Premier zwijgt over wat er is gezegd, maar bezweert: geen sprake van racisme
In het Catshuis in Den Haag was vandaag urenlang crisisoverleg gaande, nadat NSC-staatssecretaris Achahbar haar vertrek had aangekondigd.
- NSC-staatssecretaris Achahbar kondigde vrijdag haar vertrek aan
- Er ontstond een crisissfeer, ook de fractieleiders van de coalitiepartijen kwamen naar het Catshuis
- Een crisis werd bezworen, NSC-bewindslieden blijven aan
- Premier Schoof zegt dat er van racisme geen sprake is
Oppositiepartijen reageren teleurgesteld op uitkomst
Op X reageren sommige oppositiepartijen teleurgesteld op de uitkomst van het crisisoverleg in het Catshuis. "Wat een zorgelijke dag. Opnieuw gaat de coalitie langs de afgrond. Dit kabinet zeilt tussen crisis en chaos", stelt ChristenUnie-leider Bikker.
CDA-leider Bontenbal: "We hebben vier maanden onderling wantrouwen, stoere taal en amateurisme gezien. Dit kabinet is vooral met zichzelf bezig en komt niet aan regeren toe." De oppositie zal volgende week wel een debat willen over de gebeurtenissen, maar het is niet zeker of dat debat er dan ook komt.
Ook PvdD-leider Ouwehand heeft gereageerd:
Wilders (PVV): 'Blij dat het kabinet niet is gevallen'
Yesilgöz (VVD): 'Hier herkent niemand zich in racisme'
Van der Plas (BBB): 'We zijn eruit gekomen, we kunnen door'
'Dit was toch wel een hele opmerkelijke persconferentie'
Van der Plas: crisisberaad was heel moeilijk moment
BBB-leider Van der Plas noemt het crisisberaad van vanavond "een heel moeilijk moment". Ook zij wil niets zeggen over de uitspraken die gedaan zouden zijn in de ministerraad, die voor staatssecretaris Achahbar aanleiding waren op te stappen. "Ik kan er niets over zeggen, maar we zijn eruit gekomen en hebben heel goed met elkaar gesproken. Ik ben heel blij dat deze dag een goede afloop kent."
Van der Plas zegt dat ze het jammer vindt dat Achahbar nu weg is. "Ik vond haar een goede, lieve vrouw en een goede staatssecretaris. Het is een gemis, maar ik ben ervan overtuigd dat er een goede voor terugkomt."
Premier Schoof: 'Er is geen sprake van racisme in fracties en kabinet'
Yesilgöz: Heinen zal nooit groepen over een kam scheren
De VVD-leider wil geen uitspraken over de ministerraad doen, maar wil wel benadrukken dat haar VVD-collega, de minister van Financiën Heinen, "nooit groepen over een kam scheert". Heinen zou afgelopen maandag een opmerking hebben gemaakt die de aanleiding zou zijn geweest voor Achahbar om te vertrekken. Maar dat gelooft Yesilgöz niet. "Hij zou nooit Marokkanen zo afschilderen."
Ze is blij dat het kabinet verder gaat. "Wat er is gebeurd, is gebeurd. De lucht is geklaard." Ze zegt dat de vier partijen een verantwoordelijkheid voelen om verder te gaan.
Wilders: 'Blij dat het kabinet niet is gevallen'
De PVV-leider houdt het bij een kort statement. Ook hij wil weinig kwijt over de gesprekken in het Catshuis. "Ik ben ontzettend blij dat het kabinet niet is gevallen. We hebben vertrouwen in elkaar uitgesproken en zijn ervan overtuigd dat we met elkaar door kunnen."
Achahbar (NSC) vertrekt door 'polariserende omgangsvormen binnen kabinet'
Achahbar leest verklaring voor, beantwoordt geen vragen
Op het ministerie van Financiën heeft de vertrokken staatssecretaris Achahbar haar eerder naar de Kamer verstuurde brief voorgelezen. Ze herhaalt dat ze door de "polariserende omgangsvormen van de afgelopen weken" niet langer door kan en wil als staatssecretaris. Ze voegt toe dat ze met haar stap vandaag "een streep in het zand zet voor mij als persoon". Ze zegt te hopen dat ze aan Nederland laat zien dat het anders moet. Na afloop vertrekt Achahbar zonder vragen van de pers te beantwoorden.
Van Vroonhoven: 'Achahbar heeft persoonlijke afweging gemaakt'
Plaatsvervangend NSC-fractievoorzitter Van Vroonhoven: het was geen racisme
Ook plaatsvervangend NSC-fractievoorzitter Van Vroonhoven zegt dat er geen sprake is van racisme. Ze zegt dat haar partijgenoot Achahbar die woorden niet in de mond heeft genomen. Verder zegt Van Vroonhoven dat ze niet weet wat er precies in de ministerraad is gezegd. "Maar als je alles tegen het licht houdt, is er geen racisme."
NSC wil verder gaan "met oplossingen bieden". "We gaan met de rest van de ploeg verder en zetten heel hard de schouders eronder." Ze betreurt het dat Achahbar is gestopt. "We gaan haar ontzettend missen."
'Vertrek Achahbar heeft mij geraakt'
De premier betreurt het dat NSC-staatssecretaris Achahbar is gestopt en heeft haar gevraagd om aan te blijven. Hij wil niet inhoudelijk ingaan op haar motivering. Ze schrijft dat ze opstapt vanwege "de polariserende omgangsvormen van de afgelopen weken". Schoof zegt dat hij Achahbar niets heeft horen zeggen over racistische uitspraken in de ministerraad. Opnieuw zegt hij dat er "in het kabinet en in de fracties geen sprake is van racisme".
Premier: we kunnen als kabinet verder met het belangrijke werk
De premier zegt dat kabinetsleden naar elkaar het vertrouwen hebben uitgesproken om samen verder te gaan. "We hebben geconstateerd dat we met elkaar door willen." Schoof kan niet zeggen wat er precies is gezegd tijdens de ministerraad, omdat hij dan de geheimhoudingsplicht schendt. Hij is ook niet van plan om de notulen van de ministerraad openbaar te maken, zoals een paar oppositiepartijen willen.
"Ik ga ervan uit dat we de komende periode met elkaar de goede weg vinden. Ook de fracties zullen elkaar meer gaan opzoeken, zodat we allemaal stabiel door kunnen."
Schoof: in dit kabinet en in fracties geen sprake van racisme
"In dit kabinet en de fracties is en was geen sprake is van racisme", zegt premier Schoof tijdens zijn persconferentie. Hij wil verder niets zeggen over wat er in de ministerraad is gezegd. "Ik doe geen uitspraken over de ministerraad." Hij reageert tijdens de persconferentie op de dreigende kabinetsval naar aanleiding van het vertrek van staatssecretaris Achahbar.
Behalve Schoof ook uitleg van PVV, VVD, NSC en BBB, om 23.30 uur
In het Koetshuis van het Catshuis geeft premier Schoof straks een verklaring en beantwoordt hij vragen van de pers. Ook de fractievoorzitters van de vier coalitiepartijen beantwoorden daarna een voor een vragen.
Achahbar: kan door polariserende omgangsvormen niet verder als staatssecretaris
De vertrokken staatssecretaris Achahbar van NSC schrijft in een brief aan de voorzitter van de Tweede Kamer dat "de polariserende omgangsvormen van de afgelopen weken" een dusdanige impact op haar hadden dat ze haar "positie als staatssecretaris niet langer effectief kon vervullen".
"Wanneer we elkaar niet horen of begrijpen, raken we verstrikt in vijandigheid. Op deze manier kunnen we ook niet meer werken aan gemeenschappelijke doelen", aldus Achahbar.
Achahbar zegt staatssecretaris van Financiën te zijn geworden omdat ze een "sterke intrinsieke motivatie" had om na de toeslagenaffaire "rechtvaardigheid, menselijkheid en vertrouwen" terug te brengen binnen de overheid. "Met pijn in het hart moet ik vandaag aangeven dat ik deze opgave niet zal voortzetten", schrijft ze.
Koning verleent ontslag aan Achahbar
NSC-staatssecretaris Achahbar (Financiën) heeft haar ontslag ingediend bij de koning, is te lezen in een persbericht. "De Koning heeft dit ontslag, op voordracht van de minister-president, op de meest eervolle wijze verleend", is te lezen.
De NSC-bewindsvrouw liet vanmorgen al in de ministerraad weten dat ze ermee stopte, maar het duurde nog uren voor het vertrek officieel werd.
Wel of geen witte rook? NSC-fractie moest nog bijgepraat worden
Vrij snel nadat bekend was geworden dat de NSC-bewindslieden in het kabinet bleven, en alleen Achahbar vertrekt, kwamen er geluiden uit de partij dat er "nog geen witte rook" was. Dat kwam omdat de NSC-fractie nog niet officieel akkoord was gegaan met de deal die in het Catshuis was gesloten.
Inmiddels is dat gebeurd en blijkt ook NSC aan boord te zijn.
Wachten op persconferentie Schoof
De verwachting is dat premier Schoof straks een persconferentie geeft, mogelijk in een bijgebouw van het Catshuis.
Schoof zal uitleg moeten geven over wat voor oplossing is gevonden om een kabinetsval te voorkomen. Verder zal vertrekkend staatssecretaris Achahbar (Toeslagen) nog een verklaring geven, mogelijk op het ministerie van Financiën, of schriftelijk.
Arjan Noorlander: 'Ze hebben formule gevonden om door te kunnen'
Achahbar weg, andere NSC-bewindslieden blijven, kabinetscrisis afgewend
Het kabinet-Schoof kan voorlopig door, zeggen goed ingevoerde bronnen. Staatssecretaris Achahbar (Toeslagen) treedt af, maar de andere NSC-bewindslieden blijven op hun post. Op dit moment worden de fracties bijgepraat.
Timmermans: 'Als het aan mij ligt, valt het kabinet'
'Voorzichtige geluiden: NSC zou kabinet niet willen laten vallen'
'Achahbar definitief weg, vindt dat rechtsstaatverklaring is geschonden'
Schoof praat alleen met fractievoorzitters, bewindslieden wachten
Premier Schoof is op dit moment in gesprek met de fractievoorzitters van de vier coalitiepartijen, zeggen ingewijden tegen de NOS. Ministers zitten te wachten in een andere ruimte van het Catshuis.
Naar verluidt zullen de fractievoorzitters praten in wisselende samenstellingen, waarbij eventueel ook de vicepremiers aan kunnen schuiven.
Van Vroonhoven (NSC): 'we gaan met elkaar bekijken of we door kunnen'
Plaatsvervangend fractievoorzitter Van Vroonhoven van NSC is ook aangekomen. Ze zegt dat ze niet weet wat er gaat gebeuren. Op een vraag of NSC verder kan, zegt ze: "Dat gaan we met elkaar bekijken." Van Vroonhoven benadrukt dat er "wel wat te slikken is', vanwege het vertrek van staatssecretaris Achahbar. "Het doet pijn." Er wordt gevraagd of dat vertrek al zeker is. "Dat ziet er wel zo uit."
Drie fractievoorzitters (BBB, PVV, VVD) zijn binnen
'Dit vergt het uiterste van premier Schoof'
Ook VVD-leider Yesilgöz is in het Catshuis
Ook VVD-leider Yesilgöz is aangekomen in het Catshuis. BBB-leider Van der Plas en PVV-leider Wilders kwamen even eerder al aan.
Het is nog wachten op de partij die de sleutel in handen heeft: NSC. Het lijkt erop dat plaatsvervangend fractievoorzitter Van Vroonhoven het gesprek zal voeren voor de partij. Omtzigt - die sinds twee maanden thuiszit - liet aan de NOS weten dat hij niet onderweg is naar Den Haag.
NSC-staatssecretaris Achahbar in het Catshuis
NSC-leider Omtzigt is thuis in Enschede
BBB-leider Van der Plas komt aan: 'we gaan het zien'
BBB-leider Van der Plas is de eerste fractievoorzitter van de coalitie die aankomt bij het Catshuis. Ze wordt bestormd met vragen en kan inhoudelijk nog niets zeggen. "We gaan het zien, we gaan in gesprek", aldus Van der Plas. PVV-leider Wilders is inmiddels ook binnengekomen.
Het eten wordt bezorgd
Bewindslieden wandelen in de tuin van het Catshuis in afwachting van nader overleg
Uitspraak VVD-minister Heinen over 'pus' lijkt een van aanleidingen crisis
Sinds vanmiddag vertellen diverse bronnen over een uitspraak van VVD-minister Heinen van Financiën die mede zou hebben geleid tot het opstappen van NSC-staatssecretaris Achahbar. Er gaan verschillende versies van zijn uitspraak rond. Het is op dit moment niet te verifiëren wat hij exact heeft gezegd.
Volgens bepaalde bronnen wilde Heinen maandag in de ministerraad duidelijk maken dat antisemitisme moeilijk uit de samenleving is weg te krijgen en niet als een puist met pus uitgeknepen kan worden. Volgens andere bronnen zei hij dat antisemitisme niet een puist is die zich laat uitknijpen omdat het pus in de hele samenleving zit.
Achahbar zelf heeft nog geen verklaring afgelegd over haar vertrek, maar volgens bronnen viel ze over racistische uitspraken van haar collega's in het kabinet. De notulen van de ministerraad zijn geheim. Heinens uitspraak kan dus niet opgevraagd worden.
Hoe zit het met openbaarmaking van de notulen?
Verschillende oppositiepartijen willen dat de notulen uit de ministerraad openbaar gemaakt worden, zodat duidelijk wordt wat maandag precies is gezegd, en door wie. "Het kabinet moet vertrekken als daaruit blijkt dat er daadwerkelijk racistische uitingen zijn gedaan", vindt Denk-leider Van Baarle.
Openbaarmaking van notulen van de ministerraad is zeer ongebruikelijk. In principe gebeurt dat pas na twintig jaar.
Toch gebeurde het al eens eerder. In 2021 werden de notulen van de ministerraad over de toeslagenaffaire op verzoek van de Tweede Kamer openbaar gemaakt. Dat was een unicum en daar wijst partijleider Ouwehand van de Partij voor de Dieren nu ook op.
De Tweede Kamer wilde toen inzien wat er precies in de ministerraad was gezegd, na een bericht van RTL dat het kabinet doelbewust informatie over de toeslagenaffaire had achtergehouden. Uiteindelijk leverden de notulen geen nieuwe informatie op.
'Bewindslieden mogen Catshuis-terrein niet af'
Dienstauto's komen aan bij het Catshuis
Fractievoorzitters moeten om 18.00 uur op Catshuis zijn
De fractievoorzitters van PVV, VVD, NSC en BBB melden zich rond 18.00 uur bij het Catshuis, zo melden bronnen aan de NOS. De bewindslieden mogen ook nog niet weg.
"Gespannen en onvoorspelbare sfeer in Den Haag"
Nog meer partijen willen opheldering
Wie is Nora Achahbar? Een portret
De staatssecretaris van Toeslagen en Douane is niet een heel bekend gezicht in Den Haag. Ze probeerde net als haar voorgangers een einde te maken aan de toeslagenaffaire. Ze is in Marokko geboren en groeide op in een achterstandsbuurt waar ze veel armoede en misstanden zag. Voor haar staatssecretariaat werkte ze als rechter-plaatsvervanger, advocaat en officier van justitie in Den Haag.
Eerste oppositiepartij meldt zich op X: opheldering in spoeddebat
Bewindslieden zitten in Catshuis, geen informatie naar buiten
Wat de gevolgen zijn van het besluit van de NSC-staatssecretaris is nog onbekend. De vraag is vooral wat de andere vijf NSC-bewindslieden zullen doen. De partij neemt in het kabinet een kritische houding aan ten opzichte van de PVV en ten opzichte van uitspraken en opvattingen die haaks staan op de Grondwet.
Voor NSC zitten naast Achahbar verder in het kabinet Judith Uitermark (minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), Eppo Bruins (minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap), Eddy van Hijum (minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid), Caspar Veldkamp (minister van Buitenlandse Zaken), Teun Struycken (staatssecretaris Rechtsbescherming) en Tjebbe van Oostenbruggen (staatssecretaris van Financiën).
Breaking: NSC-staatssecretaris Achahbar vertrekt
Haagse bronnen melden aan de NOS dat NSC-staatssecretaris Achahbar vandaag vertrekt. Afgelopen maandag is in de ministerraad gepraat over de gewelddadigheden in Amsterdam rond de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. De discussie zou hoog opgelopen zijn en naar de mening van Achahbar zijn er racistische uitspraken gedaan.