Er is in de Tweede Kamer een verschil van inzicht over een VN-conceptverklaring over migratie. In The Global Compact for Safe, Orderly and Regular Migration staan tal van rechten waarop migranten aanspraak kunnen maken. Het akkoord moet eind december de steun van Nederland krijgen.
Maar landen als de Verenigde Staten, Hongarije, Oostenrijk, Tsjechië en Israël willen het pact niet ondertekenen. Premier Mark Rutte ziet vooralsnog geen problemen en zegt dat het akkoord niet bindend is, maar een intentieverklaring. Hij wil de migratie in betere banen leiden en daarvoor afspraken maken met landen in Afrika. Het verdrag dient daarvoor als basis.
De Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz vreest juist dat door het pact de grens tussen legale en illegale migratie zal vervagen en heeft aangekondigd dat zijn land, dat eerder wel onderhandelde over de exacte tekst, toch niet zal tekenen. Reden voor de Tweede Kamer om het verdrag nog eens goed tegen het licht te houden.
Het regelt veel rechten voor migranten, zie daar als Nederland maar eens onderuit te komen.
Forum voor Democratie (FvD), SGP en PVV gaan alvast wat verder en roepen staatssecretaris Mark Harbers van Justitie op het pact niet te tekenen. "Dit verdrag faciliteert op alle mogelijke manieren migratie naar Europa. En mensen die illegaal het land zijn binnengekomen, mogen niet eens worden vervolgd", zegt FvD-voorman Thierry Baudet.
Hij vreest dat de Nederlandse soevereiniteit in het geding komt. "Het verdrag legt op allerlei terreinen verplichtingen op aan de lidstaten en creëert een juridisch schemergebied waarin Nederland steeds verder richting open grenzen wordt geduwd. Het regelt veel rechten voor migranten, zie daar als Nederland maar eens onderuit te komen."
Het verdrag helemaal niet tekenen is voor de SP nog een brug te ver. "In dit verdrag wordt migratie gebruikt om goedkope arbeid makkelijker te maken", zegt SP-Kamerlid Jasper van Dijk. "Daarover willen wij een gedegen debat. We willen antwoorden op de vraag of Nederland straks gedwongen kan worden om legale migratie te bevorderen. Wij willen geen pact dat ons door de strot wordt geduwd."
We willen niet via achterkamertjes een ingrijpend verdrag tekenen waarover we pas later horen.
Bijna alle 193 VN-lidstaten hebben afgesproken dat er vergaande manieren moeten komen om de wereldwijde migratie te reguleren. Dat werd werd in juli, na jarenlange onderhandelingen, overeengekomen. Het verdrag voor 'veilige, ordelijke en gereguleerde migratie' heet in het kort het Marrakesh-akkoord omdat het in december in die Marokkaanse stad moet worden ondertekend.
Er staat onder meer in waarom mensen migreren, hoe migranten beschermd moeten worden, hoe ze kunnen integreren in de samenlevingen waarin ze terechtkomen en hoe ze kunnen terugkeren naar hun eigen land.
Van Dijk: "Dit verdrag is take it, or leave it, we moeten ja of nee zeggen tegen het hele pakket. Het is vreemd dat daarover niet één debat is gevoerd. We willen niet via achterkamertjes een ingrijpend verdrag tekenen waarover we pas later horen."
VVD-Kamerlid Malik Azmani snapt de zorgen van zijn collega's. "Ook mij stemt niet alles in het verdrag vrolijk. Daarom moeten we op 20 november tijdens de begrotingsbehandeling Asielzaken er goed over debatteren."
Geen invloed
Azmani, die jaren geleden al kwam met een plan om mensen in de eigen regio op te vangen, vindt dat het verdrag landen aanspreekt op hun eigen verantwoordelijkheid. "Maar ik wil ook de zekerheid hebben dat deze overeenkomst juridisch niet-bindend is." Azmani wil voorkomen dat de afspraken leiden tot beleidsaanpassingen. "Ook wil ik weten of rechters ermee aan de haal kunnen gaan."
De tekst van de overeenkomst is niet te veranderen door afzonderlijke lidstaten. Helemaal niet ondertekenen, zoals een aantal landen nu heeft besloten, is volgens de VVD'er wellicht niet verstandig. "Dat betekent dat je als land aan de zijlijn komt te staan en geen invloed meer hebt. En dan kun je dus ook geen deals sluiten met landen over migratiestromen."
De Kamer verwacht volgende week een brief met uitleg van staatssecretaris Harbers. Maar als het verdrag leidt tot een aanzuigende werking van migratie, dan zegt ook Azmani "niet doen".
