelen van het kabinet moeten de verspreiding van het virus beperken, zodat de zorg het aankan.
De groepsimmuniteit die daardoor hopelijk ontstaat, moet zorgen voor een muur om kwetsbare mensen heen, zei premier Mark Rutte gisteren. Maar zal het blootstellen van een deel van de bevolking om anderen te beschermen niet leiden tot veel meer doden?
"De Nederlandse maatregelen bereiken veel goeds in de samenleving door contacten met mensen te beperken en te zorgen voor sociale afstand. Maar ik maak me zorgen als ik ze hoor praten over het bereiken van groepsimmuniteit als doelstelling", zegt de Amerikaanse bioloog Carl Bergstrom.
Hij is bekend van 'flatten the curve': een model om te voorkomen dat héél veel mensen in een keer ziek worden. Hij denkt dat het daarvoor beter is de samenleving zoveel mogelijk plat te leggen. Om het zorgsysteem te redden moeten we volgens hem op het punt komen dat elke nieuwe patiënt minder dan één nieuwe besmetting veroorzaakt.
Eén nieuwe besmetting
Bergstrom heeft de toespraak van premier Rutte gisteren gezien en vindt dat streven naar groepsimmuniteit eerder een soort noodplan moet zijn. "Het is niet je plan A, B of C. Het is plan D. Het gaat levens kosten die gespaard konden blijven."
Rutte houdt overigens de mogelijkheid open voor een volledige lockdown als de grenzen van de zorgcapaciteit worden bereikt. Volgens hem is die maatregel nu nog niet aan de orde.
Het virus stoppen, daar is het te laat voor, zegt viroloog Marion Koopmans. "Dat hebben we geprobeerd maar dat scenario lijkt niet meer realistisch, dus moeten we kijken naar wat we moeten doen nu het virus blijft circuleren." Groepsimmuniteit die daardoor ontstaat geeft kwetsbare groepen bescherming.
Modellen
De Nederlandse overheid kijkt nu vooral naar de snelheid waarmee het virus zich verspreidt, zegt viroloog Koopmans. Dat is grotendeels een kwestie van schatten. "Het is mogelijk om het aantal zieken en sterfgevallen tegen elkaar af te zetten, maar dat hangt natuurlijk ook weer samen met het aantal tests dat een land uitvoert."
In de voorspellende modellen waarbij 50 tot 60 procent van de Nederlandse bevolking corona krijgt, wordt zeker gekeken naar het aantal sterfgevallen, zegt ze. En in die modellen zou Nederland dan uit kunnen komen op 40.000 tot 80.000 doden. "Maar het aantal doden heeft ook te maken met de verspreiding van het virus, de ernst van de infectie, met de leeftijdsopbouw van het land."
"Italië heeft een relatief oude bevolking waardoor je je kan voorstellen dat je dan meer sterfgevallen hebt dan in een jongere bevolking. En het hangt ook af van hoeveel de zorg aankan", aldus Koopmans.
Tijd kopen
De angst van experts in Nederland is dat als Nederland op slot gaat, het virus daarna gewoon weer terugkomt. Bergstrom: "De vraag is wat we in de tussentijd doen." Hij denkt dat met een lockdown er meer tijd is om contactonderzoeken uit te voeren.
Het is volgens Koopmans vooral kiezen tussen opties. "Met dit beleid wordt geprobeerd tijd te kopen voor behandelingen: hopelijk is er in de winter een vaccin. Het is een epidemie die historisch is, we hebben niet de wijsheid in pacht met zijn allen."
NOS op 3 legt uit wat de theorie van Bergstrom inhoudt:
