Arjan Dijksma en Guido van Gorp
sportredacteuren Nieuwsuur
Arjan Dijksma en Guido van Gorp
sportredacteuren Nieuwsuur
Schaatsers die het middel Thyrax gebruiken vanwege schildklierproblemen maken geen kans op een plek bij schaatsploeg Jumbo-Visma. Dat heeft de grootste schaatsploeg van Nederland besloten op advies van haar teamarts. Ook wil men beginnen met haaranalyses om schaatsers verder door te lichten.
"Als je Thyrax gebruikt, dan kom je niet in onze ploeg. Ook al gebruik je het terecht", zegt teamarts Gee van Enst tegen Nieuwsuur. "Sinds een jaar bevragen wij schaatsers daarop."
Pyeongchang
Van Enst baseert zijn harde lijn op bevindingen tijdens de afgelopen Winterspelen in Pyeongchang, waar hij als medicus de nationale schaatsploeg ondersteunde.
Buitenlandse coaches attendeerden hem op een gesprek tussen Nederlandse sporters over het gebruik van schildklierhormonen in een bus op weg naar het olympisch dorp. "Na die geluiden kwam ik zelf ook steeds meer gevallen tegen", zegt Van Enst, die met collega's ter plekke aan het screenen was geslagen in medische overzichten.
"We hebben er een paar. Hey, nog een paar... Nou, zo kwam er een gek gevoel", herinnert de arts zich. "Zo van: waarom hebben gezonde schaatsers thyroxine nodig?"
Nu, ruim één jaar na de Winterspelen, laat Van Enst voor het eerst weten hoe hij de lessen van Pyeongchang heeft meegenomen naar de commerciële schaatsploeg van onder anderen Jac Orie, Sven Kramer, Kjeld Nuis, Carlijn Achtereekte en Antoinette de Jong.
Het relaas van de teamarts staat niet op zichzelf. Sinds afgelopen zomer zijn diverse publicaties verschenen over medicatiemisbruik in het schaatsen. In een brief waarschuwde schaatsbond KNSB haar atleten voor het gebruik van medicatie zonder noodzaak. Olympisch chef-arts Cees-Rein van den Hoogenband sprak van een 'hellend vlak'.
Haaranalyses
Voor Van Enst is de maat vol. Sporters die het schildklierhormoon Thyrax gebruiken, mét of zonder goede reden, komen er bij Jumbo-Visma niet meer in. Als een signaal naar de jeugd, een nieuwe generatie sporters. "Ze moeten weten dat als ze in dat vage gebied komen, je er bij ons niet in komt. Want wij willen geen discussie over dat vage gebied."
Bij de schaatsploeg wordt daarom gedacht aan nog meer maatregelen. Zo bestaat het idee jong schaatstalent te onderwerpen aan haaranalyses, terwijl nu al met regelmaat bloedwaardes worden gecheckt. Controleren wordt zo het nieuwe vertrouwen.
"We kijken of we met haaranalyse terug kunnen gaan in de geschiedenis van de persoon. Of een schaatser dingen heeft gebruikt, waarvan hij zegt dat hij ze niet heeft gebruikt."
Onderzoek
Naast de controles en het uitsluiten van Thyrax-gebruikers blijft Van Enst met nog diverse vragen zitten. Als oud-roeier en sportarts van het eerste uur kan hij bepaalde zaken nog steeds niet plaatsen. "Ik heb zelf tien jaar op topniveau geroeid. En als ik het daarmee vergelijk, dan gebruikten we niks. Toen had kennelijk niemand last van z'n longen, niemand last van zijn schildklier."
"Doe er iets mee, is mijn mening. De bond en NOC*NSF moeten niet alleen controleren of schaatsers het nodig hebben. Maar de tijd is ook rijp om te kijken bij topsporters waarom ze zo vaak ziek zijn of zoveel ziektes hebben."
Terug naar de scène met Nederlandse olympiërs in de bus. Wat was er gebeurd als de gesprekken over het gebruik van schildkliermedicatie nooit waren opgevangen?
"Ik ging niet met gespitste oren te werk", wijst Van Enst op de situatie voorafgaand aan het busverhaal. "Dan was het waarschijnlijk ook nooit opgevallen dat het gebruikt werd."
