"Ik ben verrast", zegt Korea-deskundige Remco Breuker. "Ik had verdere toenadering wel verwacht, gezien de ontwikkelingen de laatste tijd, maar een zo spectaculaire ontwikkeling niet."
Een bemoedigende toenadering van Noord-Korea aan het adres van de Verenigde Staten. De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un zou president Donald Trump willen ontmoeten, een uitnodiging die via Zuid-Korea tot het Witte Huis kwam. Noord-Korea zou dan ook willen praten over nucleaire ontwapening.
De uitnodiging is door Trump geaccepteerd, de ontmoeting zou eind mei moeten plaatsvinden. Waar is nog niet bekend. Trump reageerde opgetogen maar ook met enig voorbehoud. "Er wordt grote vooruitgang geboekt, maar de sancties tegen Noord-Korea zullen blijven tot er een akkoord is bereikt", twitterde hij.
Als de bijeenkomst doorgaat, zou het de eerste ontmoeting zijn tussen een zittende president van de Verenigde Staten en een leider van het communistische regime in Noord-Korea.
Het heeft er sterk de schijn van dat president Moon en zijn mensen flink gebluft hebben naar Noord-Korea en de VS toe om beide landen zover te krijgen.
Washington blijft nog wat sceptisch: de regeringen van Bill Clinton en George W. Bush onderhandelden jarenlang met Noord-Korea, zonder resultaat. Pyongyang maakte vaker een gebaar van goede wil, maar gebruikte dat tevens om tijd te winnen. In de tussentijd ging de ontwikkeling van Noord-Koreaanse kernwapens gewoon door.
"Noord-Korea heeft per saldo nog niets anders op tafel gelegd dan er de afgelopen twintig jaar al lag", zegt Breuker. "Het grote verschil is nu dat dezelfde voorstellen door Zuid-Korea met veel effectbejag aan Trump zijn doorgegeven. De ontmoeting komt er waarschijnlijk, al is het duidelijk dat zowel minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson als Trump al voorzichtig 'alles in context plaatsen' op social media. We zijn er nog niet."
De ontmoeting lijkt vooral een verrassende wending in de relatie omdat Trump en Kim Jong-un het afgelopen jaar over en weer voortdurend hebben gedreigd met oorlog en sancties. Eerder noemde Trump de Noord-Koreaanse leider een "klein raketmannetje" en dreigde hij het land met fire and fury te verwoesten. Kim noemde Trump op zijn beurt geestelijk gestoord en een gangster die graag met vuur speelt.
Volgens Breuker is de structurele tegenstelling die ten grondslag ligt aan een mogelijk militair conflict tussen beide landen er nog steeds. "Noord-Korea heeft kernraketten die de VS kunnen raken, de VS accepteert dat niet. Noord-Korea heeft gezegd deze op te willen geven, maar de voorwaarde daarvoor is terugtrekking van het Amerikaanse leger uit Zuid-Korea. Dat lijkt een vrij kansloze zaak."
Breuker ziet een zeer belangrijke rol voor Zuid-Korea. "Zonder de bemiddeling van Seoul zou er niets gebeuren. Sterker nog, het heeft er sterk de schijn van dat president Moon en zijn mensen flink gebluft hebben naar Noord-Korea en de VS toe om beide landen zover te krijgen dat ze de voorstellen van de ander zouden accepteren."
Onderhandelingen
In de ogen van Breuker is de eerste slag voorlopig voor Noord-Korea. "Het is een eclatante pr-overwinning voor Noord-Korea en in mindere mate voor Zuid-Korea. Trump kan niet veel anders doen dan het voorstel accepteren."
Maar om te voorkomen dat Noord-Korea straks de onderhandelingstafel verlaat met impliciete erkenning door de VS als kernstaat en een verlichting of zelfs opheffing van de sancties, zal het team van de VS volgens de Korea-deskundige enorm goed voorbereid moeten zijn. "Anders zijn de onderhandelingen verloren voor ze beginnen. Noord-Korea heeft die extreem goed voorbereide en ingevoerde mensen wel al klaar staan."
