Strengere hypotheekregels en stijgende huizenprijzen. Een woning kopen in de stad was al niet makkelijk, maar starters kregen er de afgelopen jaren nog een concurrent bij: de particuliere belegger. Die koopt starterswoningen op met als doel deze te verhuren, ook wel buy-to-let genoemd.
"Ik heb dat nu al twee keer meegemaakt, dat een huis naar een belegger ging", vertelt een woningzoekende. In de randstad valt maar liefst 1 op de 10 huizen in handen van een particuliere verhuurder en in Groningen en Maastricht is dat zelfs 1 op de 7. Dit blijkt uit onderzoek van de KU Leuven en de Universiteit van Amsterdam.
Overdrachtsbelasting verhogen
Kamerlid Henk Nijboer (PvdA) maakt zich zorgen om deze ontwikkeling. "Die particuliere beleggers kopen eigenlijk onze hele steden op en dat is geen goede zaak. Zo krijgen starters geen enkele kans." Hij vindt dat de overheid moet ingrijpen om starters meer kansen te geven op de woningmarkt.
In een motie waarover volgende week dinsdag in de Kamer wordt gestemd, stelt Nijboer voor onderzoek te doen naar een aantal fiscale maatregelen om particuliere beleggers te ontmoedigen. Een van deze maatregelen is het verhogen van de overdrachtsbelasting op tweede of meerdere huizen van 2 procent naar 6 procent.
Je kan bijna wel spreken van een verloren generatie op de woningmarkt.
Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarktbeleid aan de TU Delft, denkt dat de door de PvdA voorgestelde maatregel weinig effect zal hebben. "Ik denk dat je dan echt fors moet verhogen. Van 2 naar 6 procent zal een klein deel afschrikken, maar er is dan nog steeds veel geld te verdienen."
Hij maakt zich wel zorgen over de worstelende starters. "Je kan bijna wel spreken van een verloren generatie. Met name starters met een baan zijn in de sociale huursector niet meer welkom en de particuliere huursector is heel klein. En de koopsector hebben ze de normen heel erg aangescherpt."
Vissen in dezelfde vijver?
Edwin Jeanty van der Spek is zelf een particuliere belegger. Hij verhuurt een tiental appartementen in Den Haag. Hij onderkent de problemen van starters in de woningmarkt, maar denkt niet dat particuliere investeerders en starters elkaar in de weg zitten.
"Er is woningnood en dat treft vooral starters. Starters hebben het moeilijk om financiering te krijgen, starters moeten de aankoopkosten zelf betalen, ze moeten de verbouwingskosten ook zelf betalen. Dat geld is er vaak niet, dus eigenlijk zitten de starters in een ander segment, dan de beleggers. De beleggers kunnen namelijk wel de verbouwingskosten betalen."
En dat zeggen meer beleggers die we spreken. Volgens hen vissen investeerders en starters niet in dezelfde vijver. Toch blijkt uit recent onderzoek van de KU Leuven en de Universiteit van Amsterdam dat starters wel degelijk concurrentie van particuliere beleggers ondervinden.
Meer woningen bouwen
Ook minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken, die wonen in haar portefeuille heeft, is zich bewust van de problemen voor starters. Toch voelt zij weinig voor de voorgestelde maatregel van de PvdA. Zij zet de komende tijd vooral in op het bouwen van meer woningen.
Iets wat ook hard nodig is volgens hoogleraar Boelhouwer. "Je moet veel meer aanbod genereren. Je moet die middengroep, die jonge starter, wel een kans geven."
