"Een feestdag voor de Turkse democratie", dat is 15 juli uiteindelijk geworden volgens premier Binali Yildirim. "We hebben samen een grote ramp voorkomen", zei hij in een toespraak.
Met die uitspraak verwijst hij naar de Turkse bevolking die massaal de straat op ging om zich te keren tegen de coupplegers. Dat deden ze op nadrukkelijk verzoek van president Recep Tayyip Erdogan.
Burgers beklommen zelfs de tanks van coupplegers en gingen militairen te lijf. Het protest duurde tot vroeg in de ochtend, tot de opstand was neergeslagen.
Verliezende hand
Een dag na de couppoging is het nog steeds chaotisch in Turkije. De regering zegt de situatie in het land weer volledig onder controle te hebben.
De staatsgreep begon gisteren in Istanbul. Rond 21.30 uur sloten militairen twee bruggen af over de rivier de Bosporus. Automobilisten moesten omkeren, niet wetende wat er aan de hand was.
In Ankara reden later tanks door de straten en vlogen straaljagers laag over de stad. Er ontstond chaos en verwarring. Het leger zei de macht in het land volledig te hebben overgenomen.
Premier Yildirim bestreed direct dat de coup was geslaagd. Uren later bleken de coupplegers ook daadwerkelijk aan de verliezende hand te zijn.
Volgens president Erdogan is de coup gepleegd "door een kleine groep binnen het leger die niet tegen de eenheid in het land kan". De verraders zullen een hoge prijs betalen, zei hij vannacht.
Volgens de regering zijn er in totaal 2838 militairen gearresteerd. Erdogan heeft aangekondigd dat hij het leger gaat zuiveren. Hij heeft een nieuwe opperbevelhebber aangesteld, ook zijn er 29 kolonels en 5 generaals ontslagen.
Daarnaast zullen meer dan 2700 Turkse rechters worden opgepakt. De Turkse Hoge Raad voor Rechters en Procureurs (HYSK) maakte eerder al bekend dat de rechters op non-actief werden gesteld.
Gülen
Wie er achter de mislukte coup zit? Erdogan wees vannacht met een beschuldigende vinger naar de Turkse geestelijke Fethullah Gülen. Hij is de aartsvijand van Erdogan en woont in de Verenigde Staten, in ballingschap. Hij heeft nog steeds veel invloed in zijn geboorteland.
Gülen zelf verklaart niets met de coup te maken te hebben. "Als iemand die in de afgelopen vijf decennia meerdere militaire coups heeft meegemaakt, is het bijzonder krenkend om met zo'n poging in verband te worden gebracht", schrijft hij in een verklaring.
Hij zegt de couppoging "in de sterkste bewoordingen" te veroordelen. De macht dient via eerlijke verkiezingen te worden verkregen en niet door geweld, aldus Gülen.
Maar Erdogan zegt genoeg te hebben van zijn "verraad aan het volk". In een toespraak riep hij Gülen op om terug te komen naar Turkije. "Jij hebt je daarvandaan niet te bemoeien met ons land."
Ondertussen gaan in Turkije stemmen op om de doodstraf weer in te voeren. Premier Yildirim zei in een persconferentie dat wordt overwogen de grondwet aan te passen.
Zo moet worden voorkomen dat er opnieuw een staatsgreep wordt gepleegd. De doodstraf zou dan een afschrikwekkend effect moeten hebben op iedereen die de regering omver wil werpen.
