Deze week was premier Mark Rutte te gast in de studio. Het interview kreeg ineens een heel andere lading toen Rutte de dag ervoor en campagnestunt uithaalde.
Door Joost Oranje, hoofdredacteur Nieuwsuur
Afgelopen woensdag was premier Mark Rutte bij ons te gast, ruim een week voor de verkiezingen voor het Europees Parlement. Een afspraak die de Haagse redactie al lang van tevoren had gemaakt.
Het vraaggesprek past in het brede palet aan onderwerpen die Nieuwsuur deze weken rond die verkiezingen brengt: van twee series over Europa, tot verschillende debatten (afgelopen week het lijsttrekkersdebat (zie hieronder) en interviews. Ik schreef er vorige week al meer over.
Rutte is een van de langst zittende Europese regeringsleiders en dus was een vraaggesprek voor ons journalistiek interessant. Er is immers nogal wat aan de hand in Europa, van migratiecrisis tot diepgaande vertrouwensbreuken tussen een deel van het electoraat en de Europese bestuurders en parlementariërs.
Natuurlijk zit er bij dit soort gelegenheden een addertje onder het gras: het is verkiezingstijd en dus óók een mooi podium voor politici. Aan ons dus om daar een goed geïnformeerd, kritisch vraaggesprek tegenover te stellen en bovenal ons eigen moment en inhoud te bepalen. Zo ging het ook.
We planden het gesprek bewust niet vlak voor de verkiezingen, in het item werden kritische noten gekraakt door politieke tegenstanders van Rutte en presentatrice Marielle Tweebeeke gaf Rutte niet bepaald de vloer, kijk hieronder haar scherpe gesprek met de premier terug.
Toch gebeuren er altijd weer dingen die je van te voren niet kunt voorzien. Zo probeerde Rutte, een dag voordat hij bij ons in de studio verscheen, plotseling de verkiezingscampagne naar zich toe te trekken.
Dinsdag werd er door zijn partij een persbericht verspreid en stond de VVD-leider ineens met opgerolde hemdsmouwen op een school in Barendrecht Thierry Baudet van Forum voor Democratie uit te dagen voor een debat over Europa en de nexit. Wat je noemt een campagnestunt.
Weliswaar nieuwswaardig, want het is niet niets als de premier zich blijkbaar genoodzaakt voelt om vlak voor de verkiezingen één partij zo aan te vallen. Maar het was ook een nogal opzichtige poging om een tweestrijd uit te lokken tussen de VVD en Forum, de partij die onlangs bij de Statenverkiezingen de grootste van het land is geworden.
Angstverhaal
Het is een beproefd middel in politieke campagnes, maar het moment kwam voor velen onverwacht, ook voor ons. Toen wij de woensdag vastlegden voor het interview in de Nieuwsuur-studio, wisten we nog niets van Ruttes campagneplannetje. Maar nu was hij de dag erna dus ineens te gast. Waarna op social media natuurlijk werd rondgetoeterd dat 'Rutte open microfoon krijgt' bij Nieuwsuur.
Gelukkig was de werkelijkheid anders. Journalistiek gezien was Ruttes komst juist extra interessant geworden, omdat Mariëlle nu de gelegenheid kreeg stevig door te vragen over deze campagnetactiek: "een soort angstverhaal in plaats van een eigen optimistisch verhaal", noemde ze het live in de uitzending. Rutte beet op zijn lip
Maar goed, verschillende meningen zullen er altijd zijn. Ook tijdens- en na het interview konden we meegenieten van de verschillende kampen. De één vond Rutte onbehoorlijk bejegend; de ander Nieuwsuur lakeien van de macht, weer een ander vond het nodig te benadrukken dat het oneerlijk is dat Thierry Baudet nooit in Nieuwsuur zit en Rutte wel.
Wat overigens onjuist is, Baudet is regelmatig te gast, onlangs nog:
Ook hij werd, zoals iedereen respectvol en kritisch aangepakt, zie ook dit stukje daarover in NRC.
Het debat tussen Rutte en Baudet gaat uiteindelijk woensdag plaatsvinden bij Pauw. Nieuwsuur besteedt in de aanloop naar de verkiezingen ook nog veel aandacht aan de stembusgang, onder meer met een debat tussen de twee 'Spitzenkandidaten' Manfred Weber (Christen Democraten) en Frans Timmermans [sociaal democraten) aanstaande maandag. En we maken een extra lange uitzending volgende week zondag, als de einduitslag bekend wordt.
Komische tekst
Opmerkelijk was trouwens dat de Nieuwsuur-uitzending met Rutte kennelijk de aandacht had getrokken van Baudet. Hij bracht een afbeelding op Instagram onder de aandacht, waarin we Rutte en Mariëlle Tweebeeke aan de Nieuwsuurtafel zien met een grote foto van Baudet op de achtergrond.
Daarbij de komische tekst: 'na de TK-verkiezingen van 2021 bespreken Mark en Mariëlle - met een poster van de grote leider op de achtergrond - hoe ze aan een nieuwe baan gaan komen nu VVD niet meer de grootste is en de NPO gesaneerd gaat worden'.
Geestig, hoewel ook een belegen grapje. Maar fijn natuurlijk dat Baudet er plezier aan heeft beleefd. En hij weet: als 'Grote Leider' is hij altijd welkom in onze studio. Niet om met Marielle over baantjes te praten. Maar gewoon, zoals dat ook met Rutte gebeurde, om kritisch ondervraagd te worden.
