Jos B. werkt mee aan zijn uitlevering aan Nederland. Het strafproces kan beginnen. Maar de vraag is of het bewijs dat er nu ligt tegen B. voldoende is voor een veroordeling.
"We gaan graag eerst met hem in gesprek, het dossier moet compleet gemaakt worden. Daarna moet een rechter zich erover uitspreken", zegt hoofdofficier van justitie Jan Eland. "Het dna-materiaal is heel krachtig, dus we moeten even kijken hoe dat uitpakt. Er is twintig jaar aan de zaak gewerkt en er ligt een heel dossier."
Match
Maar zijn alleen dna-sporen op de kleding voldoende om te bewijzen dat B. verantwoordelijk is voor de dood van Nicky Verstappen? "Er liggen nu eerst twee belangrijke vragen", zegt hoogleraar rechtspsychologie Peter van Koppen. "Is het dna op de onderbroek dat van de dader? En is de match volledig?"
Alleen een dna-match op de plaats delict is volgens Van Koppen allesbehalve sluitend. "Mensen denken: er is dna, dus de zaak is rond. Dat is dus helemaal niet zo."
Volgens Van Koppen bewijst dna op de plaats delict alleen maar dat dna dat daar gevonden is, van de verdachte is. Of hij ook de dader is, blijft de vraag. "Is het dna echt van de dader of is het toevallig daar terechtgekomen? Belangrijk zijn de sporen op de kleding. Laten die sporen zien dat Nicky door deze man is vermoord? Of is Nicky misbruikt en op een andere manier overleden?"
In onderstaande video legt Van Koppen uit waarom een dna-match niet per se tot een veroordeling leidt:
NOS-justitieredacteur Remco Andringa benadrukt eveneens dat de dna-match nu vooral "bruikbaar aanvullend bewijs" is. "Maar Jos B. heeft natuurlijk wel wat uit te leggen", zegt Andringa. "Hoe kan dat dna daar terecht zijn gekomen? Hij kende Nicky helemaal niet."
Bekijk hieronder in de tijdlijn hoe dna op de kleding van Nicky na twintig jaar leidde tot een match:
Wat meespeelt is dat B. na de vondst van het lichaam van Nicky op de plaats delict was, stelt Andringa. "Dat was niet direct bewijs, want hij had een verklaring die de politie wel plausibel vond. Maar ook hierover zal hij opnieuw aan de tand worden gevoeld. Heel belangrijk zijn vooral de verklaringen van Jos B. zelf: of hij een bekentenis aflegt, of dat hij een aannemelijk verhaal heeft bij alles wat er nu ligt."
Gaat B. vrijuit?
Van Koppen vervolgt: "Welk misdrijf is er gepleegd? Er is nog geen helder verhaal, ook niet over de doodsoorzaak. Alle vragen liggen nog open."
"En dan is er ook nog een andere juridische kwestie: deze man kwam in beeld omdat hij vermist was, niet omdat hij verdachte was. Zijn dna is vergaard in zijn eigen vermissingszaak, niet in de zaak van Nicky Verstappen. Dat mag je niet zomaar gebruiken voor een andere zaak. Als het onrechtmatig verkregen zou zijn, dan kan het zelfs zo zijn dat het dna niet gebruikt mag worden als bewijs. Dan gaat hij vrijuit", aldus Van Koppen, die verwacht dat een advocaat dit argument prominent naar voren zal brengen.
Het dna betekent volgens Van Koppen nu niets meer dan dat de discussie zich verplaatst naar de vraag "wat betekent het wat we op de plaats delict hebben gevonden". En dat kan in heel veel gevallen van alles zijn. Het is allesbehalve een gelopen race, want in Nederland veroordelen we mensen alleen bij voldoende bewijs."
Dat bevestigt ook strafadvocaat Gerard Spong. "Je moet ontzettend voorzichtig zijn bij de beoordeling van een dna-spoor. De Schiedammer parkmoord-zaak heeft ons dat geleerd. Voordat je het weet, trek je onjuiste conclusies uit een dna-spoor. Of is een dna-spoor multi-interpretabel."
Of het Openbaar Ministerie nog meer bewijs heeft tegen B., is niet duidelijk. Daar wil het OM niets over zeggen.
