VVD en PvdA willen dat er een onderzoek komt hoe het UWV toekomstbestendig kan worden. Dat stellen de voormalige coalitiepartners vandaag voor in een Kamerdebat over de uitkeringsinstantie. Het UWV heeft grote problemen met het bestrijden van fraude en herkeuring van zieken, maar ook de veranderende arbeidsmarkt zou een toekomstverkenning noodzakelijk maken. De Tweede Kamer spreekt vanmiddag met minister Koolmees over de problemen bij het UWV.
Het UWV ligt onder vuur sinds Nieuwsuur vorig jaar grootschalige fraude met WW-uitkeringen door Poolse arbeidsmigranten onthulde. Zo bleek dat het UWV werkloosheidsuitkeringen aan werknemers betaalt zonder te controleren of ze zijn ontslagen. De uitkeringsinstantie zou al jaren op de hoogte zijn van de problemen.
Minister Koolmees van Sociale Zaken (D66) werkt nu aan oplossingen. Begin deze maand maakte hij een groot pakket aan maatregelen bekend.
Keuringsachterstanden blijven groeien
Ondertussen loopt het UWV door een tekort aan verzekeringsartsen ook al jaren enorm achter met het medisch keuren van mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Daardoor zitten er zeker tienduizenden mensen thuis met een uitkering, zonder dat is vastgesteld of dat terecht is, vertelden UWV-verzekeringsartsen vorige week in Nieuwsuur. Ondanks herhaalde beloftes van verschillende ministers blijven de keuringsachterstanden groeien en dat kost de samenleving miljoenen.
Volgens VVD en PvdA moet er nu snel worden opgetreden tegen de problemen uitkeringsfraude. "We hebben samen een belangrijk sociaal stelsel opgebouwd, wat er voor je is als het tegen zit. Dat moeten we koesteren en beschermen. Daarom moeten we er alles aan doen om onterecht verstrekte uitkeringen terug te halen", zegt Dennis Wiersma (VVD).
Een tijdelijk opsporingsteam moet de gegevens van het UWV gaan onderzoeken op fraude. De Kamerleden willen dat binnen het ministerie van Sociale Zaken een 'frauderaad' wordt opgericht waarin het UWV uitkeringsinstanties en de Inspectie SZW gegevens uitwisselen en de aanpak van fraude met elkaar afstemmen.
Invloed van digitalisering en robotisering
Voor het tekort aan verzekeringsartsen hebben VVD en PvdA een oplossing voor de korte termijn. Ze willen tijdelijk externe verzekeringsartsen inzetten om de achterstand bij medische keuringen in te lopen. Daarnaast moet het UWV extra verzekeringsartsen aannemen.
De partijen denken dat er door grote veranderingen op de arbeidsmarkt nieuwe eisen zullen worden gesteld aan het UWV. "Door digitalisering en robotisering veranderen banen en zijn nieuwe vaardigheden vereist", zegt PvdA-Kamerlid Gijs van Dijk tegen het ANP. "Het UWV moet dan snel handelen, want je wil mensen toekomstperspectief bieden. Daarom moet het UWV aan de slag om mensen op tijd persoonlijk te zien en de juiste dienstverlening bieden die noodzakelijk is voor de uitdagingen op de arbeidsmarkt van de komende jaren."
IT-deskundige René Veldwijk, die het digitale systeem bouwde waarmee het UWV werkt, vindt het een goed idee als er door mensen van buiten de uitkeringsinstantie naar de frauderisico's wordt gekeken. "Dan kun je binnen twee, drie maanden vaststellen waar de risico's zitten, welke reëel zijn en welke niet. Als je daar het UWV zelf laat doen, zal dat weinig opleveren."
Daarnaast vindt Veldwijk het positief dat er wordt nagedacht over een toekomstvisie van het UWV. "Los van alle tijdelijke problemen die er bij de instantie zijn. Het is belangrijk om te onderzoeken wat er structureel fout zit." Veldwijk stelde eerder al dat het UWV niets aan fraudeopsporing doet.
