Amerika en de Europese Unie zijn verwikkeld in een economisch gevecht. Het begon allemaal met president Donald Trump die met fikse importheffingen de Amerikaanse staalindustrie wil beschermen. Europa wil hard terugslaan met belasting op Amerikaanse producten. Er dreigt een totale handelsoorlog.
"De Amerikanen willen niet langer de gekke henkie van de internationale handel zijn", zegt onze econoom Mathijs Bouman. "Volgens Trump verliest zijn land enorme hoeveelheden geld aan landen als China, Mexico en Japan en dat moet stoppen. Donkere wolken pakken zich samen boven de landen die meer naar de VS exporteren dan vice versa."
Donderdag kondigde de Amerikaanse president aan de importheffingen op staal en aluminium te verhogen. De nationale veiligheid voerde hij daarbij op als reden. Dit weekend dreigde hij op Twitter ook invoerbelasting te heffen op Europese auto's.
Die laatste uitspraak van Trump lijkt een directe reactie op Jean-Claude Juncker. De voorzitter van de Europese Commissie noemde een paar Amerikaanse producten waarvoor de belastingen omhoog zouden kunnen: Amerikaanse whisky, Levi's-jeans en Harley Davidson-motoren.
Het zou dan gaan om een importheffing van 25 procent. Volgens EU-commissaris Cecilia Malmström is Europa zich aan het beraden op maatregelen. Als de VS de heffingen definitief doorzet, zal de EU met de kwestie naar de Wereldhandelsorganisatie (WTO) stappen.
"Terugslaan is niet kinderachtig, maar noodzakelijk", zegt Bouman. Hij noemt keihard terugslaan zelfs de goede oplossing. "De ervaring leert dat zo'n handelsoorlog dan ook weer heel snel voorbij is."
De Nederlandse staalbedrijven willen niet dat de heffingen worden ingevoerd. Staalreus Tata Steel en brancheorganisatie FME spraken vandaag met de Amerikaanse ambassadeur in Nederland, Pete Hoekstra, en hebben bij hem hun zorgen geuit.
Ze pleiten voor een uitzonderingspositie, mochten de heffingen toch worden ingevoerd. Tata Steel zegt producten te maken die op dit moment in de Verenigde Staten nog helemaal niet gemaakt kunnen worden en die de Amerikaanse auto-industrie hard nodig heeft.
De Amerikaanse auto-industrie zou dan ook niet blij zijn met het duurdere buitenlandse staal. Maar Trump geeft aan dat hij met de maatregelen de Amerikaanse staalindustrie, die hevige concurrentie ondervindt van de goedkope import, een impuls wil geven.
Wie zijn handelstekort wil verkleinen zal zijn uitgaven en inkomsten meer met elkaar in evenwicht moeten brengen.
De maatregelen zijn ook bedoeld om het Amerikaanse handelstekort aan te pakken: jaarlijks 800 miljard dollar. Het is Trump een doorn in het oog. Hij wijdt het aan "stomme" handelsverdragen. "Onze banen en onze welvaart worden aan andere landen gegeven, die al jaren van ons profiteren", aldus de president op Twitter.
Volgens econoom Mathijs Bouman verliest Trump daarbij wel iets uit het oog: het verkleinen van het handelstekort lukt alleen als tegelijk het tekort op de begroting wordt aangepakt.
"Een land dat meer invoert dan het zelf uitvoert is automatisch ook een land dat meer uitgeeft dan het zelf produceert en zelf verdient. Wie zijn handelstekort wil verkleinen zal zijn uitgaven en inkomsten meer met elkaar in evenwicht moeten brengen."
